Vüqar VƏLİYEV

Son illər Azərbaycanda mobil rabitə xidməti sahəsində yüksək keyfiyyətdən daha çox qiymət artımları diqqət çəkir. Amma bu artımların süni və əsassız olduğunu bilən çox az adam var.

Dünya üzrə mobil internet və danışıq qiymətlərini müqayisə etdikdə, Azərbaycanda qiymətlər çox yüksəkdir. Üstəlik, xidmət keyfiyyəti bu qiymətlərə adekvat deyil.

Mobil operatorların xərcdən yayınmaq üçün tətbiq etdiyi siyasət - ötürücüləri istənilən obyektin üzərinə quraşdırmaq - insan sağlamlığını ciddi şəkildə risk altına atır. Binaların damları, məktəblərin yaxınlığı, kiçik obyektlərin üzəri - bu yerlərə normalara uyğun olmayan ötürücülər yerləşdirirlər. Elm isə sübut edir ki, uzun müddət yüksək elektromaqnit şüalanmaya məruz qalmaq baş ağrısı, yuxusuzluq, sinir sistemi pozğunluqları, yaddaş zəifləməsi və bəzi xroniki xəstəliklərə səbəb ola bilər. Amma çox az insan bu təhlükədən xəbərdardır.

Süni qiymət artımı və aşağı xidmət

Operatorlar xidmət haqqını süni şəkildə artırsalar da, xidmətin keyfiyyətini yüksəltmirlər. İstifadəçilər daha çox pul ödəsə də, həm xidmət keyfiyyəti aşağıdır, həm də insanlar təhlükəli şüalanmaya məruz qalırlar.

Normativlər və reallıq

Ötürücülər yaşayış binalarından minimum məsafədə yerləşdirilməlidir.

Şüalanma səviyyəsi insanların sağlamlığı üçün təhlükəsiz həddi aşmamalıdır.

Quraşdırılan obyektlər mütəmadi yoxlanılmalı və sertifikatlandırılmalıdır.

Xüsusilə məktəblər, xəstəxanalar və yaşlı insanların olduğu yerlərin yaxınlığında ötürücü quraşdırmaq tam qadağan edilməlidir.

Lakin reallıq fərqlidir: operatorlar xərci azaltmaq üçün ötürücüləri istənilən yerə, normaları gözardı edərək quraşdırırlar. Bu isə insanların sağlam yaşamaq hüququnu pozur.

Dövlət və ictimaiyyətin rolu

Yaranmış problem yalnı operatorların məsuliyyətsizliyindən qaynaqlanmır. Dövlət qurumları, regulatorlar və cəmiyyət bu məsələyə ciddi şəkildə müdaxilə etməli, normativlərin pozulmasına qarşı sərt tədbirlər görməlidir. İnsanlar məlumatlandırılmalı, şüalanma riskləri barədə ictimaiyyət xəbərdar edilməlidir.

Mobil operatorların xərcdən yayınması, süni qiymət artımları və təhlükəli ötürücü quraşdırmaları qətiyyən yolverilməzdir. Operatorlar daha çox qazanmaq üçün insan sağlamlığını qurban verə bilməzlər. Ötürücülər normativlərə uyğun quraşdırılmalı, şüalanma səviyyəsi təhlükəsiz hədd daxilində olmalı və cəmiyyət daim məlumatlandırılmalıdır. İnsanların sağlam mühitdə yaşamaq haqqı iqtisadi maraqlardan üstün tutulmalıdır.

Hər birimiz öz ətrafımızda ötürücülərin təhlükəli yerləşdirilməsinə diqqət etməli, məsul qurumlara müraciət ünvanlamalı və hüquqlarımızı tələb etməliyik.