Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikası arasında çoxşaxəli əməkdaşlıq mövzusunda simpozium keçirilib. İyunun 18-də Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzində (BMTM) “Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikası arasında çoxşaxəli əməkdaşlıq: nailiyyətlər və perspektivlər” mövzusunda elmi-praktik simpozium keçirilib.
Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzindən Musavat.com-a verilən məlumata görə, tədbirdə Azərbaycan və Türkmənistanın Xarici İşlər Nazirliklərinin yüksək səviyyəli rəsmiləri, deputatlar, diplomatik korpus nümayəndələri və beyin mərkəzlərinin təmsilçiləri iştirak edib.
Açılış nitqi ilə çıxış edən BMTM-in İdarə Heyətinin sədri, səfir Fərid Şəfiyev Azərbaycan və Türkmənistan arasında mövcud münasibətlərin yüksək səviyyədə olduğunu və getdikcə inkişaf etdiyini bildirib.
Fərid Şəfiyev qeyd edib ki, ortaq tarix, mədəni irs və dəyərləri paylaşan iki dost ölkənin əməkdaşlıqları enerji, nəqliyyat-logistika, humanitar və beynəlxalq diplomatiya sahələrində yeni mərhələyə qədəm qoyub.
"Hazırda ikitərəfli əlaqələr müsbət istiqamətdə inkişaf edir. Oktyabrda Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Bakıda Zirvəsi keçiriləcək. Bu tədbir çərçivəsində ənənəvi olaraq beyin mərkəzlərinin forumu keçirilir. Türkmənistandan olan həmkarlarımızı bu tədbirlərdə görməkdən məmnun olarıq”.
Diplomat çıxışında xüsusilə Transxəzər əməkdaşlığı, “Dostluq” yatağının birgə işlənməsi, Bakı-Türkmənbaşı nəqliyyat marşrutları kimi konkret nümunələrə toxunub, bu layihələrin təkcə ikitərəfli deyil, həmçinin regional sabitlik və iqtisadi inteqrasiya baxımından strateji əhəmiyyət daşıdığını vurğulayıb.
Türk dünyası ilə siyasi dialoqun intensivləşdirilməsinin Azərbaycan xarici siyasətinin prioritetlərindən olduğunu deyən xarici işlər nazirinin müavini Samir Şərifov qeyd edib ki, Azərbaycan və Türkmənistan arasında əməkdaşlıq yalnız ikitərəfli formatla məhdudlaşmır, eyni zamanda regional və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də özünü göstərir. Xüsusilə, Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT), BMT, İslam Əməkdaşlıq (İƏT) kimi platformalarda iki ölkə bir-birini dəstəkləyir və ortaq mövqedən çıxış edirlər.
“Mərkəzi Asiya ölkələri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü daim dəstəkləmiş və bu, siyasi əlaqələrimizdə əsas amillərdən birinə çevrilmişdir. Eyni zamanda, iqtisadi əməkdaşlığımız da dinamik şəkildə inkişaf edir. Bu gün Azərbaycan və Türkmənistan arasında qarşılıqlı ticarət münasibətləri genişlənir, nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlıq güclənir. Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqlik münasibətləri qurub. Prezident İlham Əliyevin Mərkəzi Asiya dövlətlərinin Məşvərət toplantılarında fəxri qonaq qismində iştirakı region ölkələri ilə əməkdaşlığın yüksək səviyyəsinin göstəricisidir”,-deyə nazir müavini vurğulayıb.
Samir Şərifov bildirib, iki ölkə liderinin məqsədyönlü siyasəti nəticəsində Azərbaycan-Türkmənistan münasibətləri keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub.
“2017-ci ildə imzalanmış Strateji Tərəfdaşlıq haqqında Bəyannamə bu münasibətlərin əsasını təşkil edir. Hökumətlərarası komissiyanın müntəzəm fəaliyyəti ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrin dərinləşməsinə mühüm töhfə verir”.
Samir Şərifov çıxışında, həmçinin Transxəzər əməkdaşlığı, enerji təhlükəsizliyi, yaşıl enerji keçidi kimi sahələrdə potensialın geniş olduğunu vurğulayıb.
Türkmənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Qurbanməmmet Elyasov bildirib ki, Türkmənistanın beynəlxalq əməkdaşlıq siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri də qardaş Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrin ardıcıl şəkildə möhkəmləndirilməsidir:
“Ölkələrimiz arasında münasibətlər siyasi, iqtisadi, nəqliyyat-logistika, neft-qaz sahələrində yüksələn xətlə inkişaf etməkdədir. Azərbaycanın beynəlxalq platformalarda Türkmənistanın təşəbbüslərini dəstəkləməsi faktını yüksək qiymətləndiririk. Azərbaycan bizim üçün qardaş ölkədir, qardaş xalqdır və biz bütün mövcud potensialdan istifadə edərək əlaqələrimizi ardıcıl olaraq gücləndirəcəyik”.
