Bakı, 10 oktyabr, AZƏRTAC
Düşənbədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiya Prezidenti Vladimir Putin ilə təkbətək görüşü, sadəcə olaraq, dialoqun bərpası deyil, Moskva ilə Bakı arasında buzların əriməsinə işarədir. Baxmayaraq ki, münasibətlərin tam normallaşması haqqında danışmaq hələ tezdir. Danışıqların böyük hissəsi son illərdə Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin ən ciddi sınağına çevrilmiş AZAL təyyarəsinin qəzasının araşdırılmasına həsr olunub. V.Putin faciədən sonra Prezident İlham Əliyevin irəli sürdüyü üç əsas tələbin yerinə yetirildiyini faktiki olaraq təsdiqlədi.
Bu sözləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin sektor müdiri, politoloq İlyas Hüseynov söyləyib.
O bildirib ki, birincisi, üzrxahlıq. Rusiya Lideri baş vermiş fəlakətdən dərhal sonra üzr istədiyini xatırladıb və hadisənin Rusiya səmasında baş verdiyini vurğulayıb.
İkincisi, günahın etirafı. Rusiya Prezidenti fəlakətin iki səbəbini göstərib: Rusiya Federasiyasının sərhədini keçən üç Ukrayna pilotsuz aparatı və Rusiyanın hava hücumundan müdafiə sistemindəki texniki nasazlıqlar.
Üçüncüsü, məsul şəxslərin cəzalandırılması və təzminatın ödənilməsi. V.Putin qeyd etdi ki, “analoji faciəli hallarda olduğu kimi” Rusiya məsul şəxslərin hərəkətlərinə hüquqi qiymət vermək və bütün öhdəlikləri yerinə yetirmək niyyətindədir. Beləliklə, hər üç bənd icraya hazırdır ki, bu da görüşdəki isti atmosferi izah edir. Rusiyanın mövqeyində müsbət dəyişiklik nəzərə çarpır – Moskva Bakını başa düşdüyünü nümayiş etdirir, lakin tədbir görməzdən əvvəl, ilin sonuna qədər təyyarə qəzası ilə bağlı yekun hesabatı gözləyir.
“Bakı Rusiyanın dəyişikliyini tanıyır və buna görə də rəsmi müddəti qəbul edir. Buna görə də, V.Putinin dediyi kimi, “vəziyyəti həll etmək üçün vaxt lazımdır”. Bu ifadə, bəlkə də, sabitləşmə vasitəsi kimi vaxtı və aydın konsensus fonunda hazırkı mərhələni yekunlaşdırır. İqtisadi əməkdaşlıqla bağlı vəziyyət isə fərqlidir. Burada qəbul edilən prinsip belədir: “İqtisadiyyat və siyasət bir-birindən ayrıdır”. AZAL ilə bağlı müzakirələrdən sonra diqqət əməkdaşlığa yönəldi. V.Putin vurğulayıb ki, Rusiya və Azərbaycanın maraqları əsasən üst-üstə düşür və humanitar, ticarət və iqtisadi əlaqələr “şəraitə baxmayaraq” inkişaf edir.
Dövlətimizin başçısı təsdiqləyib: “Bu il heç bir yerdə geriləmə olmadan bütün sahələrdə müsbət dinamika müşahidə olunub”. O, V.Putinin nəzarəti altında aparılan istintaqın obyektiv yekunlaşacağına əminliyini bildirib və Rusiya Liderini doğum günü münasibətilə bir daha təbrik edib. Bundan başqa, qeyd etmək lazımdır ki, görüş ərəfəsində hər iki ölkədə bir neçə aydır internetdə fəal şəkildə yayılan neqativ xəbərlər nəzərəçarpacaq dərəcədə azalıb. Azərbaycan Lideri “hər iki ölkənin cəmiyyətində siqnalların müsbət qəbulu”na ümid etdiyini bildirərkən məhz bunu nəzərdə tuturdu. Siqnal cəmiyyət tərəfindən qəbul edilərsə, nifrət dolu ritorika azalacaq. Azərbaycanla bağlı yeni “SVO” xəyalları quran Sergey Klyuçenkov (digər adı Mardan) və onun bənzərləri xarici agent elan edilə bilər”,- deyə İ.Hüseynov vurğulayıb.
Politoloqun sözlərinə görə, ümumiyyətlə, dekabr ayına qədər çox şey konsensus gözləntisində qalacaq. AZAL-ın qəza hesabatının dərc olunması başlanğıc nöqtəsi olacaq.
Buna baxmayaraq, Bakıda Şimal-Cənub dəhlizinin inkişafı üzrə Rusiya-Azərbaycan-İran üçtərəfli işçi qrupunun görüşü gözlənilir. Baş nazirin müavini Aleksey Overçuk nümayəndə heyətinin tərkibindədir. Onun Yekaterinburq hadisələri səbəbindən əvvəllər təxirə salınan səfəri indi razılaşmaların praktiki davamı və ən yüksək səviyyədə davam edən əməkdaşlığın göstəricisi kimi görünür. Əsas odur ki, ədalət bərpa olunsun və Rusiyadakı azərbaycanlıların taleyi daha təhlükəsiz olsun. Təbii ki, itiriləni geri qaytarmaq olmaz. Münasibətlər yeni normal, lakin konstruktiv atmosferdə qurulacaq.
