EN

Prezident İlham Əliyevin AMEA-nın 80 illik yubileyindəki çıxışı: Azərbaycanın elmi və texnoloji inkişaf strategiyasının yol xəritəsi

Bakı.Trend:

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin AMEA-nın 80illik yubileyində etdiyi çıxış həm elmi ictimaiyyət, həm dəbütövlükdə Azərbaycan cəmiyyəti üçün strateji proqram xarakteridaşıyır.

Bunu Trend-əaçıqlamasında Milli Məclisin deputatı Sevil Mikayılovabildirib.

S.Mikayılova qeyd edib ki, bu nitq əslində ölkənin gələcəkinkişaf konsepsiyasının elmi əsaslara söykəndiyi, elmin artıqyalnız nəzəri deyil, praktik və milli təhlükəsizlik baxımından damühüm dayağa çevrildiyi bir mərhələnin manifestidir:

"Dövlət başçısının vurğuladığı kimi, Akademiya 80 il ərzindəmüxtəlif ictimai-siyasi dövrləri keçsə də, Azərbaycan elmi daimmilli inkişafın aparıcı qüvvələrindən biri olmuşdur. Bu, həm elmiənənələrin gücündən, həm də dövlətin elmə göstərdiyi diqqətdənqaynaqlanır. Prezident İlham Əliyev nitqində xüsusilə Ulu ÖndərHeydər Əliyevin elmin və alimlərin inkişafına verdiyi töhfələriqeyd etdi.

1970-ci illərdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Akademiyanınfəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, yeni elmi-tədqiqatinstitutlarının yaradılması və elmə ayrılan maliyyə vəsaitininartırılması, Azərbaycan elminin əsas dayaqlarını formalaşdırdı. Ənmühüm istiqamətlərdən biri isə gənclərin təhsili və intellektualpotensialın gücləndirilməsi idi – minlərlə azərbaycanlı gəncinSSRİ-nin və dünyanın aparıcı ali məktəblərinə göndərilməsi,sonradan müstəqil Azərbaycanın elmi və texnoloji kadr bazasınınformalaşmasına xidmət etdi.

Bu gün də on minlərlə azərbaycanlı gəncin dünyanın qabaqcıluniversitetlərində təhsil alması və Vətənə dönərək inkişafprosesinə qoşulması, Heydər Əliyev irsinin canlı davamıdır".

S.Mikayılova əlavə edib ki, dövlət başçısı həmçinin, Ulu Öndərinqətiyyəti və xalqla birliyi sayəsində Azərbaycanın ən ağırdövrlərdən – 1990-cı illərin böhran və faciələrindən uğurlaçıxdığını xatırlatdı.

"1993-cü ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonraonun ziyalılarla ilk görüşünü məhz Milli Elmlər Akademiyasındakeçirməsi, elmin dövlətçilikdə və milli dirçəlişdəki roluna verdiyiönəmi nümayiş etdirir. Maliyyə imkanlarının son dərəcə məhdudolduğu, ölkənin humanitar fəlakət və iqtisadi böhran şəraitindəyaşadığı həmin dövrdə belə, elmin qorunması və alimlərindəstəklənməsi üçün vəsait ayrılması, Heydər Əliyev siyasətininuzaqgörənliyini və elmə strateji yanaşmanı sübut edir.Ümumilikdə,Prezident İlham Əliyevin bu fikirləri göstərir ki, Azərbaycan elmidövlət siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsi kimi, həm tarixən, həmdə bu gün ölkənin uğurlu inkişafına, modernləşməsinə vəintellektual gücünün möhkəmlənməsinə mühüm töhfə verir", - deputatbildirib.

S.Mikayılova vurğulayıb ki, son on ildə elmə ayrılan vəsait ikidəfədən çox artıb, elmi müəssisələrin maddi-texniki bazasıyenilənib, yeni binalar və infrastruktur yaradılıb. Bu, dövlətinelmə davamlı dəstəyinin və Heydər Əliyev siyasətinin ardıcılşəkildə həyata keçirilməsinin göstəricisidir:

"Azərbaycan son on ildə həm iqtisadi, həm də siyasi sahədə böyüknailiyyətlər əldə edib, ən mühüm nəticə isə ərazi bütövlüyünün vətam suverenliyin bərpası olub. Bu Qələbə Azərbaycanın milli gücünü,idarəçilik qabiliyyətini və intellektual potensialını nümayişetdirir. Nitqin əsas strateji mesajı isə texnoloji inkişafınprioritet elan olunmasıdır. Prezident bildirdi ki, müasir dünyadaölkələrin gücü onların texnoloji imkanları ilə ölçülür və bu sahədəAzərbaycan alimlərinin fəal iştirakı zəruridir. Eyni zamanda,dövlət başçısı vurğuladı ki, tükənməz sərvət xalqın intellektualpotensialıdır, ona görə də təbii resurslardan əldə olunan gəlirlərinsan kapitalına və elmə sərmayə kimi yönəldilməlidir.

