“Tundra” tipli peyklərdən yalnız biri işlək vəziyyətdə qalıb...
Poliqon xəbər verir ki, Rusiya Federasiyasının raket hücumları barədə erkən xəbərdarlıq sisteminin kosmik komponenti ciddi şəkildə sıradan çıxıb. Cenevrədə fəaliyyət göstərən, Rusiya nüvə silahları üzrə tanınmış ekspert Pavel Podviqin məlumatına görə, orbitə buraxılmış altı “Tundra” tipli peykdən hazırda yalnız biri işlək vəziyyətdə qalır.
Ekspert bildirir ki, “Tundra” peykləri Rusiyanın raket hücumu barədə erkən xəbərdarlıq sisteminin əsas kosmik hissəsini təşkil edir. Rəsmi məlumatlara əsasən, bu sistemin normal fəaliyyəti üçün minimum dörd peykdən ibarət qrup tələb olunur. TASS agentliyi daha əvvəl yazırdı ki, dörd peyk minimal ştat tərkibi hesab olunur.
Podviq öz nəticələrini orbit müşahidələrinə dair açıq mənbəli məlumatlara əsaslandırır. Bu məlumatlar göstərir ki, 2025-ci ilin sonuna doğru yalnız 2021-ci ilin noyabrında orbitə buraxılmış “Kosmos-2552” peyki fəaliyyətini davam etdirir. Lakin həmin peykin işi ilə bağlı da suallar yaranıb. Belə ki, noyabr ayında “Kosmos-2552”nin planlaşdırılmış orbit korreksiyasını yerinə yetirmədiyi müşahidə olunub. Bununla belə, ekspert hələlik peykin tam sıradan çıxması barədə qəti nəticə çıxarmağın tez olduğunu qeyd edir.
Məlumata görə, bu ilin mart ayına qədər “Tundra” qrupunda üç peyk işlək vəziyyətdə idi. Bunlara 2019-cu ilin sentyabrında buraxılmış “Kosmos-2541” və 2022-ci ilin noyabrında orbitə çıxarılmış “Kosmos-2563” də daxil idi. Lakin birincisi mart ayında, ikincisi isə iyul ayında orbit korreksiyasından sonra fəaliyyətini dayandırıb.
Kontekst olaraq xatırladılır ki, “Tundra” tipli peyklərin buraxılışına 2015-ci ildə başlanılıb və onlar köhnəlmiş “Oko-1” ballistik raket startlarının aşkarlanması sistemini əvəz etməli idi. “Oko-1” sisteminin son peykləri 2007–2008-ci illərdə orbitə buraxılmış, istismar müddətini xeyli aşaraq 2010-cu illərin ortalarına doğru tam sıradan çıxmışdı.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi 2014-cü ildə bildirirdi ki, 2018-ci ilə qədər sistem 10 peykdən ibarət olacaq. 2020-ci ildə isə o vaxtkı Hərbi-Kosmik Qüvvələrin baş komandanı Sergey Surovikin sistemin tam şəkildə 2024-cü ilə qədər formalaşdırılacağını demişdi. Keçmiş müdafiə naziri Sergey Şoyqu bu sistemi nüvə caydırıcılığının əsas elementlərindən biri adlandırırdı. Vladimir Putin isə 2019-cu ildə bəyan etmişdi ki, bu sistem vasitəsilə üç il ərzində 150-dən çox ballistik raketin və daşıyıcı raketin buraxılışı qeydə alınıb.
Pavel Podviqin fikrincə, kosmik xəbərdarlıq peyklərinin itirilməsi Rusiya üçün ABŞ qədər kritik deyil, çünki Moskvanın güclü yerüstü radiolokasiya stansiyaları mövcuddur. Bununla belə, kosmik eşelon raket buraxılışını yerüstü sistemlərdən təxminən bir dəqiqə daha tez aşkar etməyə imkan verir ki, bu da strateji sabitlik baxımından mühüm üstünlük hesab olunur.
Poliqon.info
