Bakı, 25 noyabr, Aytac Haqverdiyeva, AZƏRTAC
Azərbaycan və Pakistan arasındakı münasibətlər, sadəcə, diplomatik əlaqələrdən ibarət deyil, bu tərəfdaşlıq ortaq mədəni köklərə, dini yaxınlığa və ən əsası, uzun illər boyu davam edən möhkəm siyasi dəstəyə əsaslanır. Pakistanın Qarabağ məsələsindəki prinsipial mövqeyi və Azərbaycanın Kəşmir məsələsinə sarsılmaz dəstəyi bu münasibətlərin qardaşlıq səviyyəsinə yüksəldiyini göstərən ən bariz nümunələrdir. Qarşıdakı illərdə iki ölkə arasındakı əməkdaşlıq daha yüksək səviyyəli strateji uyğunlaşma ilə yanaşı, dörd əsas istiqamət – rəqəmsal transformasiya, yaşıl enerji və iqlim dayanıqlığı, əlaqələndirmənin genişləndirilməsi və investisiya sinerjisi əsasında daha əməli və iqtisadi baxımdan faydalı tərəfdaşlığa çevriləcək.
Bu sözləri AZƏRTAC-a məxsusi açıqlamasında Dayanıqlı İnkişaf üçün Kəmər və Yol Təşəbbüsünün (BRISD) sədri, pakistanlı ekspert Qaiser Navab deyib.
O qeyd edib ki, iki ölkə arasında ən sürətlə inkişaf edəcək sahə rəqəmsal transformasiya olacaq. Pakistanın “ASAN xidmət” modelini qəbul etməsi qarşıdakı onillik üçün mühüm dönüş nöqtəsidir. Azərbaycan uzun illərdir vətəndaş mərkəzli xidmət idarəçiliyində texnologiyanın tətbiqi ilə qlobal miqyasda liderlik nümayiş etdirir. Bu modelin Pakistanda tətbiqi idarəetmənin şəffaflığı, korrupsiyanın aradan qaldırılması, xidmət proseslərinin sürətlənməsi və ümumi hökumət səmərəliliyinin artırılması üçün fundamental əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanın mütəxəssisləri Pakistan kadrlarının təlimində və ASAN tipli xidmətlərin federal və əyalət səviyyəsində yerləşdirilməsində həlledici rol oynayacaq. Bununla yanaşı, telekommunikasiya və məlumat tranziti sahəsində genişmiqyaslı əməkdaşlıq gözlənilir.
“Əməkdaşlığın digər strateji istiqaməti yaşıl enerji və iqlim dayanıqlığıdır. Azərbaycanın son illərdə həyata keçirdiyi enerji şaxələndirmə siyasəti və “Yaşıl Enerji Zonası” konsepsiyası Pakistan üçün həm model, həm də əməkdaşlıq mənbəyi ola bilər. Pakistanın enerji təhlükəsizliyi və karbon emissiyalarının azaldılması ilə bağlı təcili ehtiyacları nəzərə alınsa, Azərbaycanın bərpaolunan enerji sahəsindəki təcrübəsi və texniki potensialı bu istiqamətdə yeni bir tərəfdaşlıq dövrünün əsasını qura bilər. Genişmiqyaslı Günəş və külək layihələri, yaşıl hidrogen istehsalı və davamlı infrastrukturun qurulması kimi sahələrdə birgə investisiyaların reallaşması gözlənilir. Bakıda keçirilmiş COP29-un irsi də bu əməkdaşlığı daha sistemli və qlobal iqlim siyasətinə uyğun şəkildə yönləndirmək üçün əhəmiyyətli əsas yaradır”, - deyə ekspert vurğulayıb.
Gələcək hədəf iki ölkə arasındakı investisiyaları 2 milyard dollara qədər artırmaqdır
“Azərbaycan-Pakistan münasibətlərinin iqtisadi tərəfi hələ tam istifadə olunmayan böyük potensiala malikdir. Siyasi qardaşlığa baxmayaraq, ikitərəfli ticarət həcmi hazırda istənilən səviyyədə deyil. Gələcək hədəf ticarəti və investisiyaları ən azı 2 milyard dollara qədər artırmaqdır. Bu məqsədlə nəqliyyat və logistika əlaqələrinin təkmilləşdirilməsi xüsusi prioritet olacaq. Birbaşa uçuşlar turizmi canlandırsa da, ticarət və yükdaşımalar üçün yeni dəhlizlərin qurulması qarşıdakı əsas addımlardandır. Pakistan Cənubi Asiya bazarı üçün Azərbaycan məhsullarının tranzit mərkəzinə çevrilə bilər, Azərbaycan isə Pakistan malları üçün Mərkəzi Asiya, Qafqaz və Avropaya çıxış təqdim edə bilər. Ticarətin liberallaşdırılması, gömrük rüsumlarının azaldılması, xüsusilə düyü kimi əsas məhsullar üzrə maneələrin aradan qaldırılması qarşıdakı dövrün mühüm addımları olacaq. Bununla yanaşı, mədən və mineral sektorunda Azərbaycanın sərmayə yatırması üçün geniş imkanlar mövcuddur, Pakistanın zəngin, lakin yetərincə istifadə olunmayan resursları isə bu sahədə böyük perspektiv vəd edir”, - deyə pakistanlı ekspert vurğulayıb.
Qaiser Navab əlavə edib ki, iki ölkə arasındakı strateji tərəfdaşlığın uzunmüddətli davamlılığını təmin edən əsas amillərdən biri isə insanlara, mədəniyyətə və təhsilə əsaslanan əməkdaşlıqların gücləndirilməsidir: “Artıq turizm sahəsində artan maraq bu əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün yeni imkanlar açır. Həm Azərbaycanda, həm də Pakistanda mədəni, tarixi və ekoturizm potensialının qarşılıqlı tanıdılması gələcək turizm axınlarını daha da artıracaq. Təhsil və elmi sahədə əməkdaşlıq isə iki ölkənin gəncləri arasında bilik və mədəniyyət körpüləri yaradacaq. Tələbə mübadilələri, birgə tədqiqat proqramları və elm-təhsil qurumları arasında rəsmi əməkdaşlıqlar intellektual tərəfdaşlığın dərinləşməsinə xidmət edəcək. Azərbaycan və Pakistan üçün qarşıdakı illər yeni strateji mərhələnin başlanğıcıdır. Hər iki ölkənin liderlərinin siyasi iradəsi və qarşılıqlı etibarı sayəsində formalaşdırılan bu qardaşlıq münasibətləri indi real iqtisadi və inkişaf nəticələrinə çevrilməyə hazırdır. Əməkdaşlıq yalnız həmrəylik üzərində deyil, həm də qarşılıqlı rifahı və regional sabitliyi gücləndirən ortaq hədəflər üzərində qurulur. Azərbaycan-Pakistan tərəfdaşlığının gələcəyi yalnız iki ölkəyə deyil, həm də geniş regiona sülh, dayanıqlı inkişaf və iqtisadi inteqrasiya baxımından mühüm töhfə verəcək”.