Prezident İlham Əliyevin süni intellekt barədə söylədiyifikirlər isə Azərbaycanın yeni texnoloji mərhələyə keçdiyinigöstərir. O, bu sahənin ölkənin gələcək inkişafının ayrılmazhissəsi olduğunu qeyd edərək alimləri bu prosesdə daha fəal olmağaçağırdı. Çıxışın əsas ideyası ondan ibarətdir ki, Azərbaycanıngələcək inkişafı elm, texnologiya və intellektual güc üzərindəqurulmalıdır".

Deputat qeyd edib ki, d

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin AMEA-nın 80illik yubileyində etdiyi çıxış həm elmi ictimaiyyət, həm dəbütövlükdə Azərbaycan cəmiyyəti üçün strateji proqram xarakteridaşıyır.

Bunu Trend-əaçıqlamasında Milli Məclisin deputatı Sevil Mikayılovabildirib.

S.Mikayılova qeyd edib ki, bu nitq əslində ölkənin gələcəkinkişaf konsepsiyasının elmi əsaslara söykəndiyi, elmin artıqyalnız nəzəri deyil, praktik və milli təhlükəsizlik baxımından damühüm dayağa çevrildiyi bir mərhələnin manifestidir:

"Dövlət başçısının vurğuladığı kimi, Akademiya 80 il ərzindəmüxtəlif ictimai-siyasi dövrləri keçsə də, Azərbaycan elmi daimmilli inkişafın aparıcı qüvvələrindən biri olmuşdur. Bu, həm elmiənənələrin gücündən, həm də dövlətin elmə göstərdiyi diqqətdənqaynaqlanır. Prezident İlham Əliyev nitqində xüsusilə Ulu ÖndərHeydər Əliyevin elmin və alimlərin inkişafına verdiyi töhfələriqeyd etdi.

1970-ci illərdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Akademiyanınfəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, yeni elmi-tədqiqatinstitutlarının yaradılması və elmə ayrılan maliyyə vəsaitininartırılması, Azərbaycan elminin əsas dayaqlarını formalaşdırdı. Ənmühüm istiqamətlərdən biri isə gənclərin təhsili və intellektualpotensialın gücləndirilməsi idi – minlərlə azərbaycanlı gəncinSSRİ-nin və dünyanın aparıcı ali məktəblərinə göndərilməsi,sonradan müstəqil Azərbaycanın elmi və texnoloji kadr bazasınınformalaşmasına xidmət etdi.

Bu gün də on minlərlə azərbaycanlı gəncin dünyanın qabaqcıluniversitetlərində təhsil alması və Vətənə dönərək inkişafprosesinə qoşulması, Heydər Əliyev irsinin canlı davamıdır".

S.Mikayılova əlavə edib ki, dövlət başçısı həmçinin, Ulu Öndərinqətiyyəti və xalqla birliyi sayəsində Azərbaycanın ən ağırdövrlərdən – 1990-cı illərin böhran və faciələrindən uğurlaçıxdığını xatırlatdı.

"1993-cü ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışından sonraonun ziyalılarla ilk görüşünü məhz Milli Elmlər Akademiyasındakeçirməsi, elmin dövlətçilikdə və milli dirçəlişdəki roluna verdiyiönəmi nümayiş etdirir. Maliyyə imkanlarının son dərəcə məhdudolduğu, ölkənin humanitar fəlakət və iqtisadi böhran şəraitindəyaşadığı həmin dövrdə belə, elmin qorunması və alimlərindəstəklənməsi üçün vəsait ayrılması, Heydər Əliyev siyasətininuzaqgörənliyini və elmə strateji yanaşmanı sübut edir.Ümumilikdə,Prezident İlham Əliyevin bu fikirləri göstərir ki, Azərbaycan elmidövlət siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsi kimi, həm tarixən, həmdə bu gün ölkənin uğurlu inkişafına, modernləşməsinə vəintellektual gücünün möhkəmlənməsinə mühüm töhfə verir", - deputatbildirib.

