İqbal Ağazadə: "Prezident I Pyotrdan qalmış problemi kökündən həll edib"
“Azərbaycan siyasətində yeni dönəm başlayacaq”
Ümid Partiyasının sədri İqbal Ağazadə daxili siyasət, parlamentin fəaliyyəti və regionda dəyişən geosiyasi dinamikalarla bağlı açıq mövqeyi ilə tanınır.
Modern.az-a verdiyi bu müsahibədə o, hazırkı siyasi proseslər, hökumət–müxalifət münasibətləri, sosial-siyasi islahatlar və qarşıdakı dövr üçün perspektivlərə dair suallarımıza cavab verib.
Ümid Partiyasının sədri ilə müsahibəni təqdim edirik.
- İqbal bəy, niyə Azərbaycan siyasətində aktivlik yoxdur?
- 1988-ci ildə xalq hərəkatı başlayandan sonra partiyalaşma mərhələsinə keçəndə siyasi partiyaların mübarizə apardığı şüarların birincisi “Qarabağsız Azərbaycan yoxdur!” şüarı idi və insanlar ideoloji cəhətdən də bu milli problem üzərində köklənmişdi. Diqqət etsək görərik ki, bütün seçkilərdə, situativ mitinqlərdə, yaxud tədbirlərdə, toplantılarda mütəmadi olaraq müzakirə olunan məsələ Qarabağ problemi idi, yəni milli problemlərin ön planda olması idi.
2020-ci ilin 27 sentyabrında başlayan 44 günlük Vətən müharibəsi və 2023-cü ilin 19–20 sentyabrında həyata keçirilən antiterror tədbirləri ilə 30 il ərzində siyasi partiyaların ideoloji və mübarizə taktikasına, strategiyasına çevrilmiş bir problem kökündən həll edildi. İki əsrlik bir problemin həlli faktiki olaraq Cənubi Qafqaza Rusiyanın caynağından azad etmək istiqamətində çox böyük bir yol açdı, çox böyük bir ümid yaratdı.
Siyasi partiyalarin insanlarla təmasda illərlə istifadə etdikləri torpaqlarımıza sahib çıxmaq ideologiyası bütün partiyalara aid idi. Heç bir partiya bunun kənarında qalmayıb. Hakim partiya da bunun üzərində ideoloji təbliğat qurub, müxalif partiyalar da bunun üzərində mövqelərini formalaşdırıb. Zamanla hər kəs birdən-birə əhali və siyasi təşkilatlar üçün yeni bir mərkəz axtarmağa başladı. Suverenliyin və müstəqilliyin tam bərpasından sonra seçiciyə fərqli, yeni mesajlar vermək lazım oldu və seçici artıq bu mesajları fərqli şəkildə almağı düşündü.
Buna görə də nə seçici, nə də böyük mənada siyasi partiyaların əksəriyyəti bu prosesə hələ ki hazır deyil. Seçici ilə bağlı müxtəlif fikirlər ifadə oluna bilər. Amma cəmiyyətin həm sosial nöqteyi-nəzərdən, həm ideoloji nöqteyi-nəzərdən, həm də sırf eşitmə və qavrama baxımından qəbul etdiyi bir problem var idi - o da həll olunub.
İndi seçiciyə nə deyirsənsə, hələ məfkurəsində bunu formalaşdırmalıdır. Siyasi aktivliyi şərtləndirən əsas amillər isə hazırda ortada deyil.
Digər tərəfdən, son dövrlərdə baş verən hadisələr fonunda demokratiya və universal dəyərlər uğrunda mübarizə aparan ölkələrin böyük əksəriyyətində ciddi kataklizmlər yaşandı. Ukraynada, ərəb ölkələrində, Moldovada, Gürcüstanda, Ermənistanın özündə və digər ölkələrdə baş verən proseslər bunu göstərdi.
Bütün bunlar da Qarabağdan sonrakı əsas mövzularla üst-üstə düşən demokratiya və universal dəyərlər məsələsində seçicini düşünməyə məcbur etdi. Görəsən baş verənlər onu göstərirmi ki, Ukraynada, Gürcüstanda, Ermənistanda və ya ərəb ölkələrində demokratiya uğrunda aparılan mübarizələrin sonu həqiqətən də gözlənilən nəticəni verirmi? Bəlkə də bu məsələyə bir az fərqli istiqamətdə fərziyyələrlə yanaşmaq, yaxud dünya düzəninin yeni bir mərhələyə qədəm qoyması üçün gözləmək lazımdır? Bütün bu amillər isə ümumilikdə siyasi aktivliyi aşağı salan səbəblərdir.
