BAKI,TurkicWorld, Fərid Mikayılov
Delfinlər yüksək intellektli heyvanlar hesab olunur və bu, onların həyatının müxtəlif sahələrində özünü göstərir. Onların ən məşhur xüsusiyyətlərindən biri sosial yaddaşdır qeyri-insan növləri arasında ən uzun müddətə sahib olan bu qabiliyyət, delfinlərin tanış olduqları fərdləri 20 ildən artıq ayrılıqdan sonra belə xatırlamalarına imkan verir.
Delfinlər müxtəlif məqsədlərlə fərqli səslər çıxarırlar. Məsələn, onlar ətraf mühiti dərk etmək üçün sürətli klik səsləri (ekolokasiya) çıxarır, digər delfinlərlə və bəzi hallarda digər növlərlə ünsiyyət üçün isə fitlərdən istifadə edirlər. Araşdırmalara görə, hər bir delfin özünəməxsus “imza fitinə” malik olur ki, bu da insan adları kimi işləyir və fərdi tanımağa kömək edir.
Heyvanlar aləmində nadir rast gəlinən bu xüsusiyyət daha çox primatlar, insanlar və fillərlə əlaqələndirilir. Təcrübələr göstərib ki, burunlu delfinlər öz əkslərini güzgüdə tanıya bilirlər ki, bu da özünü tanıma əlaməti hesab olunur.
Delfinlər alətlərdən istifadə edə, problemləri həll edə və mürəkkəb oyunlarla məşğul ola bilirlər. Ən yaxşı sənədləşdirilmiş nümunələrdən biri “sponging” adlanan davranışdır: bəzi delfinlər dəniz süngərlərini dimdiklərinə keçirərək dibdə yemək axtararkən burunlarını qoruyurlar. Bu üsul onlara qumun içində gizlənmiş ovları tapmağa imkan verir.
Delfinlər həm təbiətdə, həm də insan mühitində yüksək uyğunlaşma qabiliyyəti göstərirlər. Onlar müşahidə və öyrədilmə yolu ilə yeni davranışlar qazanır, mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirirlər. Sosial həyatda da bu çeviklik özünü göstərir: delfinlər pod adlanan qruplarda yaşayır, burada üzvlük dəyişkəndir, amma uzunmüddətli dostluqlar da qorunur. Bəzi qruplarda dişilər balalara birgə baxır, bir növ “uşaq bağçası” sistemi yaradır. Erkəklər isə müəyyən populyasiyalarda birləşərək ittifaqlar qurur, bu da onlara həm cütləşmədə, həm də müdafiədə üstünlük verir.
