ain.az, Oxumeni.az portalına istinadən məlumat yayır.
Tramp-Zelenski görüşü: Ukraynanın təhlükəsizliyinə təminat veriləcək, Zelenski Putinlə görüşəcək
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Ağ Evdə ABŞ lideri Donald Trampla görüşüb. Bu dəfə onlara Avropa liderləri də qoşulub.
Artıq avqustun 18-də səhər saatlarında Zelenski və Ukrayna nümayəndə heyəti Vaşinqtona gəliblər. Ukrayna komandası Trampın xüsusi nümayəndəsi Keith Kellogg ilə görüşüb və burada Zelenski bir daha Ukraynanın sülhə hazır olduğunu vurğulayıb.
Bundan əlavə, Ağ Evə səfərindən bir neçə saat əvvəl Zelenski avropalı həmkarları ilə mövqelərini razılaşdırıb və saat 20:00 radələrində. hamısı Ağ Evə gəldi. Sonuncu gələn Zelenski oldu.
Səfərin gözlənilməsi fevral ayında hər şeyin yolunda getmədiyi və Oval kabinetdə nəhəng dava-dalaşla bitdiyi məşhur görüşü çox xatırladırdı. Bu dava həm də gün ərzində medianın Zelenskinin “kostyumuna” diqqət yetirməsi ilə xatırlandı. Amerika nəşrləri mənbələrə istinadən iddia edib ki, Trampın komandası hətta Zelenskinin bu dəfə kostyum geyinib-geyinməyəcəyi ilə maraqlanıb.
Tramp da kostyumu xatırlayıb. Artıq Oval kabinetdə Zelenski ilə söhbəti zamanı Tramp Ukrayna prezidentinə “cinayətkarı” – ötən dəfə Ukrayna liderinin xarici görünüşünü tənqid edən jurnalisti göstərib. Lakin bu dəfə jurnalist aqressiv olmayıb, hətta üzr istəyib. Zelenski zarafat edib ki, onun yeni kostyumu var, jurnalistin də eyni kostyumu var.
Tramp görüşü çox vacib adlandırıb, Zelenski də öz növbəsində dəvətə görə təşəkkür edib və Trampa məktub verib. Düzdür, məktub Amerika liderinə yox, Yelena Zelenskayadan həyat yoldaşı Melaniyaya ünvanlanıb.
Amerika lideri onu da vurğulayıb ki, o, "bir neçə 2 illik" deyil, uzunmüddətli sülh istəyir. O, həmçinin NATO-ya üzv olmayan Ukrayna üçün təhlükəsizlik təminatlarını qeyd edib.
"Müharibə bitəcək. Zelenski bunu istəyir, Putin bunu istəyir, dünya müharibədən yorulub. Mən 6 müharibəyə son qoydum və yəqin ki, bu, onların ən çətinidir", - deyən Tramp, ilk növbədə Ukraynada müharibənin başlamasına görə sələfi Co Baydeni bir daha günahlandırmağı unutmadı.
Tramp yenə heç kimin tərəfini seçməyib, həm ukraynalıları, həm də rusları sevdiyini bildirib. Bununla belə, o, Ukraynaya “çox yaxşı müdafiə” vəd edib, lakin bildirib ki, atəşkəs lazım deyil – sülh sazişi lazımdır.
Tramp Putini də xatırlayıb. Əvvəlcə o, diktatorun Alyaskaya gəlməsinin “asan olmadığını” söylədi və sonda əlavə etdi - Putin görüşdən sonra onun zəngini gözləyir.
Zelenski keçən dəfəkindən fərqli olaraq geniş danışmırdı. Onun üçün o qədər də çox sual yox idi. Onlardan biri Ukraynada seçkilərin keçirilməsi ilə bağlı idi, Zelenskinin bir daha vurğuladığı kimi: müharibə zamanı - bu mümkün deyil.
Tramp və Zelenski arasında danışıqlar təxminən bir saat davam edib, daha sonra geniş tərkibdə görüş başlayıb. Görüşdə NATO-nun baş katibi Mark Rutte, Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen,
Fransa prezidenti Emmanuel Makron, Almaniya kansleri Fridrix Merz, Finlandiya prezidenti Alexander Stubb, İtaliyanın baş naziri Giorgio Meloni, Böyük Britaniyanın baş naziri Key Starmer iştirak ediblər.
Tramp iclası səs-küylü bəyanatlarla açıb. O, ilk növbədə Putinlə Alyaskada görüşün təfərrüatlarını açıqlayıb. Cümə günü onlar diktatorla birlikdə media qarşısına çıxanda çox sözlü deyildilər və “yaxşı görüş” və “bir qədər irəliləyiş”dən başqa heç bir təfərrüat açıqlanmadı.
