BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş xərcləri 700 milyon dollardan çox azaldır və ən böyük donoru olan ABŞ-ın dəstəyinin azalması fonunda təşkilatda genişmiqyaslı islahatlara hazırlaşır...
Poliqon Bloomberg-ə istinadən xəbər verir ki, Quterreşin planı xərclərin və işçi heyətinin 20% azaldılmasını nəzərdə tutur. Bu da BMT büdcəsini (hazırda 3,7 milyard dollar) 2018-ci ildən bəri ən aşağı səviyyəyə endirəcək. Təxminən 3000 iş yeri ləğv ediləcək.
Rəsmi olaraq islahat proqramı ABŞ administrasiyasındakı dəyişikliklə deyil, BMT-nin 80 illik yubileyi ilə üst-üstə düşür. Bununla belə, ixtisarların miqyası ənənəvi olaraq təşkilatın büdcəsinin təxminən 22%-ni təmin edən ABŞ-dan maliyyələşmənin daha da azaldılması təhlükəsini əks etdirir.
ABŞ prezidenti Donald Tramp artıq bu maliyyələşdirməni dayandırıb və ölkəni BMT-nin bir sıra strukturlarından çıxarıb. Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin müavini Tommi Piqott deyib: "Biz siyasətləri ABŞ-ın maraqlarına müdaxilə edən təşkilatlarda iştirak etmək fikrində deyilik".
Onlar ABŞ-ın prioritetlərinə diqqət yetirərək, on milyardlarla dollarlıq xarici yardımı artıq ləğv edən Tramp administrasiyasının fonunda gəlirlər. Yaxın Şərq, Ukrayna və Afrikadakı münaqişələr qlobal dəstəyə ehtiyacı daha da artırıb.
Materialda deyilir ki, illərlə davam edən maliyyə çətinliklərindən sonra BMT rəhbərliyi artıq genişmiqyaslı struktur dəyişiklikləri planlaşdırırdı. Quterreş yanvar ayında təşkilatın "tam likvidlik böhranı" ilə üzləşdiyi barədə xəbərdarlıq edib. BMT sistemində ümumi xərclər 2023-cü ildəki zirvədən 20 milyard dollara qədər azalaraq on ilin ən aşağı səviyyəsinə düşə bilər.
Nyu York Universitetinin Beynəlxalq Əməkdaşlıq Mərkəzinin baş əməkdaşı Yevgeni Çen deyib: "BMT-nin 80 proqramı Baş katibin ikinci Tramp administrasiyasının çağırışlarına cavabıdır".
Quterreşin sentyabr büdcəsində islahatları açıqlayacağı gözlənilir. Plan təşkilatın bir çox proqramlarını yenidən quracaq. O, BMT-nin müntəzəm büdcəsinə nəzarət edir ki, bu da sistemin ümumi xərclərinin yalnız bir hissəsidir.
UNICEF və UNESCO kimi təşkilatlar da öz maliyyə çatışmazlığı ilə üzləşərək əhəmiyyətli ixtisarlara hazırlaşırlar.
"BMT-nin işində artırıla bilən sahələr var. BMT-nin kəsməməli olduğu sahələr var - onlar ləğv edilməlidir", deyə Amerika Müəssisə İnstitutunun baş əməkdaşı Brett Şkafer bildirib.
O, Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyini və Ümumdünya Ərzaq Proqramını ABŞ-ın maraqları üçün vacib olan strukturlara misal çəkib, lakin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatını (FAO) və mandatları ABŞ siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edən İnsan Hüquqları Şurasının qurumlarını adlandırıb.
Bu arada BMT-nin Cenevrədəki əməkdaşları Quterreş və onun planına etimadsızlıq votumu verilməsinin lehinə səs veriblər. BMT-nin Cenevrədəki işçilər həmkarlar ittifaqının rəhbəri İan Riçards deyib: "İşçilər onun "yan və sağ qal" yanaşmasının diqqətdən, strategiyadan məhrum olduğunu və BMT-ni daha bürokratik və şişkin hala gətirdiyini başa düşdülər".
Baxmayaraq ki, səsvermə əsasən simvolik xarakter daşıyır. Quterreşin Amerika dəstəyinin qaçılmaz azalmasına əvvəlcədən uyğunlaşma cəhdləri təşkilatın bu böhrandan sağ çıxmasına kömək edə bilər.
Poliqon.info
