Bakı, 6 iyul, AZƏRTAC
“Environmental Science & Technology” jurnalında dərc edilmiş yeni milli tədqiqat ABŞ-ın dörd ştatında (Kaliforniya, Corciya, Nyu-York və Vaşinqton) 2-4 yaş arası uşaqlarda sidik analizləri vasitəsilə 96 müxtəlif kimyəvi maddənin mövcudluğunu ortaya çıxarıb.
AZƏRTAC “xəbər verir ki, tədqiqat Milli Sağlamlıq İnstitutları (NIH) tərəfindən dəstəklənən və Uşaq sağlamlığına ətraf mühitin təsirləri (ECHO) proqramı çərçivəsində aparılıb.
Tədqiqat çərçivəsində 201 uşağın sidik nümunələri 111 kimyəvi maddə üçün analiz olunub və aşağıdakı nəticələr əldə edilib: Ən azı beş uşaqda 96 kimyəvi maddə müəyyən olunub. Uşaqların yarısından çoxunda 48 kimyəvi maddə aşkarlanıb. Uşaqların 90 faizdən çoxunda 34 kimyəvi maddə tapılıb. Bu maddələrdən doqquzu hazırda ABŞ-ın Milli Sağlamlıq və Qidalanma Müayinə Sorğusu (NHANES) tərəfindən izlənilmir.
Tədqiqatın aparıcı müəlliflərindən biri, professor Deborah Bennet qeyd edib ki, uşaqlıq dövründə potensial zərərli kimyəvi maddələrə məruz qalma geniş yayılıb. Bu, ciddi narahatlıq doğurur, çünki erkən uşaqlıq dövrü beyin və bədən inkişafı üçün kritik mərhələdir. Aşkarlanan maddələrə ftalatlar, parabenlər, bisfenollar, benzofenonlar, pestisidlər, orqanofosfat efirləri, aromatik karbohidrogenlər və bakterisidlər daxildir. Bu maddələr plastiklər, şəxsi qulluq məhsulları, qida qablaşdırmaları, kosmetika, təmizlik vasitələri və kənd təsərrüfatında istifadə olunan pestisidlər kimi gündəlik məhsullarda mövcuddur. Uşaqlar bu maddələrə yemək, içmək, nəfəs almaq və çirklənmiş səthlərlə təmas zamanı məruz qalırlar.
Risk qrupları və tendensiyalara əsasən, kiçik yaşlı uşaqlarda (xüsusilə 2 yaşında) və azlıq qruplarına mənsub olanlarda kimyəvi maddələrin səviyyəsi daha yüksək olub. İlk doğulan uşaqlarda bu səviyyələr, daha sonrakı doğumlu uşaqlara nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə aşağı olub. Zamanla bəzi maddələrin səviyyəsi azalsa da (məsələn, triklosan və bəzi ftalatlar), yeni əvəzləyici maddələr (məsələn neonikotinoidlər) artma meyli göstərib.
Tədqiqatçı Jivon Oh bildirib: “Bu yeni araşdırma uşaqları zərərli təsirlərdən qorumaq üçün genişləndirilmiş biomonitorinq və daha sərt tənzimləmələrin vacibliyini önə çıxarır”.
Valideynlər və baxıcılar üçün aşağıdakı tövsiyələr verilir:
∙ “Ftalatsız”, “parabensiz” və “ətirsiz” etiketli məhsullara üstünlük verin.
∙ Əlləri tez-tez, xüsusilə yeməkdən əvvəl yumaq.
∙ Evi tez-tez havalandırmaq və HEPA filtrlərindən istifadə etmək.
∙ Pestisidlərin təsirini azaltmaq üçün qida məhsullarını yaxşıca yumaq.
∙ Nəm parça ilə müntəzəm təmizlik aparmaq.
