Müasir dövrdə xarici universitetlərdə təhsil almaq istəyən tələbələr üçün düzgün ixtisas seçimi son dərəcə vacibdir. Qlobal əmək bazarının tələbləri, texnologiyanın sürətli inkişafı və iqtisadiyyatın dinamik dəyişiklikləri bir çox sahələrdə kəskin tələbat yaradıb.
Mövzu ilə bağlı AzEdu.az araşdırma yazısı hazırlayıb.
Bu araşdırmada ABŞ, Çin, Türkiyə, Rusiya, Kanada, Ukrayna, Almaniya, İngiltərə, İsveçrə, Fransa, Polşa və Macarıstan kimi ölkələrdə xarici tələbələr tərəfindən ən çox seçilən və yüksək tələbat görən ixtisaslar təqdim olunur.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında xarici tələbələr tərəfindən ən çox seçilən sahələrə mühəndislik, biznes və idarəetmə, riyaziyyat və kompüter elmləri, sosial elmlər, fiziki və həyat elmləri daxildir. Son illərdə isə süni intellekt, maşın öyrənməsi, kibertəhlükəsizlik və data elmi kimi sahələr ön plana çıxaraq mühəndislik və kompüter elmlərinin xüsusi aktuallığını artırmışdır.
Çində yerli tələbələr arasında iqtisadiyyat, biznes idarəetməsi, informasiya mühəndisliyi, hüquq, biologiya, kompüter elmləri, memarlıq və fizika kimi STEM sahələri üstünlük təşkil edir. Xarici tələbələr isə daha çox tibb, beynəlxalq iqtisadiyyat və ticarət, kompüter elmləri, biznes idarəetməsi və Çin dili ixtisaslarına maraq göstərirlər.
Türkiyədə beynəlxalq tələbələr arasında proqram mühəndisliyi, tibb və səhiyyə elmləri, mexanika və elektrik mühəndisliyi, aerokosmik mühəndislik, biznes, iqtisadiyyat, sosial elmlər, hüquq, incəsənət, dizayn, təhsil və turizm sahələri çox tələb görür. Xüsusilə son dövrlərdə süni intellekt mühəndisliyi və informasiya sistemləri mühəndisliyi sahələri yüksələn trenddədir.
Rusiyada xarici tələbələr əsasən tibb, hüquq, biznes və mühəndislik sahələrini seçirlər. Neft‑qaz sənayesi, kosmos texnologiyaları, mədən mühəndisliyi və informasiya texnologiyaları Rusiya universitetlərində xüsusi yer tutur. RUDN Universitetində tibb, filologiya, beynəlxalq münasibətlər və iqtisadiyyat üzrə proqramlar daha çox populyarlıq qazanmışdır.
Kanadada xarici tələbələr arasında tibb, tibb bacılığı, inşaat və mexanika mühəndisliyi, sosiologiya və biznes ixtisasları daha çox seçilir. Kanada universitetləri həm keyfiyyətli təhsil, həm də iş imkanları ilə diqqət çəkir.
Ukraynada xüsusilə informasiya texnologiyaları (IT və kompüter mühəndisliyi) sahələri böyük inkişaf göstərmişdir. Lvov şəhəri IT ixracı sahəsində lider mövqedədir. Kyiv Politexnik İnstitutu kimi universitetlərdə elektronika, rəqəmsal sistemlər və kompüter mühəndisliyi sahələri çox məşhurdur. Uzhhorod Milli Universitetində isə tibb, beynəlxalq iqtisadi əlaqələr, idarəetmə, beynəlxalq hüquq və otel-restoran fəaliyyəti sahələri populyardır.
Almaniyada mühəndislik ixtisasları (mexanika, elektrik, avtomobil və biotibb mühəndisliyi), kompüter elmləri, biznes və iqtisadiyyat, hüquq, təbii elmlər, tibb, dizayn və incəsənət xarici tələbələr tərəfindən geniş şəkildə seçilir. Mühəndislik sahəsində 136 000-dən çox beynəlxalq tələbə təhsil alır. Magistr səviyyəsində mühəndislik (35 %) və riyaziyyat və təbii elmlər (20 %) xüsusi diqqətə layiqdir. Data elmi, süni intellekt, maliyyə, davamlı enerji və logistika isə yüksək əməkhaqqı və karyera imkanları ilə seçilir
İngiltərədə A-level statistikalarına əsasən riyaziyyat, mühəndislik və texnologiya sahələrinə maraq artarkən, kompüter elmləri və dillərə maraq nisbətən azalmışdır. Xarici tələbələr daha çox biznes, mühəndislik və sosial elmləri seçirlər. Ölkənin tanınmış universitetləri bu sahələr üzrə geniş imkanlar təqdim edir.
İsveçrədə ETH Zürich və EPFL kimi dünya miqyasında tanınan texnologiya universitetləri fəaliyyət göstərir. Texnologiya və mühəndislik sahələri burada ən yüksək səviyyədə tədris olunur və beynəlxalq tələbələr üçün böyük cəlbedicilik daşıyır.
Fransada konkret ixtisaslara dair statistik göstəricilər az olsa da, moda dizaynı, idarəetmə, ictimai siyasət, biznes və media sahələri yüksək tələb görür. Sciences Po və ESCP kimi universitetlər bu sahələrdə liderdir və Avropa tələbələri arasında populyarlığı artır.
Polşada rəsmi statistika mövcud olmasa da, xarici tələbələrin sayı ildən-ilə artır. Tələbələr əsasən iqtisadiyyat, biznes və maliyyə ixtisaslarını seçirlər. Əlverişli təhsil haqları və yaşama xərcləri bu seçimin əsas səbəblərindəndir.
Macarıstanda xarici tələbələr arasında ən populyar ixtisaslar tibb və səhiyyə, biznes və idarəetmə, beynəlxalq münasibətlər və hüquq, dizayn və multimedia sahələridir. Ölkənin Avropanın mərkəzində yerləşməsi və nisbətən münasib təhsil imkanları onu xarici tələbələr üçün cəlbedici edir.
Bu araşdırmadan göründüyü kimi, demək olar ki, mühəndislik, kompüter elmləri, biznes və tibb sahələri bütün ölkələrdə əsas üstünlük verilən ixtisaslardır. Bununla yanaşı, regiona görə fərqliliklər də mövcuddur. Məsələn, Rusiya və Çin kimi ölkələrdə kosmos, neft-qaz və avtomatlaşdırma sahələri ön planda olsa da, Almaniya və İsveçrə kimi ölkələrdə texnoloji ixtisaslar daha güclüdür. Fransa, Polşa və Macarıstan isə sosial və yaradıcı ixtisaslarla fərqlənir.
