ABŞ-ın İrana zərbələri Tehranın mühüm neft və qaz ixracatını pozmasına gətirib çıxara bilər ki, bu da enerji qiymətlərində sıçrayışa səbəb ola bilər...
Poliqon xəbər verir ki, bu barədə Reuters-in müşahidəçisi Ron Bussonun materialında deyilir.
O qeyd edib ki, tarix deyir ki, istənilən pozulma çox güman ki, qısamüddətli olacaq.
"İsrail iyunun 13-də İrana zərbələr endirdikdən sonra enerji bazarları yüksək həyəcan vəziyyətindədir və Yaxın Şərqdən, xüsusən də qlobal neft və qaz tələbatının təqribən 20%-nin keçdiyi Hörmüz boğazından neft və qaz axınının kəsiləcəyindən ehtiyatlanır", deyə köşə yazarı yazıb və əlavə edib ki, indiyədək regionda dəniz fəaliyyəti ilə bağlı ciddi maneələr olmayıb.
Lakin prezident Donald Trampın İranın üç əsas nüvə obyektini bombalamaqda İsrailə qoşulmaq qərarı oyunu dəyişə, xüsusilə, oyuna az sayda kartı qalan İran regiondakı ABŞ hədəflərini vurmaqla və neft axınını pozmaqla cavab verə bilər:
"Belə bir hərəkət demək olar ki, qlobal enerji qiymətlərində kəskin sıçrayışa səbəb olsa da, tarix və cari bazar dinamikası hər hansı bir hərəkətin investorların qorxduğundan daha az pozucu olacağını göstərir".
O vurğulayıb ki, veriləcək ilk sual İranın həqiqətən Hörmüz boğazını ciddi şəkildə pozmağa və ya bağlamağa qadir olub-olmamasıdır:
"Cavab çox güman ki, bəlidir. İran ən dar nöqtəsində eni 55 kilometr olan boğazı minalamağa cəhd edə bilər. Ölkə ordusu və ya hərbiləşdirilmiş İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) də körfəzdəki gəmilərə zərbələr endirməyə və ya onları ələ keçirməyə cəhd edə bilər ki, bu da onların son illərdə bir neçə dəfə istifadə etdikləri üsuldur. Üstəlik, Hörmüz heç vaxt tamamilə bağlanmayıb"
Beləliklə, jurnalistin qeyd etdiyi kimi, İran tərəfindən körfəz vasitəsilə dəniz nəqliyyatının kəsilməsi, şübhəsiz ki, görünməmiş bir hadisə deyil, lakin istənilən cəhd ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin sürətli cavabı ilə qarşılanacaq və daimi tədarük şoku ehtimalını məhdudlaşdıracaq.
Busso əlavə edib ki, hazırkı qlobal neft bazarının, şübhəsiz ki, ehtiyat gücü var:
"OPEC+ bu gün təqribən 5,7 milyon barel/gün artıq tutuma malikdir ki, bunun da 4,2 milyon barreli Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə məxsusdur".
Bununla belə, Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ-dən gələn neftin böyük əksəriyyətinin Hörmüz boğazından tədarük edilməsi narahatlıq doğurur. Amma iki körfəz ölkəsi neft boru kəmərlərindən istifadə edərək boğazdan yan keçə bilərdi.
Köşə yazarı bildirib ki, İran öz neft ixracını pozacağı üçün boğazı bağlamaq üçün kəskin addımlar atmamaq qərarına gələ bilər:
"Tehran həmçinin ABŞ-ın müdaxiləsi fonunda hər hansı bir eskalasiyanı faydasız hesab edə bilər və bunun əvəzinə ABŞ-ın zərbələrini azaltmağa və nüvə danışıqlarına qayıtmağa çalışa bilər. Bu arada, daha da gərginləşəcəyindən qorxan enerji bazarları ABŞ-ın zərbələrinə xam neft qiymətlərində kəskin artımla reaksiya verə bilər. Lakin hətta Hörmüz boğazının bağlandığı qiyamət ssenarisində belə, tarix göstərir ki, bazarlar hər hansı tədarük şokunun qalıcı olacağını gözləməməlidir".
Poliqon.info
