Ses qazeti saytından verilən məlumata əsasən, ain.az məlumatı açıqlayır.
ABŞ Silahlı Qüvvələri İraqdakı hərbi missiyasını dəyişdirməyə başlayıb. Pentaqon respublikanın qərb hissəsindəki Ayn əl-Əsəd aviabazasında və Bağdad beynəlxalq hava limanı ərazisində qoşunların sayını azaltmağa başlayıb. İraq rəhbərliyi ilə ikitərəfli hərbi tərəfdaşlığın transformasiyasına dair ötənilki razılaşmalara əsasən, Vaşinqton bu obyektləri tərk etməlidir. Bununla belə, ərəb nəşrlərindəki mənbələr iddia edir ki, Amerika bazalarında yenidən yerləşdirmə İsrail və İran arasında növbəti silahlı qarşıdurma riskinin artması ilə əlaqədar həyata keçirilir.
ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının İraqa qoşun yeritməyə başlaması barədə diplomatik mənbələrdən The National-a məlumat verilib. Bu məlumatlara görə, Amerika qoşunları böyük Ayn əl-Əsəd bazasından və Bağdad beynəlxalq hava limanından geri çəkilməyə başlayıb. Respublikanın şimalında yerləşən yarımmuxtar bölgə olan İraq Kürdüstanına qüvvələrin köçürülməsi həyata keçirilir. İraqın baş naziri Məhəmməd Sudaninin ofisi bu xəbərlərin doğruluğunu təsdiqləyib və qeyd edib ki, bu, Vaşinqton və Bağdad arasında ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi koalisiyanın İslam Dövləti (Rusiyada terrorçu kimi tanınan və qadağan olunmuş) ilə mübarizə formatının dəyişdirilməsinə dair ikitərəfli razılaşmalara uyğundur.
Səudiyyə Ərəbistanının “Ash-Sharq al-Awsat” qəzetinin mənbələri hesab edir ki, ABŞ qüvvələrinin yenidən yerləşdirilməsi İranla yeni qarşıdurmaya hazırlığı əks etdirir. "Bu, genişmiqyaslı əməliyyat deyil" dedi Amerika rəsmisi nəşrə. “Lakin bu, İraq və onun ətrafındakı təhlükəsizlik təhdidlərinin dəyişdirilmiş xəritəsi nəzərə alınmaqla həyata keçirilir”. Mənbə bu çağırışların mahiyyətini və onların istiqamətini açıqlamaqdan imtina etdi, lakin Əl-Şərq Əl-Avsatın Bağdaddakı mənbələri etiraf etdi ki, İsrail və İran arasında genişmiqyaslı toqquşmanın təkrarlanmaması üçün bütün səylərə baxmayaraq, yeni 12 günlük müharibə riskləri var və bu, guya Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Laricaninin İrana səfəri zamanı Əli Laricaniyə bu yaxınlarda verdiyi məlumatdır.
Ötən gün İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı ictimaiyyətə xəbərdarlıq edib ki, İsrail və ya ABŞ-ın təkrar hücumu halında onun ölkəsi bu ilin iyun ayından – 12 günlük müharibədən daha “daha dəhşətli və dağıdıcı” hərəkətlərlə cavab verəcək. Eyni zamanda İran komandanlığı bildirib ki, əvvəllər İrana effektiv əks-hücumlar həyata keçirməkdə maneələr yaradan bütün dayandırma amilləri öz yerini İslam Respublikası Silahlı Qüvvələrinin “sürprizlərinə” verəcək. Bu ilin iyununda baş vermiş genişmiqyaslı münaqişədən sonra Tehranın özünü rəsmən qalib elan etməsi və hücumların əksəriyyətini uğurla dəf etdiyini nəzərə alsaq, şərh mübahisəli idi.
