Qərbin sanksiyaları nəticəsində yaranan ödəniş çətinlikləri Rusiya və Çin şirkətləri arasında barter müqavilələrindən istifadəni canlandırıb. Bank sistemində məhdudiyyətlərdən qaçmaq istəyən şirkətlər 1990-cı illərdə yayılmış bu üsula əl ataraq, qarşılıqlı klirinq vasitəsilə milli valyutalarla ticarət edirlər.
Hafta.az-ın “Reuters”ə istinadən yazdığına görə, barter əməliyyatlarının sürətlənməsinə Çin banklarının ikinci dərəcəli sanksiyaların hədəfinə çevrilmək qorxusu ilə Rusiyadan ödənişləri qəbul etmək istəməməsi səbəb olub.
Araşdırmalara görə, son iki ildə azı səkkiz irimiqyaslı barter müqaviləsi müəyyən edilib. Bu müqavilələrdə Rusiya taxıl və kənd təsərrüfatı məhsulları Çindən gətirilən avtomobillər, istehlak malları, elektronika, tikinti materialları ilə dəyişdirilir. Məsələn, bir müqavilədə Çin şirkəti Rusiyaya göndərilmək üçün yuanla öz ölkəsində avtomobil alıb. Rusiya tərəfi birjanı rublla taxıl almaqla tamamlayıb. Eynilə, kətan toxumu ağ əşyalara və tikinti materiallarına dəyişdirilib. Rusiya Federal Gömrük Xidməti ilə Mərkəzi Bankın idxal məlumatları arasındakı fərq bu cür nağdsız barter əməliyyatlarının dolayı göstəricisi kimi şərh olunur. Agentlik 2023-cü ilin ilk altı ayında fərqin 7 milyard dollara çatdığını bildirib.
Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ötən ildən şirkətlərə barter ticarəti ilə bağlı təlimatlar verməyə başlayıb. Çində əyalətlər arasında dəyişən qaydaların mərkəzi qanunla standartlaşdırılması gözlənilir. Kazanda keçirilən biznes forumda çinli şirkətlər nağd ödənişlərdə çətinliklərlə bağlı barter modelinə maraq göstərdiklərini bildiriblər. Xüsusilə xammal və kənd təsərrüfatı məhsullarına yönəlmiş barter müqavilələrinin qarşıdakı dövrdə artmağa davam edəcəyi gözlənilir.
