Bir səsin insan həyatını təhlükəyə atacaq qədər güclü ola biləcəyi fikri qəribə səslənə bilər. Bu cür səslər təbiətdə çox nadir hallarda olsa da, indiyə qədər qeydə alınmış ən yüksək səs yaxınlıqdakı birinə ölümcül təsir göstərə biləcək səviyyədə idi.
Ölkə.Az “sabah” qəzetinə istinadla xəbər verir ki, sözügedən səs 27 avqust 1883-cü ildə İndoneziyada Krakatoa yanardağının püskürməsi zamanı baş verib.
Adanı tamamilə yerlə-yeksan edən partlayış zamanı çıxan səs 180 desibelə çatıb və tarixdə indiyə qədər qeydə alınan ən yüksək səs olub.
Bu partlayış nəinki kar edici bir uğultu yaradıb, həm də təxminən 200 meqaton bombaya bərabər enerji yayıb.
Partlayışın səsi hətta 160 kilometr uzaqlıqda yerləşən Cakartadakı qaz zavodunda belə 172 desibel səviyyəsində ölçülüb.
Bu vaxt partlayışdan təxminən 64 km aralıda yerləşən gəmidəki dənizçilərin qulaq pərdəsi səsin intensivliyi səbəbindən partlayıb.
Səs o qədər güclü idi ki, təxminən 4800 kilometr məsafədən eşidilirdi. Əslində, partlayış yerindən təxminən 5200 kilometr məsafədə, Avstraliyanın Alis Sprinqs yaxınlığındakı bir fermada yaşayan insanlar səsi silah səsi ilə səhv salıblar.
Partlayışın yaratdığı səs dalğalarının dünyanı bir neçə dəfə dolaşdığı deyilir.
Partlayışı təxminən 4800 km uzaqlıqdan eşidən insanların birbaşa qeydləri olmasa da, Kanada, Böyük Britaniya və Rusiya kimi ölkələrdə atmosfer təzyiqində qəfil və qeyri-adi artımlar qeydə alınıb. Bu təzyiq dəyişikliklərinin partlayış nəticəsində yaranan və dünya miqyasında yayılan səs dalğalarından qaynaqlandığı düşünülür.
Bu cür yüksək səslər potensial olaraq insanlarda ciddi, həyati təhlükə yaradan sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
170 ilə 200 desibel arasındakı səslər son dərəcə güclü hesab olunur və bu səviyyələr ağciyər emboliyası, ağciyər kontuziyası və hətta ağciyər yırtığı kimi ölümcül nəticələrə səbəb ola bilər.
Mütəxəssislər izah edirlər ki, yüksək desibel səslərdən gələn təzyiq dalğa kimi bədənimizdən keçə bilər. Əgər təzyiq kifayət qədər yüksəkdirsə, qulaq pərdələrimizə və daxili orqanlarımıza zərər verə, qulaq pərdəsini və hətta daxili orqanları yırtamaq və ya zədələmək üçün kifayət qədər təzyiq yarada bilər.
Billurə
