ABŞ Berlində Ukrayna və Avropa liderləri ilə Ukrayna–Rusiya müharibəsinin mümkün sülh yolu ilə həlli barədə danışıqlar aparıb. Görüşlər nəticəsində bir sıra mühüm məsələlər, o cümlədən Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanətləri ilə bağlı ümumi razılaşma əldə olunsa da, The Telegraph yazır ki, müharibənin yaxın vaxtlarda başa çatacağını demək hələ tezdir.
Məlumata görə, bazar ertəsi Avropa liderləri Ukraynaya təklif edilən təhlükəsizlik zəmanətlərinin siyahısını özündə əks etdirən birgə bəyanat yayıblar. Təklif olunan tədbirlər arasında aşağıdakılar yer alır:
Ukrayna ordusuna dəstək vermək və ölkənin hava və dəniz məkanını qorumaq məqsədilə Avropanın rəhbərliyi altında çoxmillətli qüvvələrin yaradılması;
Gələcəkdə silahlı hücum baş verəcəyi təqdirdə sülh və təhlükəsizliyin bərpası üçün Avropa ölkələrinin tədbir görməsini nəzərdə tutan hüquqi öhdəlik;
Ukraynanın Avropa İttifaqına üzvlüyünə dəstək;
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin gücləndirilməsi üçün Avropa tərəfindən “davamlı və əhəmiyyətli” yardım;
ABŞ-ın rəhbərliyi ilə atəşkəsə nəzarət və mümkün pozuntular barədə erkən xəbərdarlıq üçün monitorinq və yoxlama mexanizmi;
Ukraynanın bərpasına investisiyalar, o cümlədən Avropada dondurulmuş Rusiya dövlət aktivlərinin bu məqsədlə istifadəsi imkanı.
Birgə bəyanatda qeyd olunur ki, bu tədbirlər müharibənin dayandırılması çərçivəsində Ukrayna üçün etibarlı təhlükəsizlik zəmanətləri və iqtisadi bərpanın dəstəklənməsini təmin edəcək. Almaniya kansleri Fridrix Merts jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, “artıq real sülh prosesi üçün bir şans var”.
Bununla belə, The Telegraph vurğulayır ki, hazırkı mərhələ daha çox “navbatçı diplomatiya” xarakteri daşıyır: Ukrayna və onun Avropadakı müttəfiqləri bir tərəfdə, Rusiya isə digər tərəfdə dayanır. ABŞ-ın nümayəndə heyəti — xüsusi elçi Stiv Uitkoff və Donald Trampın kürəkəni Cared Kuşnerin rəhbərliyi ilə — təklifləri Moskvaya təqdim etməyi planlaşdırır. Lakin Kreml tərəfindən bu mərhələdə sülh sazişinin imzalanıb-imzalanmayacağı hələ də qeyri-müəyyəndir.
Nəşr qeyd edir ki, danışıqlardan məlumatlı olan ABŞ rəsmiləri Rusiyanın Ukrayna üçün nəzərdə tutulan bu təhlükəsizlik zəmanətləri ilə razılaşmağa hazır olduğunu iddia etsələr də, Tramp administrasiyası keçmişdə atəşkəsin əldə olunması ilə bağlı həddindən artıq optimist mövqe sərgiləyib.
Tərəflər hələ də Rusiyanın işğal etdiyi Ukrayna əraziləri ilə bağlı ortaq mövqeyə gələ bilməyiblər. Məlumata görə, ABŞ nümayəndə heyəti işğal olunmuş ərazilərin “iqtisadi azad zonalara” çevrilməsi variantını müzakirə edir. The Telegraph yazır ki, bu yanaşma əslində Ukraynanı suveren ərazilərindən imtina etməyə razı salmaq cəhdi kimi qiymətləndirilir. Kiyev isə bu ssenarini qəti şəkildə rədd edir.
Daha əvvəl ABŞ Prezidenti Donald Tramp Ukraynaya qarşı müharibənin nizamlanması ilə bağlı bir sıra bəyanatlar verərək, sülhün “indiyə qədər olduğundan daha yaxın” olduğunu bildirib.
Axios nəşri adı açıqlanmayan amerikalı rəsmilərə istinadən yazır ki, Berlin danışıqları müəyyən irəliləyişlə nəticələnib, lakin ərazi məsələsində ciddi fikir ayrılıqları qalmaqdadır. Jurnalistlərin məlumatına görə, ABŞ planı Ukraynanın hələ də Rusiyanın nəzarətində olan Donbas ərazilərinin təxminən 14 faizindən geri çəkilməsini nəzərdə tutur.
Bununla yanaşı, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski bir daha bəyan edib ki, Ukrayna nə de-yure, nə də de-fakto Donbasın Rusiya ərazisi kimi tanınmasına razı olmayacaq.
