Bizimyol saytından alınan məlumatlara görə, ain.az xəbər verir.
Kosmik uçuşlar astronavtların sağlamlığına geri dönməz ziyan vurur, onların hüceyrələrinin qocalmasını sürətləndirir.
Bizimyol.info xəbər verir ki, San-Dieqodakı Kaliforniya Universitetinin Sanford Kök Hüceyrə İnstitutunun tədqiqatçıları belə nəticəyə gəliblər. "Cell Stem Cell" jurnalında dərc etdikləri məqaləyə görə, kosmosa səyahət immun sistemindən məsul olan qan kök hüceyrələrinə təsir edir.
Süni intellektə malik nanobioreaktor sistemlərindən istifadə edən alimlər "SpaceX"in Beynəlxalq Kosmik Stansiyaya dörd missiyası zamanı hüceyrələrin vəziyyətini izləyiblər. Nəticədə məlum oldu ki, kosmosda cəmi 32-45 gün qaldıqdan sonra hüceyrələr bərpa olunmaq qabiliyyətini itirib, DNT-nin zədələnməsinə daha həssas olur və telomerlərin qısalmasını nümayiş etdirir - bu, sürətlənmiş qocalmanın əsas əlamətidir.
İnstitutun direktoru Katriona Cemison: “Kosmos insan orqanizmi üçün ən ağır stress testidir”, - deyə bildirib. Onun sözlərinə görə, mikroqravitasiya və kosmik radiasiya kök hüceyrələrin qocalmasını sürətləndirən molekulyar prosesləri işə salır.
Hüceyrələrdəki əsas dəyişikliklərə həddindən artıq aktivlik, enerji ehtiyatlarının tükənməsi, mitoxondriyanın zədələnməsi və normal olaraq aktiv olmayan genom bölgələrinin aktivləşməsi daxildir. Bu, iltihaba, immunitet funksiyasının azalmasına və xərçəng də daxil olmaqla müxtəlif xəstəliklərin inkişaf riskinin artmasına səbəb ola bilər.
Bununla belə, alimlər ümidverici bir faktı da aşkar ediblər: zədələnmiş hüceyrələr Yer kürəsində gənc və sağlam mühitə qaytarıldıqda bəzi mənfi dəyişikliklər bərpa olunmağa başlayıb. Tədqiqatın müəllifləri hesab edirlər ki, onların nəticələri gələcək üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Bu kəşf nəinki uzun missiyalar zamanı astronavtlar üçün effektiv qoruyucu tədbirlərin işlənib hazırlanmasına kömək edəcək, həm də Yerdə qocalma və xəstəliklərin inkişaf mexanizmlərini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək. Növbəti addım bilavasitə ISS-nin göyərtəsində təcrübələr və sürətlənmiş qocalmaya qarşı mübarizə üsullarının hazırlanması olacaq.
Qadir, Bizimyol.info
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün ain.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
