Hugo Bachega
Yaxın Şərq üzrə müxbir, Yerusəlim
İsrailin İrana hücum etdiyi cümə günündən bəri əsas sual cavabsız qalıb: onun son məqsədi nədir?
İsrail hərbi rəsmiləri bildiriblər ki, bu hücum qabaqlayıcı xarakter daşıyır və İranın nüvə proqramına zərər vurmaq məqsədi daşıyır, çünki İran "geri dönüş nöqtəsinə" yaxınlaşırdı.
Onlar bu iddianı sübut edəcək heç bir dəlil təqdim etməyiblər. Əslində, ABŞ da daxil olmaqla beynəlxalq ictimaiyyətin son qiymətləndirmələri göstərir ki, İran öz nüvə proqramını silaha çevirmək qərarı verməyib, İran bu qərarından 2003-cü ildə daşınıb.
Nüvə Silahlarının Yayılmaması Anlaşmasının (NPT) üzvü olan İran sülhməramlı nüvə proqramı hüququna malik olduğunu deyir və nüvə silahı əldə etmək istədiyini davamlı olaraq inkar edir.
NPT üzvü olmayan və nüvə silahına malik olmasına inanılan İsrail bunu həmişə rədd edib.
İsrailin kampaniyası ərəfəsində qlobal nüvə nəzarətçisi olan Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi açıqlayıb ki, İran son 20 ildə ilk dəfədir ki, nüvə silahının yayılmaması ilə bağlı öhdəliklərini pozur.
İranın həm reaktor yanacağı, həm də nüvə silahı hazırlamaq üçün istifadə edilə bilən zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı ilə bağlı xüsusi narahatlıq var idi.
Agentlik həmçinin bildirib ki, İranın potensial olaraq doqquz nüvə bombası hazırlamaq üçün silah dərəcəsinə yaxın, 60 faiz saflığa qədər zənginləşdirilmiş uranı var.
İsrail İranın Natanz və Isfahan da daxil olmaqla əsas nüvə obyektlərini, hərbi və enerji infrastrukturunu, dövlət qurumlarının binalarını və yaşayış bölgələrini hədəf alıb.
Ancaq Fordonu - dağların altında yaradılmış əsas obyekti vura bilməyib.
İsraillilərin bu zərbəni həyata keçirmək üçün lazım olan bombası yoxdur, ABŞ-ın isə var.
İran bunun təcavüzkar müharibə olduğunu bildirir və özünü müdafiə hüququnun olduğunu deyir.
Əgər amerikalılar müharibədə birbaşa iştirak qərarına gəlsələr, bunun daha geniş münaqişəyə səbəb olmaq potensialı var, çünki İran Amerikanı regiondakı hərbi maraqlarına zərbə endirməklə təhdid edib və İraq və Yəmən də daxil olmaqla, İranın regiondakı proksiləri də cavab hücumlarına qoşula bilərlər.