Siyasi mənzərədə növbəti mərhələ olacaq, əlbəttə. Demokratiya uğrunda, universal dəyərlər uğrunda, siyasi partiyaların ideologiyalaşması istiqamətində və ümumilikdə bu tip problemlərin həllindən sonra gündəmə gələn ikinci əsas məsələ sosial problemlərin həllidir.
Bir qədər də sosial məsələlərə yaxın mövqelər siyasətin ana xəttini, proqramını təşkil edəcək.
- Bu nəyə gətirib çıxaracaq?
- Siyasi partiyalar artıq şüar partiyası olmaqdan çıxmalıdır. Partiyaların böyük əksəriyyəti məhz şüar partiyaları idi. Hazırda şüar partiyası olmaq cəmiyyətin düzəninə uyğun deyil. İndi konkret proqram qurmaq lazımdır.
2024-cü ilin yanvarında Ümid Partiyası cəmiyyətə yeni proqram təqdim edib. Qeyd edim ki, şüarçılıqdan deyil, proqram partiyası mövqeyindən çıxış etmək elə də asan deyil. Buna görə Azərbaycanda çox siyasi partiya qalmayacaq. Yeni dönəmə partiyaların siyasi spektrinin formalaşması mərhələsi də demək olar. Qeyd etdiyimiz kimi, artıq bütün partiyaların ortaq ideologiyası - əvvəlki Qarabağ problemi həllini tapıb. Mənim məqaləm də dərc edilib: Tək Azərbaycanda yox, Azərbaycan siyasətində də yeni dönəm başlanacaq. Bu, gec ola bilər. Amma baş verəcək.
Azərbaycan seçicisinin buna hazır olma mərhələsi də vaxt aparır. İnsanımızın şükranlı olması ləngidən faktordur. Seçici düşünür ki, Qarabağ alınıb. Yaranan məmnunluq durğunluğa səbəb olur. Dünyada ideoloji dövlət qurmaq dövrü bitib. İdeoloji sistemə mütləq alternativ çıxır. Hüquqi sistem isə vahiddir, alternativi olmur. İndi dünyada hüquqi dövlətlər qurulur.
Həm də müasir, beynəlxalq hüquqa əsasaslanmaq zəruridir. Tarixi hüquqi quruluşlar müasirliklə səslənmir. Onlar ideologiyaya qarışmış forma alıb. Hüquqi dövlət modelində hər kəsin haqqı tanınır.
Ümid Partiyası olaraq biz hüquqi dövlət quruculuğu üçün mübarizə aparırıq. Cəmiyyətin hər bir üzvünün haqqı tanınan və dövlətin də haqqına əl uzadılmayan bir quruluş üçün.
- Hazırda neçə nəfər partiya üzünüz var?
- 58 min nəfərdən çoxdur.
- Ümid Partiyasının digər müxalif partiyalardan fərqləndirən əsas cəhət nələrdi...
- Biz bütün dönəmlərdə dövlətə bağlı olduq və dövlət məsələsini ön planı çəkdik. Universal dəyərləri müdafiə edən zaman da dövlətin güclü olmasını əsas şərt kimi önə çəkdik. Proseslərə sevgi ilə yanaşdıq, düşmən mövqeyi ilə heç vaxt baxmadıq.
Bütün dönəmlərdə iqtidarı və müxalifətdə olanları yalnız rəqib olaraq gördük. Düşmən yox, məhz rəqib olaraq gördük və kəskin baryerlərin çəkilməsinə yol vermədik. Bu gün cəmiyyət sürətlə onu doğru gedir və sevinirik ki, bu yolu biz qoymuşuq. İllər uzunu siyasi münasibətlərdə barış və mehribanlıq prinsipini önə çəkəndə bizə ironiya ilə yanaşanlar oldu.
2025-ci ildir, indi hamı barışdan, münasibətlər sistemindən danışır, hələ 2006-cı ildə bizim təqdim etdiyimiz yol artıq görünür. 2008-ci ildəki prezident seçkilərində ilk mədəniyyəti biz göstərdik. O vaxt biz real müxalif namizəd idik. Ümid Partiyasını ABŞ Dövlət Departamenti də parlamentdə olan müxalif təşkilat kimi tanıyırdı.
