Tədqiqatçılar qrupu xərçəngl bağlı yeni metod hazırlayıblar.
Bu metod xəçəng hüceyrələri tərəfindən qana buraxılan ən kiçik hissəciklər olan ekzosomların fiziki xassələrinə əsaslanaraq ağciyər xərçənginə səbəb olan genetik mutasiyaları aşkar edə bilir.
“Cebheinfo.az” yeni texnologiya ənənəvi biopsiyanın alternativi olan qeyri-invaziv və yüksək dəqiqlikli analiz üçün əsas ola bilər.
Söhbət xəstəliyin ən çox yayılmış forması olan və halların 85%-dən çoxunu təşkil edən qeyri-kiçik hüceyrəli ağciyər xərçənginin (KHDAK) diaqnozundan gedir. Erkən mərhələdə simptomların olmaması səbəbindən xəstəlik çox vaxt çox gec aşkar edilir. Klassik biopsiya qiymətli məlumat verir, lakin ağrı, risklər və onları tez-tez təkrarlaya bilməmə ilə əlaqələndirilir.
İndi elm adamları yenilikçi bir yanaşma ortaya qoydular: onlar nanohissəciklərin sərtliyini və formasını ölçə bilən bir texnologiya olan atom güc mikroskopiyasından (AFM) istifadə edərək fərqli mutasiyaya (KRAS, EGFR və EGFR-yə davamlı mutasiya) malik üç müxtəlif xərçəng hüceyrə xəttindən əldə edilən ekzosomları təhlil etdilər.
Məlum olub ki, KRAS mutasiyası olan hüceyrələrdən alınan ekzosomlar digər cizgilərdən daha sərtliyə malikdir. Bu, onu göstərir ki, hüceyrə membranlarının strukturunda hətta incə dəyişikliklər də ekzosomların fiziki xassələrində əks olunur. Bənzər mutasiyaları olan digər iki xəttdən olan ekzosomlar, əksinə, oxşar mexaniki xüsusiyyətlər göstərib.
Təhlilləri sadələşdirmək və sürətləndirmək üçün alimlər süni intellektdən istifadə ediblər. Onlar 96%-ə qədər dəqiqliklə ekzosomların mənşəyini dəqiq müəyyən etməyə qadir olan DenseNet-121 neyron şəbəkə modelini öyrədiblər.
Tədqiqat molekulyar etiketlənməyə deyil, fiziki parametrlərə əsaslanan yeni nəsil “maye biopsiyası” yaratmaq perspektivini açır. Bu yanaşma müdaxiləni minimuma endirir və hətta xəstəliyin yüngül formalarında istifadə edilə bilər.
Müəlliflərin fikrincə, növbəti addım platformanın klinik praktikaya tətbiqi, o cümlədən ağciyər xərçəngi olan xəstələrin real nümunələri üzərində sınaqların keçirilməsi olacaq.
