Çətin situasiyaya düşənlər baş verənləri dostları, yaxınları və ya psixoloqla bölüşə bilsələr...
Bu günlərdə Baş Prokurorluqda keçirilən kollegiya iclasında baş prokuror Kamran Əliyev 2023-cü ildə Azərbaycanda 620 intihar hadisəsi qeydə alındığını açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, bunun 180-i Bakı şəhərində, 440-ı isə rayonlarda olub. 35 cinayət işi başlanmaqla 5 cinayət işi məhkəməyə göndərilib. Onlardan 2 iş üzrə ittiham hökmü çıxarılıb, 3 iş isə məhkəmə baxışındadır. Ötən il Bakı şəhərində intihar hadisələrində azalma müşahidə edilsə də, ölkə üzrə rəqəmlər hələ də yüksəkdir.
Bəs bu intiharların baş verməsinin səbəbi nədir? Niyə insanlar intihar yoluna daha çox üz tutmağa başlayıblar? Bu kimi halların qarşısını almaq üçün nə etmək lazımdır?
Acizlik nümayiş etdirirlər
Psixoloq Gülər Məmmədova məsələ ilə bağlı “İki sahil”ə açıqlamasında bildirdi ki, insanlar həyat yolunda aşa bilmədikləri müəyyən situasiyalar və çətinliklərlə üzləşirlər: “Bu vəziyyətlərdə isə sanki bir acizlik nümayiş etdirirlər. Buna görə də həmin insanların həyatında çox qəribə də olsa apatiya halları baş verir. Stresə düşürlər, bunun ardınca ağır depressiyaya uğrayırlar. Lakin bu vəziyyətə düşdüklərindən xəbərsiz olurlar. Depressiya halı olan dönəmlərdə isə insan özünə qəsd etməyə meyilli olur, həyat onun üçün həddən artıq maraqsız və sönükləşir. Eyni zamanda, illərdir doğru hesab etdiyi, onu təhdid edən ağır düşüncələrdən qurtula bilmir. Ona görə də çıxış yolunu özünüqəsddə görür”.
“Nə mənası var axı?!” düşüncəsi...
Psixoloq hesab edir ki, insanları bu yola sürükləyən bir çox problemlər var ki, biz onları həll edə bilərik: “Təəssüflər olsun ki, bəzi insanlar problemləri həll etməyə çalışmaq əvəzinə, onun öhdəsindən gəlməkdə acizlik nümayiş etdirirlər. Onlar bunun çarəsini yalnız ölməkdə görürlər. Bu, heç də problemin həlli və çarəsi deyil. Çətin situasiyaya düşən bir çoxları baş verənləri ətrafları, yaxınları ilə bölüşmürlər. Əgər onlar bu çətinlikləri özlərinə yaxın saydıqları, dünyagörüşlü insanlarla və ya psixoloqla bölüşsələr, intihar yolunu seçməzlər. Yaxınları və ya psixoloq onlara problemin müəyyən qədər həlli üçün istiqamət verə, onlara dəstək olarlar. Amma bir çox hallarda həmin insanlar “nə mənası var axı?! Bunun çarəsi yoxdur...” kimi düşüncələrə qapılırlar. İmpulsivlik nəticəsində isə onlar ağıla gələn ilk acımasız hissi həyata keçirmək istəyirlər. Özünəqəsd əslində ilk anda olan bir şey deyil. Kökdə olan düşüncədir. Bəzi insanlar sanki illərdir bir ağır hadisənin olmasını gözləyir ki, bu addımı atsınlar. Amma dayanıqlı insanlar belə situasiyalarda daha dözümlülük nümayiş etdirirlər. Çünki onların xarakterindəki qətiyyətlilik, təkidlilik, irad, səy göstərmə gücü, problemin öhdəsindən gəlmək üçün ciddi şəkildə intizamlı olmaq buna yardım edir.”
Ekspert hesab edir ki, bəzi dözülməz xəstəlikləri çıxmaq şərtilə problemlərin həllində həqiqətən də alternativ variantlar olduğu təqdirdə insanlar təəssüf ki, bəzən çarəni ölümdə axtarırlar.
Sayalı Abasova, “İki sahil”
