2025-ci ilin oktyabrında Azərbaycanda sosial media platformalarının bazar payında müşahidə olunan dəyişikliklər rəqəmsal davranış modellərində və istifadəçi üstünlüklərində yeni tendensiyaların formalaşdığını göstərir. “Statcounter”in məlumatına əsasən, “Instagram” 35,77 %-lik payla bazarda liderliyini bərpa edib. Bu, sentyabr ayına nisbətən 15,46 faiz bəndi çox, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə isə 2,91 faiz bəndi az göstəricidir. “Facebook” 28,33 %-lə ikinci, “YouTube” isə 20,49 %-lə üçüncü yerdə qərarlaşıb. “Pinterest” 7,76 %-lə dördüncü, “X” (əvvəlki “Twitter”) isə 5,24 %-lə ilk beşliyi tamamlayıb.
Bu göstəricilər yalnız rəqəmlər toplusu deyil, həm də istifadəçi davranışlarının və qlobal sosial media dinamikasının regional əksidir. “Instagram”ın payının sentyabrla müqayisədə kəskin artması, həm platformanın qlobal miqyasda rebrendinq sonrası alqoritmik islahatları, həm də Azərbaycan daxilində mobil auditoriyanın sürətli genişlənməsi ilə bağlıdır. Mobil kontent istehlakı artıq dominant vərdişə çevrilib və “Instagram” bu tendensiyaya vizual və interaktiv strukturu ilə cavab verir. Platformanın qısa video formatlarına və “Reels” alqoritmlərinə verdiyi üstünlük, yerli brendlərin və fərdi kontent istehsalçılarının kütləvi şəkildə bu mühitə yönəlməsinə şərait yaradıb.
Digər tərəfdən, “Facebook”un aylıq azalma, lakin illik artım göstərməsi platformanın stabil auditoriyasının yaş və maraq profilləri ilə bağlıdır. Bu sosial şəbəkə hələ də orta və yaşlı nəsillər üçün əsas xəbər və sosial əlaqə mənbəyi rolunu qoruyur. Buna baxmayaraq, vizual kontent üstünlüyü və gənc auditoriyanın interaktiv təcrübə istəkləri “Facebook”u daha çox informativ və qrup əsaslı paylaşımlara məhdudlaşdırıb. Qlobal trendlər göstərir ki, “Facebook” yeni nəsil istifadəçilər üçün sosial deyil, funksional – yəni biznes və icma yönümlü alətə çevrilməkdədir.
“Youtube”un payındakı artım video kontentin həm əyləncə, həm də maarifləndirmə baxımından artan dəyəri ilə əlaqədardır. Azərbaycanda “YouTube” həm yerli bloqerlər, həm də beynəlxalq media istehsalçıları üçün əsas platforma olaraq mövqeyini gücləndirib. Video əsaslı informasiya istehlakının artması, qlobal səviyyədə “passiv izləmə”dən “fokuslu baxış” mərhələsinə keçidi göstərir. Bu dəyişiklik reklam bazarına da təsir göstərir: qısa, hədəfli və hekayə əsaslı video formatlar artıq ənənəvi reklam modellərini arxa plana keçirir.
“Pinterest”in illik göstəricidəki azalma isə vizual ideya paylaşım platformasının qlobal səviyyədə də analoji şəkildə dinamizmini itirməsi ilə uzlaşır. İstifadəçilər artıq ilhamverici şəkillərdən çox real tətbiq olunan video və interaktiv ideyalara yönəlirlər. Bu, həm texnologiyanın inkişafı, həm də davranışların praktik istiqamətə keçməsi ilə bağlıdır. “Pinterest” bu mənada daha çox niş auditoriya üçün ideya bankı rolunu qorumaqdadır.
“X” platformasının (keçmiş “Twitter”) payındakı azalma onun qlobal miqyasda struktur dəyişikliyindən sonra sabitlik problemləri yaşaması ilə izah olunur. 2023-cü ildən etibarən platformanın alqoritm dəyişiklikləri, ödənişli funksiyaların tətbiqi və bəzi regionlarda giriş məhdudiyyətləri auditoriyanın parçalanmasına səbəb olub. Azərbaycan bazarında “X” daha çox media, analitik və peşəkar dairələr tərəfindən istifadə olunur, lakin ümumi istifadəçi bazasında onun populyarlığı vizual və sürətli istehlak platformaları ilə rəqabətdə zəifləyib.
