"BMT-nin 80-ci sessiyası qlobal təhlükəsizliyə təhdid və çağırışları fonunda keçirilir. Hazırda BMT ikinci dünya müharibəsindən sonra qurulmuş siyasi nizama uyğun fəaliyyət göstərir. Halbuki, dünyada yeni siyasi nizamın yaradılması istiqamətində çağırışlar və fəaliyyətlər baslayir".
Bunu hafta.az-a siyasi ekspert Məhəmməd Əsədullazadə bildirib.
Ekspert qeyd edib ki, Azərbaycanın 2020-ci ildə Ermənistanın işğalında olan öz ərazilərini azad etməklə Cənubi Qafqazda yaratdığı yeni siyasi nizam beynəlxalq proseslərdə yeni siyasi dinamika yaratdi.
"Halbuki BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının beş qətnaməsi fonunda münaqişə ədalətli həllini tapmalı idi. Amma, BMT öz fəaliyyətində zəiflik nümayiş etdirmiş oldu" - M.Əsədullazadə vurğulayıb.
Siyasi ekspert qeyd edib ki, BMT fəaliyyətsizliyi və Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvünün geosiyasi rəqabət aparması beynəlxalq tarazlıqda tektonik hərəkətlilik yaratdı. Xüsusilə, Rusiyanın Ukraynaya üzərindən Qərbə qarşı başlatdığı ekzesitenial müharibə yeni dünya siyasi nizamına keçidi özündə ehtiva etdi:
"Çünki, Rusiya birqütüblü dünyanı qəbul etmir, iki və çox qütblü dünyanın qurulmasını tələb edir. Ona görə də beynəlxalq siyasi nizam pozulub və Çində öz hərbi qüdrətini paradla nümayiş etdirdi. Artıq dünyada BMT qanunları deyil, gücün qanunları işləyir. Demək olar ki, BMT-nin funksiyası isə işləmir, yalnız ildə bir dəfə dünya liderlərinin çıxışı üçün beynəlxalq platforma rolunu oynayır. Halbuki, yeni dünya siyasi nizamında BMT-də struktur islahatlar labüddür. Xüsusilə, BMT Mənzil Qərargahı ABŞ deyil, Afrikaya köçürülməlidir. Çünki, ABŞ BMT-nin işinə mane olur. Məhz ABŞ Fələstin lideri M.Abbasın BMT Baş Assambleyasında iştirakı üçün gəlməsinə viza verməyib. Bundan əlavə, BMT bir çox məsələlərə qadağalar tətbiq edir. Göründüyü kimi, BMT bir dövlətin müəyyən inhisarında olursa, öz təsir funksiyasını itirmiş olur".
M.Əsədulla vurğulayıb ki, yaxın perspektivdə BMT-də islahatlar gözlənilmir. Onun sözlərinə görə, yeni qaydalar qurulması üçün münaqişələr qaçılmaz görünür:
"Yaxın 10 il ərzində BMT eyni funksiya ilə fəaliyyətini davam etdirəcək. BMT Təhlükəsizlik Şurasınin daimi üzvlülərinin sayı artmalı və islahatlar keçirilməlidir. Yeni dünyada siyasi nizam qurulduqdan sonra, BMT-də islahatlar aparılması istisna deyil. BMT yalnız humanitar məsələlərin həllində öz funksiyasını yerinə yetirə bilər. Digər, siyasi və təhlükəsizlik məsələlərində BMT-nin qərar vermək imkanı əlindən alınıb".