O dövrdə belə humanist yanaşma etdik. Prezidentə fəaliyyətində uğurlar arzuladıq və gələcəkdə nələrin nəzərə alınamalı olduğunu qeyd etdik.
- Beynəlxalq səviyyədə hər hansı bir əməkdaşlığı varmı?
- Bütün sferalarda beynəlxalq diplomatik korpuslarla əlaqələrimiz var. Amma dunyanın özündə bu gün başqa mənzərə var. Amerika Virləşmiş Ştatları bu gün bəyan edirsə ki demokratiya hər ölkənin daxili işidir, demokratiya üçün hər hansı bir ölkələrlə masa arxasında danışmayacaq, deməli, şərtlər dəyişib. Yəni diplomatik korpusların baxış bucağı da dəyişib. Biz də hesab edirik ki, demokratiya hər bir ölkənin daxili işidir. Amma demokratiya ümumbəşəri dəyərdirsə, hər kəs bununla məşğul olmalıdır və beynəlxalq səviyyədə araşdırılmalıdır.
- Sizcə, muxalifət niyə cəmiyyəti arxasınca apara bilmir? Başqa sözlə desək, niyə cəmiyyət müxalifətə inanmır?
- Siz elə bilirsiniz, iqtidarın arxasınca gedirlər? Burada sual çıxır: iqtidar deyərkən şəxslər hamısı nəzərdə tutulur, yoxsa İlham Əliyev? Söhbət İlham Əliyevdən gedirsə, xalq onu qəbul edir. Çünki İlham Əliyev 200 illik problemi kökündən həll etdiyinə görə xalq bu gün onun arxasındadır. Prezident I Pyotrdan qalmış problemi kökündən həll edib. Azərbaycanı güclü dövlətə çevirib, beynəlxalq aləmdə söz sahibi edib. Artıq dünyada Azərbaycanla hesablaşırlar. Amma Yeni Azərbaycan Partiyasında təmsil olunan şəxsləri, eyni zamanda, Milli Məclisdəki deputatları çıxart xalqın qarşısına. Görün, kim onları dəstəkləyəcək?
Məsələ ayrı şeydədir. Məsələ ondadır ki, hələ insanların istəyini ortaya qoyan siyasi təşkilatlar yoxdur. Kimin kim olduğunu görmək üçün isə mütləq demokratik seçkilərə getmək lazımdır.
- AXCP və Müsavat funksionerləri ölkədə yalnız özlərini real müxalifət hesab edirlər...
- Mən insanların özləri haqqında düşüncələrinə görə onlara nəsə deyə bilmərəm. Biri özünü "Allah" hesab edə bilər, biri şeir yaza bilməyə-bilməyə özünə şair deyə bilər. Mən nə deməliyəm ki?
- İqtidarla dialoq aparan müxalif partiyalara "avtobus müxalifəti" adı verənlərə sözünüz nədir?
- Bu, Ramiz Mehdiyevin sözü idi. Biz, Azərbaycan müxalifətinin üzvləri avtobusla yalnız Qarabağ getmişik. Avtobusla başqa gedəsi bir yerimiz olmayıb. Həmin dövrdə avtobusla getməyimiz təbiidir. Çünki proqram üzrə hərəkət edirdik. Qarabağa şəxsi avtomobillə getməyə icazə yox idi və müəyyən marşrut xətti ilə hərəkət edirdik. Bizə vətən lazım idi, biz ora at arabası ilə də getməyə hazır idik. 30 illik həsrət sona çatırdı.
- İqbal bəy, özünüz də əslən Fizuldənsiniz. Köçüb orada yaşayardınız?
- Mən Bakıda doğulmuşam, burada oxumuşam. Bəzən Azərbaycanı böyük görürük. Azərbaycanın ərazisi kiçikdir. Hansısa rayona çatmaq üçün böyük məsafə qət etmirik. Mənim üçün Azərbaycan hər yeri vətəndir. Qazaxda da qalaram, Astarada da. Heç bir fərqi yoxdur.
Burada şərait və iş qrafiki məsələsi önəmlidir. Əsas iş mühitdir. Ərazi, rayon olaraq bunun heç bir əhəmiyyəti yoxdur.
