BAKI, TurkicWorld / AzerVoice Analitik Təhlil Mərkəzi
“Hizbullah” və təşkilatın rəhbərliyi hələlik Livanla İsrail arasında birbaşa və ya dolayı danışıqlar məsələsində açıq mövqe bildirmir. Prezident Cozef Aunun Livanın danışıqlara hazır olduğunu elan etməsindən iki həftə keçsə də, partiya tərəfindən hər hansı təsdiq və ya təkzib yoxdur.
Məlumata görə, Livanın rəsmi instansiyaları atəşkəsin monitorinqi üçün yaradılmış “Mexanizm komitəsi”nin genişləndirilməsinə, komitəyə mülki şəxslərin daxil olmasına razılıq verib. Bu qurumun İsraillə dolayı danışıqları aparması nəzərdə tutulur. Lakin bu barədə rəsmi bəyanat yayılmayıb.
Eyni zamanda bildirilir ki, Livan, İsrailin mövqeyini gözlədiyi üçün açıqlama vermir. Əgər İsrail danışıqlara razı olmasa, Beyrut tərəfinin mövqeyi siyasi cəhətdən çətin vəziyyət yarada bilər.
Prezident Aun əvvəlki açıqlamasında bildirib ki, Livan İsrail işğalının sona çatması üçün danışıqlara hazırdır, lakin bu proses birtərəfli ola bilməz. Onun sözlərinə görə, danışıqların forması, yeri və vaxtı sonradan müəyyənləşdiriləcək.
Nəbih Bərinin rolu
Ölkə daxilində “Hizbullah” adından danışıqları parlamentin sədri Nəbih Bəri aparır. Əgər Bəri “Mexanizm komitəsi”nin mülki üzvlərlə genişləndirilməsinə razıdırsa, bu, qeyri-rəsmi şəkildə “Hizbullah”ın da razılığı kimi qiymətləndirilir. Bununla belə, hər iki həftədə “Əməl” hərəkatı nümayəndələri bildiriblər ki, İsrail əvvəlki atəşkəs öhdəliklərinə əməl etməyib və bu səbəbdən yeni razılaşmaya da zəmanət yoxdur.
Analitiklərin fikri
Siyasi şərhçi Qasım Qasir hesab edir ki, “Hizbullah” birbaşa danışıqlara qarşıdır, lakin dolayı formatı tam olaraq rədd etmir. Onun sözlərinə görə, komitənin genişləndirilməsi hazırkı şəraitdə ən real variant sayılır. Qasir bildirir ki, əsas məsələ Livanın mövqeyindən çox, İsrailin nə dərəcədə hazır olmasıdır.
Livanlı müxalifətçi Cad əl-Əxviy isə bildirir ki, partiya rəsmi şəkildə razılıq verməsə də, praktiki olaraq bu prosesə qarşı çıxmayıb. Onun fikrincə, mülki üzvlərin komitəyə daxil edilməsi “Hizbullah”a dolayı şəkildə prosesdə iştirak imkanı yaradır və təşkilatın birbaşa danışıqlarda ittiham olunmasının qarşısını alır. O qeyd edir ki, partiya birbaşa danışıqları ideoloji səbəblərdən qəbul etmir, lakin regional gərginlik və hərbi risklər səbəbindən dolayı prosesdə iştirak etməyə məcburdur.
Əl-Əxviy bildirir ki, “Hizbullah” bu mərhələdə açıq razılıq vermədən, eyni zamanda açıq etiraz etmədən dövlətə prosesin aparılmasına imkan yaradır.
