ain.az bildirir, Yeniavaz saytına əsaslanaraq.
İsveçin Karolinska İnstitutunun və Yaponiyanın RIKEN Beyin Elmi Mərkəzinin alimləri Altsheymer xəstəliyinin inkişafında həlledici rol oynaya biləcək iki reseptoru – SST1 və SST4 müəyyən ediblər.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Journal of Alzheimer’s Disease” jurnalında dərc olunub.
Araşdırma göstərib ki, bu reseptorlar beynin öz “təmizlik sistemi”nin əsas hissəsi olan neyprilizin fermentinin fəaliyyətini tənzimləyir. Məhz neyprilizin zərərli beta-amiloid zülalını parçalayır. Beta-amiloidin yığılması isə zəhərli lövhələrin yaranmasına və nəticədə neyrodegenerasiyanın inkişafına səbəb olan əsas faktorlardan biridir.
Alimlər reseptorların fəaliyyətini həm genetik dəyişikliklər edilən (Altsheymer modeli yaradılan) siçanlarda, həm də hüceyrə kulturasında öyrəniblər. Nəticələr olduqca diqqətçəkicidir:
- SST1 və SST4 reseptorları “söndürüldükdə” neyprilizin səviyyəsi kəskin azalır;
- beyində beta-amiloid sürətlə toplanmağa başlayır;
- siçanlarda yaddaş zəifləyir və idrak funksiyaları ilə bağlı davranış pozuntuları yaranır.
Daha sonra tədqiqatçılar bu reseptorların süni şəkildə aktivləşdirilməsinin mümkünlüyünü sınayıblar. SST1 və SST4 üçün xüsusi stimulyator maddə siçanlara tətbiq ediləndə neyprilizin səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlib, beta-amiloidin miqdarı azalıb, heyvanlarda yaddaş və öyrənmə qabiliyyəti düzəlməyə başlayıb.
Ən vacib məqamlardan biri də bu stimulyasiyanın ciddi yan təsirlərə səbəb olmaması olub. Bu isə yanaşmanı gələcək dərman tədqiqatları üçün xüsusilə perspektivli edir.
Mütəxəssislər bildirirlər ki, SST1 və SST4 GPCR sinfinə aid reseptorlardır – yəni dərman hədəfi kimi çoxdan tanınan və praktiki olaraq əlçatan strukturlar. Bu tip reseptorlara təsir edən preparatların bir çoxu adi tablet şəklində qəbul edilə bilir. Bu isə hazırda Altsheymer xəstəliyinə qarşı istifadə olunan bahalı və yan təsirləri yüksək olan anticisim terapiyaları ilə müqayisədə böyük üstünlükdür.
Alimlər hesab edirlər ki, SST1 və SST4 reseptorlarının rolu ilə bağlı bu kəşf beyinin öz müdafiə mexanizmlərini gücləndirməyə yönəlmiş yeni nəsil Altsheymer dərmanlarının hazırlanmasına yol aça bilər.
Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün ain.az saytını izləyin.
