Uşaqlarda diş çürüməsi son illər daha çox rast gəlinən problemlərdən biridir. Bəzən valideynlər dişlər hələ süd dişləri olduğu üçün çürümənin o qədər də vacib olmadığını düşünürlər. Halbuki, erkən yaşda başlayan diş çürüməsi həm ağrı və narahatlıq yaradır, həm də uşaqda danışıq, qidalanma və hətta gələcək daimi dişlərin düzülüşünə təsir edir.
Azreform.info erkən çürüməsinin səbəblərini təqdim edir:
1. Səhv qidalanma vərdişləri
Uşaqlarda gündəlik yeyilən qidalar diş sağlamlığında böyük rol oynayır.
Səbəblər:
Şəkərli qidalar (konfet, şirniyyat, paket şirələr)
Yapışqan qidalar (kekslər, meyvə püreləri, quru meyvələr)
Yatmazdan əvvəl süd və ya şirin maye içmək
Gün ərzində çox tez-tez qəlyanaltı yemək
Bu məhsullar ağızda uzun müddət qalaraq bakteriyalar üçün ideal mühit yaradır və çürümə sürətlənir.
2. Süd butulkası kariyesi (nipple kariyesi)
Xüsusilə 1–3 yaş arası uşaqlarda tez-tez rast gəlinir.
Niyə olur?
Uşaq gecə şirinləşdirilmiş süd, meyvə suyu və ya kompotla yatır.
Şəkər ağızda saatlarla qalır.
Uşağın tüpürcək axını yuxuda azaldığı üçün dişlər özünü təmizləyə bilmir.
Bu səbəbdən ön dişlərdə sürətli çürümə başlayır.
3. Düzgün təmizləmənin olmaması
Uşaqlarda diş çürüməsinin ən geniş yayılmış səbəblərindən biri də ağız gigiyenasına düzgün əməl olunmamasıdır.
Valideynlərin buraxdığı ən çox səhvlər:
“Kiçikdir, özü fırčalayar” düşüncəsi
Fırçalama müddətinin çox qısa olması
Fluoridli pastanın istifadə olunmaması
Fırçalamanın gündə 1 dəfə edilməsi
Uşaqlar 7–8 yaşa qədər dişləri mükəmməl fırçalaya bilmirlər, ona görə valideyn nəzarəti mütləqdir.
4. Genetik meyillilik
Bəzi uşaqlarda diş minasının quruluşu zəif olur. Bu hallarda:
Dişlər daha tez zədələnir
Çürümə sürətlə irəliləyir
Hətta yaxşı gigiyena olsa belə problem yarana bilər
Genetik amil səbəbdirsə, mütəmadi stomatoloq nəzarəti daha vacibdir.
5. Flüor çatışmazlığı
Flüor diş minasını möhkəmləndirən əsas mikroelementdir. Onun çatışmazlığı uşaqlarda çürüməyə meylliliyi artırır.
Flüor çatışmazlığı:
Yumşaq mina
Çatlamaya meyil
Daha tez başlayan kariyes
Fluoridli diş pastası (uşağa uyğun miqdarda) vacibdir.
6. Ağız quruluğu (tüpürcək azlığı)
Tüpürcək ağızı təmizləyir və turşuları neytrallaşdırır.
Uşaqlarda səbəblər:
Allergiya dərmanları
Tez-tez xəstələnmək
Susuzluq
Ağız quruluğu çürüməni sürətləndirir.
7. Düzgün olmayan yemək saatları
Uşağın gün ərzində tez-tez “az-az” yeməsi — xüsusən şirin və ya karbohidratlı qidalar — dişlərə davamlı zərər verir. Dişlərin turşu hücumundan özünü bərpa etməyə vaxtı qalmır.
8. Valideyn ağız sağlamlığı
Bu fakt çox vaxt göz ardı edilir:
Əgər valideynin ağız bakteriya səviyyəsi yüksəkdirsə, öpüş, eyni qaşığı istifadə etmək və ya yeməyi üfürmək vasitəsilə bakteriyalar uşağa ötürülə bilər.
Bu da uşaqlarda çürümə riskini artırır.
