1979-cu il İslam İnqilabından sonra İranın ikinci ali lideri olan Ayətullah Əli Xameneyi 1989-cu ildən bu vəzifəni icra edir.
İndex.az xəbər verir ki, indiki iranlı gənclərin hamısı yalnız onun hakimiyyəti altında yaşayıblar.
Ölkənin siyasi strukturunda bir çox fərqli güc mərkəzləri olsa da, Xameneyi bu strukturların mərkəzindədir. Ali lider dövlət siyasətinə veto hüququna malikdir və kimin hansı işi alacağına qərar verə bilər.
Dövlət başçısı və İran Silahlı Qüvvələrinin (İnqilab Keşikçiləri Korpusu da daxil olmaqla) baş komandanı kimi Xameneyi demək olar ki, qeyri-məhdud səlahiyyətə malikdir.
O, 1939-cu ildə İranın ikinci böyük şəhəri olan Məşhəddə anadan olub. Səkkiz uşaqlı bir ailənin ikinci övladı idi. Atası şiə məzhəbinin orta səviyyəli ruhanisi idi. , kiçik yaşlarından Quranı öyrənib və 11 yaşında din xadimi adını qazanıb.
Lakin dövrün bir çox dini liderləri kimi onun da mənəvi şəxsiyyəti ilə yanaşı, siyasi mövqeyi də var idi. Təsirli natiq olan Xamneyi İran şahına qarşı müxalifət hərəkatına qoşuldu. O, dəfələrlə həbs olunub. Şahın gizli polisi tərəfindən altı dəfə həbs edilmiş, işgəncələrə məruz qalmış və sürgünə göndərilmişdir.
İslam İnqilabından bir il sonra o, inqilab lideri Ayətullah Xomeyni tərəfindən Tehranda cümə xütbələri söyləmək tapşırığı aldı. O, 1981-ci ildə prezident seçilib. 1989-cu ildə Xomeyninin ölümündən sonra onun yerinə dini lider olub.
Tehranda sadə bir iqamətgahda həyat yoldaşı ilə təvazökar həyat sürdüyü deyilən Əli Xameneyi xaricə çox səfər etmir. Məlumdur ki, o, bağçılıq və şeir sənətini sevir. Bilinən detallar arasında gəncliyində siqaret çəkməsi və 1980-ci illərdə sui-qəsd cəhdindən sonra sağ qolunu itirməsi də var.
Onun həyat yoldaşı Mensure Hocasete Bakirzadə ilə dördü oğlan, ikisi qız olmaqla altı övladı var. Ailə ümumiyyətlə mediadan uzaqlaşır. Onların şəxsi həyatı ilə bağlı təsdiqlənmiş məlumat çox azdır.
Oğullarından ən məşhuru ikinci övladı Müctəbadır. O, atasının yaxın çevrəsinin üzvü və kifayət qədər nüfuz sahibi bir şəxs kimi tanınır. Müctəba Tehranın İran elitasının uşaqlarının oxuduğu Ələvi Liseyində təhsil alıb. Hələ din xadimi olmasa da, ölkənin aparıcı mühafizəkar siyasətçilərindən biri olan Qulam-Əli Həddad-Adelin qızı ilə evləndi.
O, dini təhsilə 30 yaşında Qumdakı şiə mədrəsəsində başlayıb. 2000-ci illərin ortalarında Müctəbanın siyasətdəki təsiri daha çox nəzərə çarpdı. Lakin mediada bu rol açıq şəkildə etiraf edilmədi. 2004-cü ildə keçirilən mübahisəli prezident seçkilərindən sonra Müctəba tez-tez gündəmə gəlib.
Mehdi Kərrubi seçkilərdə aparıcı namizəd olan Ayətullah Xameneyə yazdığı açıq məktubda Müctəbanı Mahmud Əhmədinejadın adından pərdə arxasından müdaxilə etməkdə birbaşa ittiham edib. 2010-cu illərdən etibarən o, İslam Respublikasının ən güclü simalarından biri kimi tanınmağa başladı. Bəzi təfsirlərə görə, atası onu öz varisi kimi görür. Lakin bu iddialar zaman-zaman rəsmi orqanlar tərəfindən təkzib edilib.
Müctəba atası ətrafındakı mühafizəkar dairələrdə və konstitusiya təsisatlarından daha güclü olan Ali Rəhbərin Ofisində əhəmiyyətli nüfuza malikdir.
Ailənin böyük oğlu Mustafa Xameneyi mühafizəkar din xadimi Əzizullah Hoşavqtın qızı ilə evlidir. Mustafa da qardaşı Müctəba kimi 1980-ci illərdə İran-İraq müharibəsində ön cəbhədə xidmət edib.
Üçüncü uşaq Məsud Xameneyi 1972-ci ildə anadan olub. Onun həyat yoldaşı Qum Mədrəsəsinin mühafizəkar Müəllimlər İttifaqından tanınmış din xadimi Möhsün Xameneyinin qızıdır. O, həm də islahatçı mövqeyə malik diplomat olan Məhəmməd Sadiq Xameneyinin bacısıdır.
Məsud siyasətdən uzaq olan bir fiqurdur. O, ictimaiyyət arasında o qədər də tanınmır. O, əvvəllər atasının əsərlərini arxivləşdirən və nəşr etdirən idarəyə rəhbərlik edib. Bu ofis həm də Xameneyi üçün mühüm təbliğat funksiyasını yerinə yetirir. Atasının tərcümeyi-halını və xatirələrini tərtib edib.
Ailənin kiçik oğlu Maysem 1977-ci ildə anadan olub. Üç böyük qardaşı kimi o da din xadimidir. Onun həyat yoldaşı inqilabdan əvvəl din xadimlərinə maddi dəstək verən varlı iş adamı Mahmud Loloçiyanın qızıdır. Maysem həm də böyük qardaşı Məsudla atalarının əsərlərini qoruyan və nəşr edən ofisdə işləyir.
Xameneyinin qızları haqqında ictimaiyyətdə çox az məlumat var. Büşra və Hoda ailənin ən gənc üzvləridir. Hər ikisi İslam İnqilabından sonra doğulub.
1980-ci il təvəllüdlü Buşra Xameneyinin ofisinin rəhbəri Qulamhüseyn Məhəmmədi Qolpayeqaninin oğlu Məhəmməd-Cavadla evlidir.
1981-ci il təvəllüdlü Hoda İmam Sadiq Universitetinin müəllimi, marketinq təhsili alan Mesbah əl-Huda Bagheri Kani ilə evlidir.
