Rus yazıçısı və ssenarist Sergey Lukyanenko, yazıçı Zaxar Prilepinin Rusiyada Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatının rus dilində ekvivalentinin yaradılması təklifini dəstəkləyib. Vətəninfo.az xəbər verir ki, TASS-a verdiyi müsahibəsində Lukyanenko, hazırkı Nobel mükafatının Qərb siyasi mövqeyini təmsil edən bir vasitə olduğunu və bunun yerinə Rusiyada müstəqil bir mükafatın yaradılmasının faydalı olacağını bildirib.
Lukyanenko, Nobel mükafatının məşhurluğunu əsasən verdiyi böyük maliyyə mükafatı ilə izah edib və bu mükafatın yazarlara, maliyyə qayğıları olmadan yeni əsərlər yaratmaq üçün imkan verdiyini qeyd edib. O, Prilepin tərəfindən təklif edilən fikrin də buna bənzədiyini vurğulayıb:
“Əslində, Nobel mükafatı ona görə məşhurdur ki, müəllif külli miqdarda pul alır və bütün maliyyə qayğılarını unudaraq, istədiyi qədər yeni, gözəl əsərlər yarada bilər. Və potensial olaraq bu, çox yaxşı bir fikirdir. Burada da oxşar bir şey yaratmaq ki, qiymətləndirilməyən, lakin gözəl bir müəllif özünü tamamilə ədəbiyyata həsr edə bilsin. Niyə də olmasın? Əgər kimsə ortaya çıxsa, bu mükafata sponsorluq edəcək, öz Nobelimiz ortaya çıxsa, kim bunun üçün pul təmin edəcək və hər il fərqli bir yazıçıya veriləcək mükafat fondunu dəfələrlə ayıracaq və onlara növbəti 10 il ərzində maneəsiz işləməyə imkan verəcək – əlbəttə ki, bu yaxşı olardı. Qoy belə olsun. Əsas məsələ belə bir himayədar tapmaqdır,” – deyə yazıçı qeyd edib.
Sergey Lukyanenko, Nobel mükafatının əsasən siyasi şəraitdən və şəxsi zövq məsələlərindən asılı olaraq verildiyini düşündüyünü bildirib və bunun nəticəsində Qərb isteblişmentinin düzgün mövqedə olanlara bu mükafatı verdiyini vurğulayıb.
Yazıçı həmçinin Rusiyada mövcud olan ədəbi mükafatlara da diqqət çəkib. O, “Slovo” mükafatının ciddi və yaxşı mükafat fondu olan bir mükafat olduğunu və buna bənzər başqa mükafatların da yaradılmasının mümkün olduğunu söyləyib. Lakin Lukyanenko, belə mükafatların həm fürsətçi rəqabətə, həm də mükafat fondu məsələsinə diqqət yetirilməsi lazım olduğunu qeyd edib:
“Hazırda gözəl ‘Slovo’ mükafatı var. Bu, yaxşı mükafat fonduna malik ciddi bir mükafatdır ki, bu da vacibdir. ‘Ən vacib yaxşı müəllif’ və ya ‘Ən vacib yaxşı kitab’ adlı nəhəng super mükafat olmalıdırmı? Belə bir mükafat, şübhəsiz ki, yaradıla bilər, amma başa düşməliyik ki, o, fürsətçi rəqabətə də məruz qalacaq. Əgər onun böyük mükafat fondu varsa, onun üçün görünməyən pərdəarxası rəqabət olacaq. Əgər mükafat fondu kiçikdirsə, onun çox etibarlılığı olmayacaq,” – deyə o əlavə edib.
Lukyanenko, belə mükafatların ədalətli və şəffaf bir seçim prosesi ilə verilməli olduğunu qeyd edərək, bunun yalnız gizli şəxslərdən ibarət kiçik dairənin deyil, çoxlu sayda hörmətli şəxsin təqdim etdiyi bir mükafat olmalı olduğunu vurğulayıb.
Prilepin, daha əvvəl 2025-ci il ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatının macar yazıçısı Laszlo Krasznahorkai-yə verilməsini şərh edərkən, Rusiya, Çin, Hindistan, Latın Amerikası və Afrikanın güclərini birləşdirərək analoji bir mükafat yaratmağı təklif etmişdi. Bu ideya, Rusiya prezidentinin köməkçisi Vladimir Medinski və Rusiya Yazıçılar Birliyinin rəhbəri Sergey Stepaşin tərəfindən də dəstəklənib.