S.Mikayılova vurğulayıb ki, son on ildə elmə ayrılan vəsait ikidəfədən çox artıb, elmi müəssisələrin maddi-texniki bazasıyenilənib, yeni binalar və infrastruktur yaradılıb. Bu, dövlətinelmə davamlı dəstəyinin və Heydər Əliyev siyasətinin ardıcılşəkildə həyata keçirilməsinin göstəricisidir:

"Azərbaycan son on ildə həm iqtisadi, həm də siyasi sahədə böyüknailiyyətlər əldə edib, ən mühüm nəticə isə ərazi bütövlüyünün vətam suverenliyin bərpası olub. Bu Qələbə Azərbaycanın milli gücünü,idarəçilik qabiliyyətini və intellektual potensialını nümayişetdirir. Nitqin əsas strateji mesajı isə texnoloji inkişafınprioritet elan olunmasıdır. Prezident bildirdi ki, müasir dünyadaölkələrin gücü onların texnoloji imkanları ilə ölçülür və bu sahədəAzərbaycan alimlərinin fəal iştirakı zəruridir. Eyni zamanda,dövlət başçısı vurğuladı ki, tükənməz sərvət xalqın intellektualpotensialıdır, ona görə də təbii resurslardan əldə olunan gəlirlərinsan kapitalına və elmə sərmayə kimi yönəldilməlidir.

Prezident İlham Əliyevin süni intellekt barədə söylədiyifikirlər isə Azərbaycanın yeni texnoloji mərhələyə keçdiyinigöstərir. O, bu sahənin ölkənin gələcək inkişafının ayrılmazhissəsi olduğunu qeyd edərək alimləri bu prosesdə daha fəal olmağaçağırdı. Çıxışın əsas ideyası ondan ibarətdir ki, Azərbaycanıngələcək inkişafı elm, texnologiya və intellektual güc üzərindəqurulmalıdır".

Deputat qeyd edib ki, bövlət başçısı nitqində həm müasir dövrünqlobal çağırışlarına cavab verən istiqamətləri, həm də milli-mənəvidəyərlərin qorunmasının vacibliyini ön plana çəkib:

"Belə ki, rəqəmsal idarəetmə sistemlərinin tətbiqi idarəetmədəsəmərəliliyi artırır və dövlət xidmətlərini şəffaflaşdırır.Kibertəhlükəsizlik isə artıq virtual deyil, fiziki təhlükəsizliyinəsas tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilib. Bu baxımdan Azərbaycanalimlərinin bu proseslərdə fəal iştirakı vacib sayılır. Çıxışdahəmçinin hərbi sənayenin, pilotsuz uçuş aparatlarının istehsalınınvə özəl sektorun bu sahəyə cəlb olunmasının əhəmiyyəti vurğulanıb.Bu, Azərbaycanın müdafiə qabiliyyətinin güclənməsi ilə yanaşı, yenisənaye və innovasiya klasterlərinin formalaşmasına şəraityaradır".

S.Mikayılova qeyd edib ki, nitqin iqtisadi blokunda Azərbaycanıngüclü və dayanıqlı iqtisadiyyatı, xüsusilə qeyri-neft sektorununartan rolu, 80 milyard dollardan çox valyuta ehtiyatı və aşağıxarici borcu ölkənin müstəqil siyasət yürütməsi üçün möhkəm əsasyaradıldığı vurğulanıb:

"Bu iqtisadi güc həm azad edilmiş ərazilərin sürətli bərpasına,həm də müdafiə potensialının gücləndirilməsinə xidmət edir.Dövlətbaşçısının bərpa olunan enerji və geoloji tədqiqatlar barədəfikirləri isə Azərbaycanın gələcək iqtisadi modelinin təmiz enerjivə yerli resursların səmərəli istifadəsi üzərində qurulduğunugöstərir".

S.Mikayılova vurğulayıb ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycantarixinin elmi əsaslarla tədqiqi, tarixi torpaqlarımızınöyrənilməsi və toponimlərin bərpası, eləcə də Azərbaycan dilininsaflığının qorunması məsələlərinə toxunaraq, bunları milli kimliyinəsas dayaqları kimi səciyyələndirib:

"Azərbaycan dili yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, xalqın millikimliyinin, mədəni varlığının və dövlət müstəqilliyinin təməlidir.O, dilin yad sözlərdən qorunmasının, təmiz və ədəbi formadaişlədilməsinin hər bir vətəndaşın borcu olduğunu bildirir.Prezidentin fikrincə, dilin saflığının pozulması təkcə dil məsələsideyil, milli kimliyin zəifləməsinə aparan təhlükəli prosesdir. Busəbəbdən o, alimləri, yazıçıları, jurnalistləri və ictimaixadimləri Azərbaycan dilinin qorunması işinə daha ciddi yanaşmağaçağırır".

Deputat qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın ZəfərQələbəsini xatırladaraq onun əbədi qürur mənbəyi olduğunu qeydedib.

