Suriya prezidenti Əhməd əl-Şara əli boş, silahsız, ordusuzdur. Və tamamilə gücsüzdür, çünki o, amerikalılara və qətərlilərə tabedir. İsrailin Qolan təpələri var, cənub da onlarındır. Druzların müdafiəsi təbii ki, sadəcə bir bəhanədir və buna görə də Şəra ilə danışıqlar İsrailin özü üçün ələ keçirməyi planlaşdırdığı torpaqlarda aparılacaq.....
Şübhəsiz ki, Əhməd əl-Şaraa hamıdan ağıllı olduğunu düşünür. Amma amerikalılar (hər zamankı kimi) çirkin oyun oynamağa başlayıblar. Vaşinqton Şara klanına İsrailə Qolan təpələrini və Suriyanın cənubunu verin, bunun əvəzinə Livanı sizinlə paylaşaq. Siz şimalı götürün, biz də cənubu götürək mesajını çoxdan verib....
İndi gördüyümüz Suriyanı Livanla münaqişəyə cəlb etmək istəyidir. Məqsəd Hizbullahı məhv etməkdir. Vatikanda keçirilən görüş barədə yazımda İranın Vatikandan ricası olduğunu və Hizbullaha toxunulmamasını yazmışdım. Görünür İranın ricası Vatikan tərəfindən qəbul görmədi və yaxud Vatikan XABAD qarşısında geri çəkildi....
Ya Hizbullah şimalı müdafiə edəcək, hansı ki, vətəndaş müharibəsi başlayacaq, ya da İsrail cənubda eyni vaxtda hücuma keçəcək və Hizbullah sünnilərlə deyil, İsraillə döyüşə girəcək. Hər ikisinin məqsədi Hizbullahı tərksilah etmək, Livanın cənubunu almaq və bu ölkənin cənubunda boz zona yaratmaqdır......
Təbii ki, Hizbullahın məğlubiyyəti Suriyadakı hadisələrin birbaşa məqsədi olsa da, onlardan yalnız biridir. Suriyadakı hadisələr İsrailə bölgəni ələ keçirməyə kömək edir. ABŞ Yaxın Şərqə nəzarət edir və bu bölgədə başqasının görünməsini istəmir. Ona görə də İsraili mümkün qədər gücləndirmək lazımdır....
Ərəb ölkələri özlərini öz xalqlarından daha çox İsrail işğalına yaxın hiss edirlər. Ərəb rejimləri İranı öz proksiləri Hizbullah, Həmas, Husilər və İraq döyüşçülərinin mərkəzi kimi qəbul edirlər. İranın qələbə ruhu ərəb rejimlərini ağır nəticələrlə təhdid edir.
Onlar müqavimətin İsrail və ABŞ-a qarşı bu müharibədə qalib gəlməsinə imkan vermək istəmirlər.
ABŞ isə bundan istifadə edir. Və heç kim etiraz etmirsə, niyə şansdan istifadə edib mümkün qədər çox torpaq ələ keçirməyək (Qərb ideologiyası). Unutmayın, Tramp demişdi ki, İsrail çox kiçikdir və onu genişləndirmək yaxşı olardı. Qərbin fəth planları yenidən elan olundu və artıq həyata keçirilir......
İsrael bir daşla 3-4 quşu birdən vurur. Sabah druzlar hansısa yolla əl-Şara rejimi ilə əməkdaşlıq etməli və Suriya qonşuları ilə yanaşı yaşamalı olacaqlar. Onlar israilli olmayacaqlar və İsrailə qoşulmayacaqlar. Druz azlığının İsrail tərəfindən geniş dəstəyi var. Lakin İsrailin indiki formada müdaxiləsi həm druzlar arasında, həm də onlarla suriyalıların qalan hissəsi arasında parçalanma və yadlaşmaya səbəb olur. “Biz yalnız druzları qorumaq üçün buradayıq” yalanı da uzun sürməyəcək, lakin məhz daxili səviyyədə druzlar zəifləyəcək, yerli və mərkəzi hakimiyyət orqanları ilə dialoq aparmaq imkanları zədələnəcək.....
Və ən əsası, Əl-Şara rejiminin süqutundan İsrail faydalanacaqmı...? Axı bu halda ilk növbədə İran fayda görəcək, çünki o, Suriya ərazisində indi baş tutmayan əməliyyatları bərpa edə biləcək. İsrailin Suriya ilə bağlı dəqiq siyasəti olmalı idİ, nəinki taktiki mülahizələrlə. Qanlı vətəndaş müharibəsi zamanı İsrail Əsədin sarayını bombalaya, onun hakimiyyətinə son qoya və çoxlu insanların həyatını xilas edə bilərdi, amma bunu etməməyi seçdi. Druzlar həmin illərdə dəfələrlə kömək istəsələr də, o vaxt da heç bir tədbir görülməyib.....
Pərviz Əliyev, politoloq
