"ABŞ prezidenti Donald Trampın və Rusiya lideri Vladimir Putinın Alyaskadakı görüşü Ukraynadakı müharibənin tənzimlənməsində böyük bir addım olacağına söz verirdi. Əvəzində isə Kremlin rəhbəri bütün təklifləri kateqorik şəkildə rədd etdi və uzun bir "tarixi mühazirə" oxudu".
HİT.az xəbər verir ki, bunu Britaniyanın "Financial Times" yazıb.
Qəzetin mənbələrinin dediyinə görə, bu sammit olduqca gərgin keçib və Amerika lideri onu vaxtından əvvəl tərk etmək üzrə idi. Onların sözlərinə görə, qapılar arxasında Trampın geniş təbəssümünü məyusluq əvəz edib.
Üstəlik, nəşr məlumat verib ki, Putin yalnız bir neçə məsləhətçinin iştirakında ABŞ prezidentinin atəşkəs qarşılığında sanksiyaların ləğv edilməsi təklifini rədd edib. O, təkid edib ki, yalnız Ukrayna təslim olub ərazilərindən imtina etdiyi təqdirdə ona qarşı təcavüzü dayandıracaq.
Mənbələrin sözlərinə görə, bundan sonra Putin "tarix" mövzusunda əlaqəsiz bir çıxış edib, orta əsrlər knyazlarından - Novqorodlu Rürik və Yaroslav Müdrikdən bəhs edib, həmçinin Bohdan Xmelnitskini də unutmayaraq, Ukrayna və Rusiyanın guya "bir millət" olduğu tezisini irəli sürüb.
Mənbələr əlavə edib ki, Tramp Putinin çıxışı qarşısında heyrətə gəlib və hətta bir neçə dəfə səsini qaldırıb və bir anda getməklə hədələyib. Onlar qeyd ediblər ki, nəticədə ABŞ prezidenti görüşü qısaldıb və planlaşdırılan, amerikan və rus nümayəndə heyətlərinin ölkələr arasında iqtisadi əlaqələr və əməkdaşlıq müzakirə etməli olduğu naharı ləğv edib.
Nəşrdə vurğulanıb ki, məhz Alyaska sammiti Tramp və Putin arasındakı münasibətlərin ən aşağı nöqtəsi olub. Nəşrin müsahibələri bildiriblər ki, məhz bu görüşün nəticəsi ABŞ-nin mövqeyinin Ukrayna xeyrinə dəyişməsinə səbəb olub.
Nəşrdə xatırladılıb ki, Tramp hələ Rusiyaya qarşı bütün hədələrini həyata keçirməyib. Xüsusilə, ABŞ hələ rus enerji daşıyıcılarının ixracına qarşı sanksiyalar tətbiq etməyib. Jurnalistlər səbəbinin, ABŞ prezidentinə sülh prosesində potensial vasitəçi kimi manevr etmək üçün yer qoymaq cəhdi ola biləcəyini istisna etmirlər.
Lakin nəşrdə hesab edirlər ki, ABŞ-nin Ukrayna və RF-ə qarşı siyasətinin əsas istiqaməti dəyişib. İndi Vaşinqton Putini danışıqlar masasına qayıtmağa məcbur etmək istəyir.
Nəşrdə xatırladılıb ki, avqustun əvvəlində ABŞ prezidentinin xüsusi elçisi Stiv Uitkoff sülh danışıqlarını bərpa etmək üçün Moskvaya uçub. Onun Putinlə görüşü üç saat davam edib və amerikalı məmurlar dərhal müttəfiqlərə bildiriblər ki, saziq qəflətən mümkün olub.
Məlum olub ki, Uitkoffun təqdim etdiyi kimi Rusiyanın ərazi "güzəştləri" cəbhə xəttinin Ukraynanın bəzi regionlarında dondurulmasına razılıqdan ibarət idi. Nəşrin müsahiblərindən biri vurğulayıb ki, Trampın xüsusi elçisi Putinin ona mümkün saziq haqqında dediyi hər şeyi səhv başa düşüb.
Nəşrdə Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin 17 oktyabrda Vaşinqtona səfərinin nəticəli ola biləcəyini istisna etmirlər. Çox güman ki, müzakirənin əsas mövzuları ABŞ kəşfiyyatının köməyi və Ukraynaya Putin üçün güclü siqnal ola biləcək "Tomahawk" raketlərinin təchizatı olacaq.
Bundan əlavə, ABŞ administrasiyası Avropa müttəfiqlərinə, rus enerji daşıyıcılarının idxalını dayandırmaq və Ukraynaya yardım göstərmək üçün Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən istifadə etmək üçün təzyiq göstərir. Həmçinin nəşrdə xatırladılıb ki, Vaşinqton Avropa İttifaqını Rusiyadan Çin neftinin idxalına əlavə gömrük rüsumlarının tətbiq etməyə çağırır.
Bu yaxınlarda Tramp Putinlə danışıqdan sonra Budapeştdə yeni görüş elan edib. Nəşrdə qeyd olunub ki, amerikalı liderin bu sammitdən sonra Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı fikrini dəyişməyəcəyinə zəmanət yoxdur.
"Trampla davamlı olaraq ip çəkmə oyunu oynayırsan. Sən onunla danışırsan, Putinin problem olduğunu başa düşməyinə kömək edirsən, sonra digər məsələlərə keçirsən və o yenə Putinin mövqeyinə doğru sürüşür. Buna görə də yenidən danışmaq məcburiyyətində qalırsan. Beləcə, təkrar-təkrar davam edir", deyə jurnalistləə bir Avropa məmuru danışıb.
Digər bir yüksək vəzifəli avropa məmuru jurnalistlərlə söhbətində bildirib ki, Putin üçün Ukraynaya qarşı müharibə pul məsələsi deyil. Onun sözlərinə görə, Putin I Böyük Pyotrun dövründən bəri ən yaxşı rus hökmdarı kimi tarixə düşmək istəyir.
Üstəlik, vəziyyətlə tanış olan iki şəxsin sözlərinə görə, Putinin hərbi qüvvələri və xüsusi xidmət orqanları ona müntəzəm olaraq Rusiyanın taktiki uğurlarını təriflədiyi, həmçinin Moskvanın əksinə olaraq Ukraynanın guya böyük itkilər verdiyini iddia etdiyi hesabatlar təqdim edirlər.
Samir
