Bu gün Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) sammiti öz işinə başlayıb.
Musavat.com xəbər verir ki, Ermənistan növbəti dəfə sammitdə iştirakdan imtina edib. Ermənistan rəsmiləri öncəki açıqlamalarda razılaşdırılmış sənədlərin qəbul edilməsinə qarşı olmadıqlarını bildiriblər.
Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan ölkəsinin KTMT-dən çıxıb-çıxmaması barədə suala cavab verərkən deyib ki, Ermənistan faktiki olaraq KTMT-dən çıxıb.
Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin (STM) baş məsləhətçisi, beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Şəhla Cəlilzadə hesab edir ki, Ermənistanın KTMT tədbirlərini boykot etməsi Rusiyadan müəyyən qədər uzaqlaşması ilə izah oluna bilər. Musavat.com-a şərhində Ş.Cəlilzadə xatırladıb ki, 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycanın qələbəsi, Ermənistanın isə məğlubiyyətindən etibarən bu proses davam edir:
“2022-ci il xüsusilə diqqətəlayiqdir. 2022-ci ilin sentyabrında Ermənistanın ölkəmizlə sərhəddəki təxribatlarına cavab olaraq yaşanan toqquşmalarda daha bir məğlubiyyətindən sonra Rusiyanın buna səssiz qalması, KTMT-nin hər hansı müdaxilə etməməsi Ermənistanın Qərblə əməkdaşlığı dərinləşdirməsi üçün bir bəhanə yaratdı. Halbuki, toqquşma heç vaxt Ermənistanın içərisində olmayıb. Azərbaycan daima öz sərhədlərini bütövləşdirməyə və sərhəd təhlükəsizliyini təmin etməyə çalışıb. Beləliklə, kollektiv müdafiə mexanizminin işə salınaraq KTMT-nin müdaxiləsi üçün hər hansı əsas da yox idi. Lakin Ermənistan yaşananları Rusiyadan və onun liderlik etdiyi təşkilatlardan uzaqlaşmaq üçün istifadə etdi. Ermənistanla Azərbaycan sərhədlərinə EUMA – Avropa Missiyası gətirildi, ABŞ-də ardıcıl olaraq birgə hərbi təlimlər keçirildi, Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə Fransadan müşavir-hərbi attaşe adı ilə təyin olundu, Ermənistanın Qərblə hərbi-strateji əməkdaşlığı artırıldı, ABŞ ilə müvafiq strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalandı, vaxtilə Rusiya Ermənistanın silah tədarükünün 94%-ni təmin edirdisə, artıq əsas yeri yeni müttəfiqlər tutmağa başladı. Bütün bunlara paralel olaraq Ermənistanın MDB toplantılarında, KTMT görüşlərində, hətta KTMT hərbi təlimində iştirakdan imtina etməsi simvolik olaraq Ermənistanın xarici siyasətinin dəyişdirdiyini göstərir”.
Ş.Cəlilzadənin sözlərinə görə, Ermənistanın təşkilatda iştirakını de-fakto durdurmasına baxmayaraq, de-yure, yəni hüquqi olaraq onu tərk etməsi üçün siyasi iradəsi yetmir:
“Ermənistan XİN müavini açıq şəkildə bildirdi ki, Ermənistanın KTMT-ni tərk etməsi kimi bir məsələ gündəlikdə yoxdur. O, Ermənistanın hazırda balanslı siyasət xəttinə keçid etdiyini vurğuladı. İndiki halda KTMT-dən tam olaraq çıxmaq 2026-cı ildə baş tutacaq seçkilər ərəfəsində Rusiyanı daha da qıcıqlandıraraq Paşinyanın devrilməsinə yol açacaq hadisələrə gətirib çıxara, müvafiq hadisələri təşviq edici rol oynaya bilər. Odur ki, Paşinyan ehtiyatlı davranır. O, hətta Konstitusiya referendumunun da seçkilərdən sonra keçiriləcəyini bəyan edib. Başqa sözlə, seçkilərdə Paşinyan qalib gələrsə, Ermənistan üçün yeni siyasi era-sülh dövrü başlayacaq və yeni dövrdə legitimliyini daha da artıran Ermənistan hökuməti cəmiyyətin də dəstəyi ilə KTMT-dən çıxmaqla bağlı radikal qərarlar ala bilər”.
Nigar HƏSƏNLİ,
Musavat.com
