AZ

İran prezidenti BMT-nin nüvə nəzarətçi təşkilatı ilə əməkdaşlığı dayandırıb

Ajans.az euronews-a istinadən bildirir ki,parlament tərəfindən yekdilliklə dəstəklənən bu qanun, İranın Qəyyumlar Şurası tərəfindən də təsdiqlənib. Qanunun tətbiqinə nəzarət etmək üçün İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasına tapşırıq verilib. Şuranın özü hələ rəsmi açıqlama verməsə də, onun rəhbəri Pezeshkian bu qərarın icrasına işarə edən əmri imzalayıb, lakin bunun necə və hansı dərəcədə həyata keçiriləcəyi hələ məlum deyil. İranın 2015-ci il nüvə razılaşması, o vaxtkı ABŞ prezidenti Barak Obama dövründə əldə olunmuşdu və İrana uranı 3.67%-ə qədər zənginləşdirməyə icazə verirdi — bu, nüvə elektrik stansiyasını işlətmək üçün kifayət edir, amma silah dərəcəli uran üçün tələb olunan 90%-dən çox aşağıdır. Razılaşma eyni zamanda İranın uran ehtiyatlarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır, santrifüjlərin istifadəsini məhdudlaşdırır və Tehranının öhdəliklərinə əlavə nəzarət üçün BMT-nin Nüvə Agentliyinə (UAEA) etibar edirdi. Lakin ABŞ Prezidenti Donald Tramp 2018-ci ildə birinci müddətində Vaşinqtonu bu razılaşmadan birtərəfli şəkildə çıxardı və bunun kifayət qədər sərt olmadığını, İranın raket proqramı və Yaxın Şərqdə silahlı qruplara dəstəyi məsələlərini əhatə etmədiyini iddia etdi. Bu isə illər boyu gərginliklərə, o cümlədən dənizdə və quru üzərində hücumlara səbəb oldu. İran 60%-ə qədər zənginləşdirmə aparmışdı, bu da silah dərəcəsinə texniki baxımdan çox yaxın bir səviyyədir. Həmçinin, nüvə bombası hazırlamaq üçün kifayət qədər ehtiyatı mövcuddur. İran uzun müddətdir nüvə proqramının sülh məqsədli olduğunu iddia edir, amma UAEA, Qərb kəşfiyyat qurumları və başqaları bildirirlər ki, Tehran 2003-cü ilə qədər təşkilatlanmış nüvə silahı proqramına sahib olub. Tehran uranın zənginləşdirilməsini yenidən başlayacaq? BMT-nin Nüvə Agentliyinin direktoru Rafael Grossi isə bildirib ki, İran uranı "bir neçə ay ərzində" yenidən zənginləşdirməyə başlaya bilər. Grossi şənbə günü CBS News-a verdiyi müsahibədə dedi: "Onların imkanları mövcuddur. Mən deyərdim ki, bir neçə ay ərzində santrifüjlərin bir neçə kaskadı işləyəcək və zənginləşdirilmiş uran istehsal edəcək." "Amma deyim ki, açığı, hər şeyin yox olduğunu iddia etmək düzgün deyil." Eyni zamanda, ABŞ Prezidenti Donald Tramp bazar günü bildirib ki, İran sülh yolunda irəliləməyə razılaşsa, sanksiyalar aradan qaldırıla bilər.

"Olar sanksiyalar var. Amma əgər onlar öz üzərlərinə düşəni etsələr, sülh yolunu seçsələr və bizə daha artıq zərər verməyəcəklərini göstərsələr, mən sanksiyaları ləğv edərdim və bu, böyük fərq yaradar," Tramp Fox News-a deyib.

Seçilən
7
50
Ajans.az

10Mənbələr