Səfir əlavə edib ki, cari geosiyasi şəraitdə bitərəf dövlət olaraq Türkmənistan mövcud böhrandan çıxış yolu kimi beynəlxalq səylərin birləşdirilməsi və bunun üçün uyğun siyasi-diplomatik imkanların formalaşdırılması istiqamətində tədbirlərin görülməsinin tərəfdarıdır:
“Buna əsaslanaraq, BMT-nin Baş Assambleyasının 78-ci sessiyası zamanı Türkmənistan “2025 - Beynəlxalq Sülh və Etimad İli” adlı qətnamənin təşəbbüskarı olub və 86 dövlətin həmmüəllifliyi ilə qəbul edilib”.
Türkmənistan Xarici İşlər Nazirliyinin Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutu yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Şiri Şiriyevin sözlərinə görə, son 30 ilin təcrübəsi göstərir ki, Türkmənistanın neytrallığı sadəcə xarici siyasət aləti deyil, daha sabit, ədalətli və harmonik dünya üçün fəal töhfə və nümunədir.
“Türkmənistanın neytrallığı sadəcə bloklarda iştirakdan imtina deyil, həm də dayanıqlı inkişaf və tərəfdaşlıq üçün şərait yaratmağa yönəlmiş səydir. Bu kontekstdə ölkənin əsas təşəbbüslərini qeyd etmək yerinə düşər: Xəzər dənizinin hüquqi statusunun həllinə dəstək göstərilməsi, Mərkəzi Asiyada nüvə silahından azad zona yaradılmasının dəstəklənməsi, TAPI (Türkmənistan — Əfqanıstan — Pakistan — Hindistan) qaz kəmərinin irəlilədilməsi”.
Ş. Şiriyevin sözlərinə görə, Türkmənistan Azərbaycan kimi Transxəzər marşrutu, həmçinin “Şimal–Cənub” və “Şərq–Qərb” istiqamətləri daxil olmaqla, beynəlxalq nəqliyyat marşrutlarının inkişafında fəal iştirak edir.
O bildirdi ki, Türkmənistan öz neytral statusuna qəti şəkildə sadiqdir və onu fəal xarici siyasət, diplomatiya və humanitar fəaliyyət üçün əsas kimi istifadə edir:
“Bunlardan biri Əfqanıstana çətin zamanlarda göstərilən humanitar yardımdır. 1998–2001-ci illərdə Əfqanıstanda quraqlıq və ağır humanitar şərait hökm sürərkən, Türkmənistan digər ölkələrdən fərqli olaraq sərhədlərini bağlamadı, əksinə, humanitar körpüyə çevrildi. İmamnazar və Sərhətabat keçid məntəqələri vasitəsilə, o cümlədən Ümumdünya Qida Proqramının dəstəyi ilə yardım çatdırılırdı”,-deyə o əlavə edib.
Daha sonra birinci paneldə Azərbaycan-Türkmənistan çoxşaxəli əməkdaşlığı müxtəlif aspektlərdən təhlil olundu. Milli Məclisin deputatı, Azərbaycan-Türkmənistan parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun rəhbəri Tənzilə Rüstəmxanlı, nəqliyyat və logistika üzrə ekspert Rauf Ağamirzəyev və BMTM-in aparıcı məsləhətçisi Roza Bayramlı çıxış edərək Xəzər regionunda nəqliyyat dəhlizləri, enerji resurslarının birgə istifadəsi və mədəni-humanitar əməkdaşlıq perspektivləri barədə fikirlərini bölüşdülər.
“Türkmənistanın daimi neytrallıq statusu sülh, regional və qlobal miqyasda təhlükəsizlik və sabitliyin möhkəmləndirilməsi üçün təsirli bir vasitə kimi” başlığı ilə keçirilən ikinci paneldə BMTM-in İdarə Heyətinin üzvü Cavid Vəliyev, Cənubi Qafqaz Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri Fərhad Məmmədov və politoloq, tarixçi və televiziya aparıcısı Teymur Atayev neytrallıq konsepsiyasının beynəlxalq hüquq və diplomatiya kontekstində əhəmiyyətini izah etdilər.
Tədbir sual-cavab sessiyası ilə yekunlaşdı.
Nigar HƏSƏNLİ,
Musavat.com