- İqtidara alternativ ola bilməsi üçün müxalifətdə nə çatmır?
- Demokratiklik və siyasi institutlaşmanın Azərbaycanda çox zəif olması. Bunlar olarsa, zaman-zaman hər şey öz yerini tutacaq. Əsas problem isə siyasi institutlaşmanın formalaşması üçün qanunvericilik bazasının qənaətbəxş olmamasıdır.
- Sizcə, bu gün ölkədə hansı siyasi islahatlara ehtiyac var?
- Çox böyük siyasi islahatlara ehtiyac var. Birinci növbədə Konstitusiyanın islahatına ehtiyac var. İndicə dediyim kimi, siyasi institutların funksiyasını və cəmiyyətdəki yerini, rolunu göstərən qanunvericilik bazasının formalaşdırılması mütləqdir.
Qanunvericilik bazasında siyasi partiyaların hakimiyyətə gəlmək mexanizminin əksi görünməlidir. Azərbaycanda fərd olaraq da gedib seçkilərdə iştirak etmək olar. Bəs bu zaman siyasi institutların funksiyası nədir? İnstitutların funksiyasının gücləndirilməsi istiqamətində qanunvericilik bazasında təkmilləşmə getməlidir.
Digər tərəfdən, idarəetmə mexanizmində müəyyən postların rolu artmalıdır Bələdiyyələrin rolu artmalıdır. Parlamentin rolu artmalıdır, hesabatlılıq olmalıdır. Bu gün parlamentdə İntizam komissiyası deyilən hissə var. Komissiya deputat haqqında bir rəy yaza bilər. Mərkəzi Seçki Komissiyası da onu mandatdan məhrum edə bilər. O Mərkəzi Seçki Komissiyası ki, onu Milli Məclis ayrı-ayrı şəxslərdən təşkil edib. Belə bir şəraitdə institutlaşma mümkün deyil.
Bir sözlə, hakimiyyətə gəlmə mexanizmi sadələşdirilməsə, çox çətin olacaq.
- Cəmiyyətdə belə bir qəlibləşmiş fikir var ki, müxalifət iqtidara qarşı sərt mövqe tutmalıdır.
- Yalnış fikirdir. İqtidar düşmən deyil ki, biz qalxan çəkək. Hakimiyyətdə də təmsil olunanlar ölkəmizi beynəlxalq müstəvidə təmsil edən, daxildə isə idarəetməni təşkil edən azərbaycanlılardır. Mən niyə ömrü boyu "qılınc-qalxan"la danışım? Onunla lazım gələrsə, masaya da oturacağıq, məsələləri də müzakirə edəcəyik. Peşəkar siyasi mövqe budur ki, problemin özünə fokuslanasan. Bu baxış prosesində qarşı tərəflə sərt ola bilərsən, yumşaq da ola bilərsən.
Siyasət dava deyil. Siyasət diplomatiyadırsa, onun qapısı hər zaman açıq olmalıdır.
- Bəs mövcud iqtidarın ciddi nöqsanı olmasa belə, hakimiyyətin dəyişilməsinin tərəfdarısınızmı?
- Dünya ölkələrində prezidentlər ona görə dəyişilmir ki, pis olurlar. Xeyr. Yaxşı xidmət də göstərə bilərlər. Məsələ ondadır ki, dəyişiklik ona görədir ki, durğunluq olmasın. Hakimiyyətə gəlmə mexanizmləri işlək vəziyyətdə olsun. Azərbaycan hakimiyyətinə baxaq. Strukturda nə qədər düzəlişlər olur. Problemi həll edirlər, digər problemlər ortaya çıxır. Bu, yenilənməmənin nəticəsidir. Məsələn, icra başçılarının sorumluğu bələdiyyələrə həvalə olunsaydı, bu problemlərin qarşısı xeyli alınmışdı.
Tarix təcrübəsi göstərir ki, ən yaxşı işləyən iqtidarların belə otuz faiz müxalifəti var. Bizim parlamentdə otuz faiz müxalifət varmı?
- Qeyd etdiniz ki, iqtidarla lazım gələrsə, masa arxasında danışmaq lazımdır. İqtidara hansı təklifləri verərdiniz?
