Təxminən 700 milyon il əvvəl planetimiz tamamilə donub və hətta tropiklərdə atmosferə açıq olan maye okeanlar və göllər faktiki olaraq yox idi.
Bəs buna nə səbəb oldu?
“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, yeni bir araşdırma soyuq iqlimin və kütləvi vulkan püskürmələrinin günahkar olduğunu göstərir.
Təxminən 720 milyon il əvvəl baş vermiş Franklin vulkanının püskürməsi indiki Alyaskadan Kanadanın şimalından Qrenlandiyaya qədər uzanan böyük təzə qaya parçası atdı.
Oxşar böyük püskürmələr başqa vaxtlarda da baş verib, lakin bu, soyuq iqlimlə üst-üstə düşür. Bitkilərin olmaması ilə birlikdə (hələ inkişaf etməyə vaxtları yox idi) bu püskürmələr güclü aşınmaya məruz qalmış nəhəng təzə qaya “xalçası”nı üzə çıxardı.
Hava ilə əlaqəli kimyəvi reaksiyalar karbon qazını havadan çıxarır. Alimlər iqlimə təsirini modelləşdirməklə müəyyən ediblər ki, belə böyük bir ərazidə sürətli eroziya Yeri qartopuna çevirmək üçün kifayət qədər karbon qazı buraxa bilərdi.
“Geophysical Research: Planets” jurnalında dərc edilən araşdırma göstərir ki, Yer kürəsinin tarixinin digər dövrlərində oxşar ölçülü vulkan püskürmələri daha isti iqlimlərdə və ya bitki örtüyünün eroziya sürətini yavaşlatdığı dövrlərdə meydana gəldiyi üçün “qartopu” yaranmayıb.