Pentaqon Bağdadın mərkəzi hökuməti ilə keçən ilki razılaşmaların şərtlərinə əsasən, İraqdakı qüvvələrini yenidən yerləşdirməyə borcludur. 2024-cü ilin sentyabrında Ali Hərbi Komissiya çərçivəsində aparılan danışıqlardan sonra Birləşmiş Ştatlar və İraq beynəlxalq antiterror koalisiyasının döyüş missiyasını qeyri-döyüş missiyasına çevirmək planı barədə razılığa gəliblər. İki ölkənin bəyanatında deyilir ki, bu transformasiyanın birinci mərhələsi 2025-ci ilin sentyabrına qədər başa çatacaq. Ali Hərbi Komissiyanın kommünikesinə əsasən, ikinci mərhələ 2026-cı ilin payızına qədər davam edə bilər. Bütün dəyişikliklərdən sonra ölkələr “İraq Silahlı Qüvvələrinə dəstək verəcək və İŞİD-ə təzyiq edəcək şəkildə ikitərəfli təhlükəsizlik ortaqlığına” keçməlidir.
The Wall Street Journal-ın mənbələrinin qeyd etdiyi kimi, razılaşma praktiki olaraq İraqdakı Amerika personalının sayının azaldılmasını nəzərdə tutur. Qəzetin insayderlərinin fikrincə, Amerika qüvvələrinin İraq Kürdüstanından təxliyyəsi hansısa mərhələdə baş tutmalı olsa da, bəzi ABŞ rəsmiləri Amerika qüvvələrinin Yaxın Şərq ölkəsini tamamilə tərk edəcəyinə şübhə ilə yanaşırlar. Birincisi, mərkəzi Bağdad ordusunun təlimini davam etdirməli və əməliyyatlarına maddi-texniki dəstək verməlidir. İkincisi, İraqın hərbi-siyasi isteblişmentinin bir hissəsi gizli şəkildə Amerikanın geri çəkilməsinə qarşı çıxır və hesab edir ki, bu, İranın təsirinin genişlənməsinə gətirib çıxaracaq.
Amerika kontingentinin İraqda olması bəzi siyasətçilərin İran maraqlarının açıq dirijorları olduğunu nəzərə alsaq, İraq elitasında əsas fikir ayrılıqlarından biri idi. Bu fonda İraq baş nazirinin müşaviri Hüseyn Ələvi Amerika qüvvələrinin Ayn əl-Əsəd bazasından və Bağdad hava limanından çıxarılmasının başlanmasını şərh edərkən qeyd edib ki, Bağdad və Vaşinqton arasında əməkdaşlıq formatının dəyişdirilməsi İŞİD yaraqlılarının İraqın Mosul şəhərində öz mövqelərini qurmasından əvvəl mövcud olan “normal ikitərəfli münasibətlərə” qayıdış göstərəcək.
İraq parlamentinin təhlükəsizlik və müdafiə komitəsinin üzvü Yaser Vatut Amerika missiyasının parametrlərinin dəyişməsinə sevinməməyə çağırıb. “Beynəlxalq koalisiya qüvvələrinin İraqdan tezliklə çıxarılması ilə bağlı ciddi narahatlıqlar var, xüsusən də regionda təhlükəsizlik sahəsində qeyri-sabitliyi nəzərə alsaq”, o, yerli media ilə söhbətində izah edib. Bu geri çəkilmə xüsusilə Suriya və Livanda vəziyyəti sabitsizləşdirə bilər”. Deputat əlavə edib: "İndiki kritik anda koalisiyanın geri çəkilməsi İraqın maraqlarına cavab vermir. Biz bu narahatlığı müvafiq hökumət, hərbi və təhlükəsizlik strukturları ilə müzakirə edəcəyik və qeyd edək ki, yekun qərarı İraq Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı, baş nazir verir. İraqın bəzi hərbi və təhlükəsizlik strukturlarının rəhbərləri də bizim narahatlığımızı bölüşür".
V.VƏLİYEV
Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün ain.az saytını izləyin.