- Biz artıq proqramımızı hakimiyyətə təqdim etmişi. 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra biz nəyi necə görmək istəyiriksə, onu demişik. İnsan haqları, seçki islahatları, Konstitusiya islahatları - bunlar haqqında təkliflərimizi vermişik. Belə bir sual yarana bilər ki, nə olsun ki, vermisiniz, iqtidar sizin dediklərinizi həyata keçirirmi? Əgər iqtidar mənim təklifimin hamısını yerinə yetirsəydi, niyə iqtidar olurdu?
Bizim missiyamız təklif verməkdirsə, onun da səlahiyyəti təklifi analiz etmək, cəmiyyətə, hakimiyyətə, dövlətə faydalı olanlarını qəbul etməkdir.
- Bizim gənclər niyə siyasətdən uzaqdırlar?
- Gəncləri deməyək, cəmiyyətimiz siyasi proseslərdən təəssüflər olsun ki, uzaqdır. Gənclik haqqında yalnış təsəvvür var. O gənclikdir ki, Qarabağı azad etdi. Lazım gələndə sözlərini siyasi müstəvidə də deyəcəklər. Siyasi aktivlik dövrü olanda, gənclər də orada mütləq olacaqlar.
- Təşkilatınızda sizə əvəzləyə biləcək gənc varmı?
- Çoxdur. Partiyamızın gənc funksionerləri nə qədər desəniz var. Onlar sosial şəbəkələrdə aktivdirlər, rəy yönəldirlər, fikir bildirirlər. Azərbaycanda ikinci bir müxalif partiya yoxdur ki, bu mənada kütləvi informasiya vasitələrində bizim qədər çıxış etsin.
- Növbəti ildə Ermənistanla münasibətdə hansı gözləntiləriniz var?
- Sülh müqaviləsinin imzalanmasını gözləyirəm. Və çox istəyirəm ki, Cənubi Qafqaz birliyi anlayışı gündəmə gəlsin. Çünki dünya bizə Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan kontekstindən yox, məhz Cənubi Qafqaz kontekstindən yanaşır. Avropa İttifaqı modelində bir Cənubi Qafqaz Birliyi qurulsun. Bu bizi xarici təsirlərdən qoruya bilər, həm də daxildə demokratikləşmə yönündə fayda gətirər. Eyni zamanda, iqtisadi baxımdan çox sərfəli bir model olardı. Burada Azərbaycanın önəmi xüsusidir. Çünki əhalimiz Gürcüstan və Ermənistan əhalisindən daha çoxdur. Bizim Zəngəzura qayıtmağımız üçün də bu çox məqsədəuyğun bir təşkilat olardı. Türk xalqları birliyi üçün bu bir körpü rolunu oynayırdı. Mən bu barədə hələ mətbuatda çox danışmaq istəmirəm.
- Belə çıxır ki, siz daha bölgədə münaqişə riski görmürsünüz...
- Münaqişə riski görünmür. Regionda Rusiya faktoru yoxdursa, ehtimal da yoxdur. Rusiyanın təsiri ilə bu mümkün ola bilər.
- İqbal bəy, "Ramiz Mehdiyev işi" barədə nə düşünürsünüz?
- "Ramiz Mehdiyev işi" barədə istintaq düşünməlidir, mən niyə düşünürəm ki?
- Bəs sizi də Ramiz Mehdiyevlə gizli əməkdaşlıqda ittiham edə bilərlər?
- Xeyr, heç kəs bunu edə bilməz. "Ramiz Mehdiyev işi" barədə ittiham olunmayacaq adamlardan birisi məhz mənəm. Ömrümdə Mehdiyevlə heç görüşməmişəm, vəzifədə olarkən ona qarşı dörd məqalə ilə çıxış etmişəm. Bu, 2009, 2010, 2012 və 2014-cü illərdə yazdığım məqalələrdir. Mənim onunla bir dərdim olmayıb, nöqsanlar barədə yazmışam. Lakin indiki vəziyyətdə kim dövlətə, vətənə xəyanət ittihamı ilə istintaqa cəlb olunursa, bu çox ciddi məsələdir. Kim Azərbaycana xəyanət edibsə, ən sərt formada cəzalanmalıdır. Eyni zamanda, kimin xəyanətdə adı yoxdursa, istintaqa cəlb olunmasının əleyhinəyəm. Təqsirsizlik prezumpsiyasının prinsipinə görə istintaqın nəticəsi bilinməzdən əvvəl heç kimə cinayətkar demək olmaz. Ona görə də yekunu gözləyirəm.