İndi Tramp deyib ki, Putin Ukraynanın təhlükəsizlik zəmanətinə malik olması ilə razılaşıb. Bugünkü görüşün mövzularından biri də budur. Bundan əlavə, o, ərazilərin mübadiləsi imkanlarının müzakirə edilməli olduğunu bildirib. O, həmçinin üçtərəfli görüşün “mümkün qədər tez” keçirilməsini istəyir.
“Mən inanıram ki, yaxın gələcəkdə sülh razılaşması əldə oluna bilər... Düşünürəm ki, biz bu gün demək olar ki, hər şeydə razılığa gələcəyik”, - deyə Tramp bildirib.
Zelenski də öz növbəsində Trampla bugünkü söhbəti “ən yaxşısı” adlandırıb. O qeyd edib ki, ikitərəfli görüşdə illərlə işləyəcək təhlükəsizlik təminatlarından danışılıb. Bu mövzu da geniş formatda müzakirə olunacaq. Zelenski həmçinin hər kəsin hamı üçün dəyişdirilməsinin, eləcə də uşaqların və bütün mülki şəxslərin geri qaytarılmasının vacibliyini qeyd edib.
“Liderlərin üçtərəfli görüşündə bütün həssas məsələlərin, xüsusən də ərazi məsələlərinin müzakirə olunması vacibdir”, - deyə Zelenski əlavə edib.
Tramp da öz növbəsində “minlərlə məhbus olduğunu və çox yaxında onların dərhal azad ediləcəyini” vurğulayıb. O, həmçinin əlavə edib ki, bu görüşdən sonra “biz növbəti görüşü təşkil edəcəyik”.
"Bəlkə bir həftə və ya iki həftədən sonra bacardığımızı və ya bu dəhşətli döyüşün davam edib-etməyəcəyini biləcəyik. Razılığa gəlmək istəyən iki tərəf var. Bu, yaxşı xəbərdir", - deyə Tramp yekunlaşdırıb.
Artıq görüşün sonuna yaxın mətbuatda Trampın Putinə zəng etmək üçün görüşü yarımçıq qoyması xəbəri yayılıb. Əvvəlcə bu məlumat rəsmi təsdiqini tapmadı. Trampın özü bir neçə dəfə qeyd edib ki, görüşdən sonra bu gün Putinə zəng etməyi planlaşdırıb.
Gecə yarısına yaxın iclasın başa çatdığı barədə məlumat ortaya çıxdı. Bununla belə, Zelenski liderlərin hələ də Oval kabinetdə danışıqlar apardığını bildirib. Bir saat sonra isə əvvəlcə Kreml Trampın Putinlə, sonra isə Ağ Ev rəhbərinin özü ilə söhbətini təsdiqləyib.
Kreml Tramp və Putinin Ukrayna və Rusiya arasında danışıqların səviyyəsinin yüksəldilməsini müzakirə etdiyini bildirib. Tramp sosial şəbəkədə üçtərəfli görüş hazırladığını yazıb.
"Danışıqlardan sonra mən Putinə zəng etdim və Putinin Zelenski ilə görüşünə hazırlaşmağa başladım, yer müəyyənləşəcək. Bu görüşdən sonra trilat - mənim iştirakımla iki prezident arasında danışıqlar olacaq", - o yazıb.
Səhər saat ikidən sonra (Kiyev vaxtı ilə) prezident Zelenski yenə də ukraynalı jurnalistlərlə danışıb və onların nəyi razılaşdıra bildiklərini izah edib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, Ağ Evdə Ukraynanın təhlükəsizlik təminatları müzakirə olunub.
"Qəbuledilməz qərarlar qəbul edilməyib", - Zelenski vurğulayıb.
O, həmçinin bəyan edib ki, ərazilər məsələsi onunla Putin arasında olan məsələdir.
Prezident həmçinin genişləndirilmiş görüşdə fasilə zamanı Trampla Putin arasında baş tutan telefon danışığından da danışıb. Bu söhbətdən məlum oldu ki, Putin əvvəlcə ikitərəfli formatda (Ukrayna-Rusiya), daha sonra üçtərəfli formatda - ABŞ-la görüş istəyir. Zelenski bildirib ki, o, liderlərin görüşünün istənilən formatına hazırdır, lakin hələlik tarix yoxdur.
Təhlükəsizlik zəmanətlərinə gəlincə, yaxın 10 gün ərzində hər şey kağız üzərində rəsmiləşəcək.
Əziz MUSTAFA
Hadisənin gedişatını izləmək üçün ain.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
