Bu ilin ilk on ayı üzrə Naxçıvan Muxtar Respublikasında vergi daxilolmalarının dinamikası regionun iqtisadi aktivliyində müsbət tendensiyanın davam etdiyini göstərir. Dövlət Vergi Xidmətinin məlumatına əsasən, 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə büdcəyə daxilolmalar 15,8 faiz artaraq 208,9 milyon manata çatıb. Bu göstərici həm iqtisadi dövriyyənin artımını, həm də qeyri-neft yönümlü fəaliyyətlərin vergitutma bazasının genişləndiyini təsdiqləyir. Xüsusilə qeyri-dövlət sektorunun ümumi daxilolmalarda 70,7 faiz paya malik olması, region iqtisadiyyatında özəl sahibkarlığın rolunun artdığını, biznes mühitinin tədricən daha rəqabətədavamlı hala gəldiyini nümayiş etdirir.
Qeyri-dövlət sektorundan daxil olan 147,6 milyon manatlıq vəsait ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 22,9 faiz artım deməkdir. Bu artım sırf fiskal nəticə olmaqla yanaşı, istehsal, xidmət və ticarət sahələrində aktivliyin artması, həmçinin kölgə iqtisadiyyatının azaldılması istiqamətində görülən tədbirlərin effektivliyini əks etdirir. Naxçıvanda son illərdə tətbiq edilən elektron vergi sistemləri, uçot şəffaflığının artırılması və sahibkarların inzibati yükünün azaldılması kimi addımlar vergi mədəniyyətinin möhkəmlənməsinə şərait yaradıb. Beləliklə, vergi daxilolmalarının artımı təkcə nominal iqtisadi göstərici deyil, həm də institusional səmərəliliyin göstəricisidir.
Dövlət sektorunun payının 29,3 faiz səviyyəsində qalması bu strukturun sabit yük daşıdığını göstərir. Bu, öz növbəsində, iqtisadiyyatın şaxələnməsi baxımından müsbət meyildir, çünki büdcə gəlirlərinin əsas hissəsinin qeyri-dövlət sektorundan təmin olunması uzunmüddətli fiskal dayanıqlığın əsas şərtlərindən biridir. Eyni zamanda, bu nisbət regionda sahibkarlığın payının artdığını, özəl sektorun iqtisadi fəallığın lokomotivinə çevrildiyini sübut edir.
Ümumilikdə, Naxçıvanda vergi daxilolmalarının artım tempi Azərbaycanın ümumi fiskal siyasət strategiyası ilə uzlaşır. Son illərdə qeyri-neft sektorunun dəstəklənməsi, vergi inzibatçılığının rəqəmsallaşdırılması və regional iqtisadi balansın qorunması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər iqtisadi çevikliyi artırır. 15,8 faizlik artım həm də yerli biznesin iqtisadi dəyişikliklərə adaptasiya qabiliyyətinin yüksəldiyini göstərir. Əgər bu meyl davamlı xarakter alarsa, yaxın illərdə Naxçıvanın fiskal göstəriciləri milli səviyyədə qeyri-neft sektorunun inkişaf modelinə nümunə ola bilər.