- 6-cı çağırış parlamentə seçkilərdə iştirak etdiniz, ancaq dairənizin nəticələri ləğv olundu. Orada Ramiz Mehdiyevin barmağı ola bilərdi?
- Bunun səbəbi qanun pozuntusuydi və Azərbaycan seçki tarixində ilk dəfə idi ki, bir dairənin bütün məntəqələrinin nəticələri ləğv olunurdu. Əslində, mənə haqsızlıq oldu. O seçkilərdə mən qalib gəlmişdim. Əlimdə rəsmi protokollar var. O protokolların istər video versiyasını, istər kağız formatını sosial şəbəkələrdə sübut olaraq yaydıq. Açıq qələbəmizin üzərindən xətt çəkmək Mərkəzi Seçki Komissiyasının və hakimiyyətin qüsuru idi.
- Həmən seçkilərdə əsas rəqibiniz olmuş Rauf Arifoğlu ilə münasibətiniz necədir, danışırsınız?
- Yox.
- Fəaliyyətinizdə özünüz üçün müəyyən etdiyiniz qırmızı xətt varmı?
- Çoxdur. İnsan ailədə, cəmiyyətdə yaşayır. Bu, qırmızı xətləri şərtləndirir. Ən böyük qırmızı xətlərimiz tərbiyədir, etikadır, dövlətə sədaqətdir, cəmiyyətin mənafeyinə toxunmamaq və ən başlıcası ədalətdir.
- Siyasətdə dostluq mümkündürmü? Elədirsə, dostlarınız kimlərdir?
- Əlbəttə, mümkündür. Bəzən siyasətə elə baxırlar ki, sanki iyrənc nəyəsə baxırlar. Mənim siyasətdə düşmənim yoxdur. Hamı dostumdur.
- Hansı işinizi özünüz üçün səhv hesab etmisiniz?
- Onu cəmiyyət qiymətləndirəcək. Özüm düşünmürəm ki, dövlət, vətən, cəmiyyət qarşısında hər hansı yanlışım olub. Kənardan kiminsə baxışına görə səhv görünə bilərəm. Amma mən siyasi fəaliyyətimdə cəmiyyətimə, dövlətimə, işimə qarşı düzgün olmuşam və heç vaxt səhvə yol verməmişəm.
- İqtidarda olsaydınız, hansı üç düzəlişi ilkin olaraq həyata keçirərdiniz?
- Birinci olaraq idarəetməyə düzəliş edərdim. İkinci növbədə, Azərbaycanın məhkəmə məhkəmə-hüquq sistemində böyük islahatlar olmalıdır. Üçüncüsü, münasibətlər sistemini yeni mərhələyə daşıyardım. Daha yumşaq münasibətlərə ehtiyacımız var. Burada söhbət hakimiyyət-cəmiyyət və siyasi institutların münasibətindən gedir.
- Bizim siyasi arenamızda əsas problem kimi şəxsləri görürsünüz, yoxsa siyasi sistemi?
- Həm idarəetmədə, həm də müxalifətdə məsələ şəxslərdə deyil. Diqqət etsəniz, hakimiyyətə yanaşdıqda bütün dövrlərdə, bütün mərhələlərdə şəxslər dəyişib, amma problemlər dəyişməyib. Problemlər ya yerində qalıb, ya da aşağı-yuxarı eyni olub.
Deməli, məsələ sistemdədir. Müxalifətin daxilində də eyni proses baş verib: adamlar dəyişib, bəziləri gedib, bəziləri gəlib, amma mübarizə metodları və yanaşmalar köklü şəkildə dəyişməyib. Bu da bir sistem problemidir. Sistemin formalaşmasında bayaq qeyd etdiyim şüarların və əsas yanaşmaların rolu böyükdür.
İnstitutların düzgün məcraya düşməsi məcburiyyəti var. Dediyim kimi, yeni siyasi proqramlar və bundan irəli gələn real şüarlar tənzimləyici amil olmalıdır.
Gürürük ki, hakimiyyət də sistemi yeniləməyə çalışır. Tabuları dağıdır, toxunulmazları qanun qarşısına çıxarır.