"Zəfər paradının beşinci ildönümünün qeyd olunması dövlətingücünü, xalqın birliyini və suverenliyin tam bərpasını simvolizəedir. Prezidentin vurğuladığı kimi, bu Qələbə yalnız hərbi uğurdeyil, həm də Azərbaycan xalqının milli ruhunun, əzminin vəbirliyinin təntənəsidir.

Beləliklə, çıxışın bu hissəsində milli kimlik ideyası iki əsassütun üzərində dilin qorunması və Zəfər Qələbəsininəbədiləşdirilməsi üzərində qurulur. Hər iki mövzu Azərbaycanıngələcək nəsilləri üçün həm mənəvi, həm də dövlətçilik baxımındanmühüm istiqamət kimi təqdim edilir", - deyə S.Mikayılova qeydedib.

övlət başçısı nitqində həm müasir dövrün qlobal çağırışlarınacavab verən istiqamətləri, həm də milli-mənəvi dəyərlərinqorunmasının vacibliyini ön plana çəkib:

"Belə ki, rəqəmsal idarəetmə sistemlərinin tətbiqi idarəetmədəsəmərəliliyi artırır və dövlət xidmətlərini şəffaflaşdırır.Kibertəhlükəsizlik isə artıq virtual deyil, fiziki təhlükəsizliyinəsas tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilib. Bu baxımdan Azərbaycanalimlərinin bu proseslərdə fəal iştirakı vacib sayılır. Çıxışdahəmçinin hərbi sənayenin, pilotsuz uçuş aparatlarının istehsalınınvə özəl sektorun bu sahəyə cəlb olunmasının əhəmiyyəti vurğulanıb.Bu, Azərbaycanın müdafiə qabiliyyətinin güclənməsi ilə yanaşı, yenisənaye və innovasiya klasterlərinin formalaşmasına şəraityaradır".

S.Mikayılova qeyd edib ki, nitqin iqtisadi blokunda Azərbaycanıngüclü və dayanıqlı iqtisadiyyatı, xüsusilə qeyri-neft sektorununartan rolu, 80 milyard dollardan çox valyuta ehtiyatı və aşağıxarici borcu ölkənin müstəqil siyasət yürütməsi üçün möhkəm əsasyaradıldığı vurğulanıb:

"Bu iqtisadi güc həm azad edilmiş ərazilərin sürətli bərpasına,həm də müdafiə potensialının gücləndirilməsinə xidmət edir.Dövlətbaşçısının bərpaolunan enerji və geoloji tədqiqatlar barədəfikirləri isə Azərbaycanın gələcək iqtisadi modelinin təmiz enerjivə yerli resursların səmərəli istifadəsi üzərində qurulduğunugöstərir".

S.Mikayılova vurğulayıb ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycantarixinin elmi əsaslarla tədqiqi, tarixi torpaqlarımızınöyrənilməsi və toponimlərin bərpası, eləcə də Azərbaycan dilininsaflığının qorunması məsələlərinə toxunaraq, bunları milli kimliyinəsas dayaqları kimi səciyyələndirib:

"Azərbaycan dili yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, xalqın millikimliyinin, mədəni varlığının və dövlət müstəqilliyinin təməlidir.O, dilin yad sözlərdən qorunmasının, təmiz və ədəbi formadaişlədilməsinin hər bir vətəndaşın borcu olduğunu bildirir.Prezidentin fikrincə, dilin saflığının pozulması təkcə dil məsələsideyil, milli kimliyin zəifləməsinə aparan təhlükəli prosesdir. Busəbəbdən o, alimləri, yazıçıları, jurnalistləri və ictimaixadimləri Azərbaycan dilinin qorunması işinə daha ciddi yanaşmağaçağırır".

Deputat qeyd edib ki, Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın ZəfərQələbəsini xatırladaraq onun əbədi qürur mənbəyi olduğunu qeydedib.

"Zəfər paradının beşinci ildönümünün qeyd olunması dövlətingücünü, xalqın birliyini və suverenliyin tam bərpasını simvolizəedir. Prezidentin vurğuladığı kimi, bu Qələbə yalnız hərbi uğurdeyil, həm də Azərbaycan xalqının milli ruhunun, əzminin vəbirliyinin təntənəsidir.

Beləliklə, çıxışın bu hissəsində milli kimlik ideyası iki əsassütun üzərində dilin qorunması və Zəfər Qələbəsininəbədiləşdirilməsi üzərində qurulur. Hər iki mövzu Azərbaycanıngələcək nəsilləri üçün həm mənəvi, həm də dövlətçilik baxımındanmühüm istiqamət kimi təqdim edilir", - deyə S.Mikayılova qeydedib.

Məqalədə:
Chosen
25
3
az.trend.az

4Sources