BAKI, 29 avqust. TELEQRAF
Azərbaycanın sabiq xarici işlər naziri, ölkəmizin Bosniya və Herseqovinada fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Vilayət Quliyev Teleqraf-ın suallarını cavablandırıb.
Onunla müsahibəni təqdim edirik:
- Vilayət müəllim, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh istiqamətində atılan addımları necə dəyərləndirirsiniz? Avqustun 8-də Vaşinqtonda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, ABŞ Prezidenti Donald Trampın və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın iştirakı ilə əldə edilən nəticələr nəhayət bölgədə qalıcı sülhə zəmin yaradacaqmı?
- Hesab edirəm ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişinin paraflanması, Vaşinqtonda Trampın ştirakı ilə danışıqların baş tutması və ilkin razılığın əldə olunması böyük uğurdur. Bu, ilk növbədə Azərbaycan Prezidentinin və diplomatiyasının qələbəsidir. Təbii ki, bu yüksək qiymətləndirilir. Görünür, bu 30 ilin acı təcrübəsi erməniləri də nəyəsə öyrədib və onlar da başa düşəcəklər ki, bu regionda rahat yaşamaq üçün sülh sazişini imzalamaqdan başqa yolları yoxdur.
- Azərbaycan və Ermənistanın birgə müraciəti əsasında ATƏT-in Minsk Qrupunun buraxılması ilə bağlı da razılaşma var. Qısa zamanda Minsk Qrupunun buraxılması mümkün olacaqmı?
- Minsk Qrupunun buraxılması çoxdan vaxtı çatmış məsələdir. Çünki bu təşkilat ölü doğulmuş uşaq idi. Hətta həmsədrlər fəal olduqları dövrdə də keçmiş münaqişə ilə bağlı heç bir irəliləyişə nail ola bilməmişdilər. Nəhayət, Azərbaycan keçmiş münaqişəni hərbi yolla BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri əsasında həll etdikdən sonra Minsk Qrupuna heç bir ehtiyac qalmadı. Artıq II Qarabağ müharibəsindən ötən 5 ildən bəri Minsk Qrupu Ermənistan istisna olmaqla regiona səfər etməyib. Azərbaycan rəsmiləri də ümumiyyətlə onların qəbul etməyiblər. Artıq Minsk Qrupunun fəaliyyətinə heç bir ehtiyacın qalmadığı gün kimi aydındır. Minsk Qrupunun buraxılması ilə bağlı qərara Fransa da müsbət reaksiya verdi. Rusiya tərəfi də Minsk Qrupunun fəaliyyətinin dayandığını etiraf edib. ABŞ isə sülhyaratma prosesinin memarı kimi təbii ki, yenidən Minsk Qrupunun regiona gəlib, hansısa danışıqlar aparmasına razı olmayacaq. Ona görə də bu artıq həll olunmuş məsələdir.
- Zəngəzurdan keçən dəhlizin açılması ilə bağlı əldə edilən razılaşmanın əhəmiyyətini necə dəyərləndirirsiniz? Region dövlətlərinin dəhlizin açılmasına birmənalı mövqeyi prosesə təsir edə bilərmi?
- Sözsüz ki, dəhlizin qısa zamanda açılması mümkün deyil. Çünki Ermənistan tərəfindən Zəngəzurdan keçəcək 42 km-lik dəmir yolu xəttinin yenidən qurulması və Azərbaycan sərhəddinə çatdırılıb birləşdirilməsi lazımdır. Prinsip etibarı ilə dəhliz layihəsi heç bir ölkəyə qarşı çevrilməyib. Bu xüsusda İran tərəfinin dəhlizlə bağlı yanaşmalarını tələsik və yersiz sayıram. Çünki belə bir dəhliz işə düşdükdən sonra region ölkələrinin hamısı o cümlədən Rusiya və İran bundan istifadə edə bilər. Regionda iqtisadi tərəqqinin, maddi rifahın, ticarət əlaqələrinin inkişafına bu böyük töhfə olacaq. Hətta siyasi anlaşılmazlıqlar da müəyyən qədər aradan qalxacaq. Beləliklə, bu layihə bölgə ölkələrini daha yaxın qonşuluq şəraitində yaşamasına kömək edəcək. Azərbaycan tərəfinin dəhliz məsələsində apardığı uzaqgörən, düşünülmüş siyasət öz bəhrəsini verdi. Dünyanın böyük bir dövlətinin (ABŞ) nəzarəti altında dəhlizin fəaliyyəti bölgəmiz üçün sərfəli olacaq. Vaxtilə Azərbaycan ərazisini parçalamaq niyyətinə düşən, Naxçıvanla əlaqəni hər vasitə ilə çətinləşdirən Ermənistanın özü də qazanacaq. Bu çox uğurlu layihədir. Dəhlizlə bağlı Azərbaycan Prezidenti öz sözünü demişdi. Görünür ki, onun verdiyi vəd, dediyi söz öz yerini tutur.
