Yaranmasının 107-ci ilini qeyd edən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri bu gün Cənubi Qafqazın ən peşəkar, dünyanın hərbi nəzəriyyələrini yenidən yazan və son 80 illik tarixin yeganə qalib ordusudur. 107 il öncə qurulan ordumuzun inkişaf perspektivlərinə nəzər saldıqda bu tarixin 1993-cü ildən sonra başlandığı aydın görünür.
Birinci Qarabağ müharibəsi xalqımız kimi, ordumuz üçün də çətin sınaq idi. Çünki nizami ordu faktiki olaraq mövcud deyildi, Silahlı Qüvvələrdə vahid komandanlıq pozulmuşdu. Həmin dövrün siyasi rəhbərliyi cəbhədə döyüşən əsgəri özlərinin siyasi intriqalarının alətinə çevirmişdi. Nəticədə xalqımız Birinci Qarabağ müharibəsində qəhrəmancasına döyüşməsinə rəğmən, məğlub oldu.
Ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi hakimiyyətə yenidən qayıdışından – 1993-cü ildən sonra Azərbaycan üçün hər şey yenidən başladı. Dağılmış ordu, parçalanmaq təhlükəsi ilə üzləşən ölkə. Dağıntılar altında qalan Azərbaycanı yenidən dirçəltmək istiqamətində fəaliyyətə başlayan Heydər Əliyevin prioritetlərindən biri məhz ordu quruculuğu idi. Ulu öndər hər şeydən öncə ordunu vahid komandanlıq altında birləşdirdi, nizami birliklərin qurulması, hərbçilərin bütün təchizatının təmin edilməsi, cəbhədə mövqelərin gücləndirilməsi, silah arsenalının yenidən formalaşdırılması istiqamətində mühüm addımlar atdı.
1993-cü ildən sonrakı dövrdə ordu quruculuğunu üç mərhələyə ayıra bilərik.
Birinci mərhələ: Heydər Əliye dağılmış ordunu hərbi nizamnamədən tutmuş təchizata qədər hər şeyi yenidən qurdu, nizami ordu yaratdı.
İkinci mərhələ: Prezident İlham Əliyev 2003-cü ildən başlayaraq, ordunun müasir silahlarla təchizatını həyata keçirdi. Bununla yanaşı, 2005-ci ildə Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin yaradılması Silahlı Qüvvələrin hərbi arsenalının müəyyən qismini daxili istehsal hesabına təmin edilməsi gedişi idi və sonrakı dövrdə hərbi sənayedə əldə olunan uğurlar bu addımın strateji əhəmiyyətini sübut edir. Ordunu müasir silahlarla təchiz edən Ali Baş Komandan 2013-cü ildən etibarən yeni mərhələyə start verdi.
Üçüncü mərhələ: Prezident İlham Əliyev 2013-cü ildə Silahlı Qüvvlərimizdə mühüm islahatlar həyata keçirdi. Ordunun peşəkarlaşması, yenidən silahlanması, hərbiçilərin sosial müdafiəsinin təmin edilməsi və digər hədəflərlə bağlı mühüm addımlar atıldı.
Hədəf Birinci Qarabağ müharibəsindəki məğlubiyyəti qələbəyə çevirmək, işğal altındakı torpaqlarımızı azad etmək idi. 2020-ci il Vətən müharibəsinə qədər ordumu aprel döyüşləri və Günnüt əməliyyatı kimi mühüm uğurlar əldə etdi. Bu nəticələr Azərbaycanın güclü orduya sahib olduğunu və işğalla barışmayacağının mesajı idi.
- “Aprel döyüşləri”: 2016-cı ilin aprelində erməni təxribatının qarşısını alan ordumuz ildırımsürətli əks hücumla düşmən ordusunu darmadağın etdi. Əməliyyatlar nəticəsində Lələ Təpə yüksəkliyi, Talış və ətrafdakı bütün yüksəkliklər daxil olmaqla 2000 hektar ərazi işğaldan azad olundu.
Lələ Təpə strateji yüksəkliyinin azad olunması ilə ordumuz Araz boyu istiqamətdə 10 kilometrlərlə məsafəni nəzarətdə saxlamaq, Füzulinin Horadiz və Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı yaşayış məntəqəsində mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək kimi mühüm uğura imza atdı. Talış və ətraf yüksəkliklərin azad edilməsi ilə Goranboy və Naftalan şəhərinə yarana biləcək təhlükə aradan qaldırıldı. Məcburi köçkünlərin Cocuq Mərcanlı kəndinə qayıdışı ilə Qarabağa qayıdışın əsası qoyuldu.- Günnüt əməliyyatı: 2018-ci ilin 2 may tarixində erməni hərbi birləşmələrinin Naxçıvan istiqamətində təxribat hücumuna cavab olaraq Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun əks-həmlə əməliyyatı nəticəsində Şərur rayonunun Günnüt kəndi, “Ağbulaq” yüksəkliyi, Qızılqaya dağı, Qaraqata dağı azad edildi, Dərəlyəz mahalının Arpa kəndi ordumuzun nəzarəti altına keçdi. Ümumilikdə 11000 hektar ərazinin azad olunduğu bu əməliyyat nəticəsində Azərbaycan Ordusu İrəvan-Yeğeqnadzor-Gorus-Laçın-Xankəndi avtomobil yoluna da nəzarət etmək imkanı əldə etdi.
Artıq Birinci Qarabağ müharibəsindəki məğlubiyyət psixologiyasını sındıran, müasir silahlarla tam təchiz olunmuş peşəkar ordu formalaşmışdı. Ali Baş Komandan İlham Əliyevin həlledici hədəfi işğal altındakı torpaqların tamamilə azad edilməsi idi.
