2025-ci ilin birinci yarısında elmi dərəcələrin verilməsi və ya verilməsindən imtina olunması ilə bağlı statistika açıqlanıb. Ali Attestasiya Komissiyasının məlumatına görə, hesabat dövründə ümumilikdə 285 nəfərə fəlsəfə doktoru, 51 nəfərə isə elmlər doktoru elmi dərəcəsi verilib. Eyni zamanda, 141 nəfərə fəlsəfə doktoru, 14 nəfərə isə elmlər doktoru elmi dərəcəsi verilməsindən imtina olunub.
Beləliklə, ümumilikdə 336 nəfər elmi dərəcə alıb, 155 nəfər isə imtina qərarı ilə üzləşib.
Ən çox elmi dərəcə verilən sahələr
Fəlsəfə doktoru üzrə:
Filologiya – 52 nəfər
İqtisad – 46 nəfər
Tibb – 32 nəfər
Texnika – 27 nəfər
Elmlər doktoru üzrə isə üstünlük təşkil edən sahələr:
Filologiya – 8 nəfər
Tibb – 7 nəfər
Texnika – 7 nəfər
Elm sahələri üzrə təhlil
Statistikaya nəzər saldıqda elm sahələri üzrə mənzərə birmənalı deyil. Bəzi istiqamətlərdə irəliləyiş müşahidə olunsa da, digər sahələrdə elmi işlərin keyfiyyəti və nəticələri ciddi suallar doğurur.
Məsələn, fəlsəfə doktoru dərəcəsi üzrə nəticələr belədir:
Riyaziyyat – 12 nəfərə verilib, 5 nəfərə imtina
Fizika – 10 nəfərə verilib, 6 nəfərə imtina
Kimya – 19 nəfərə verilib, 13 nəfərə imtina
Biologiya – 13 nəfərə verilib, 13 nəfərə imtina
Tibb – 32 nəfərə verilib, 13 nəfərə imtina
Filologiya – 52 nəfərə verilib, 23 nəfərə imtina
Tarix – 10 nəfərə verilib, 7 nəfərə imtina
Pedaqogika – 7 nəfərə verilib, 5 nəfərə imtina
Siyasi elmlər – 6 nəfərə verilib, 5 nəfərə imtina
Psixologiya – 7 nəfərə verilib, 3 nəfərə imtina
Sosiologiya – 1 nəfərə verilib, 1 nəfərə imtina
Sənətşünaslıq – 8 nəfərə verilib, 18 nəfərə imtina
Göründüyü kimi, bir çox hallarda imtina sayı verilən elmi dərəcələrin sayı ilə müqayisədə çox yüksəkdir. Bu isə elmi işlərin keyfiyyəti, mövzu aktuallığı və metodoloji yanaşmalarla bağlı problemlərin mövcudluğunu göstərir.
Təhsil ekspertinin mövqeyi
Təhsil eksperti Etibar Əliyev bu statistikanı şərh edərək bildirib ki, belə nəticələr Azərbaycan elminin real vəziyyətini əks etdirir və ciddi təhlil tələb edir. Onun fikrincə, dissertasiya işlərinin imtina olunması halları təsadüfi deyil, burada həm elmi rəhbərlərin, həm də elmi şuraların məsuliyyət dərəcəsi önə çıxır.
Ekspert qeyd edib:
“Əgər bir dissertasiya işinə imtina verilibsə, bu yalnız iddiaçıya yox, həm də elmi rəhbərə qiymət olmalıdır. Məncə, gələcəkdə imtina edilmiş işlərin elmi rəhbərlərinə bu statusu daşımaq qəti şəkildə qadağan edilməlidir. Elmimizdə keyfiyyət yalnız bu yolla yüksələ bilər.”
Ortaya çıxan statistika göstərir ki, Azərbaycan elmi müəyyən istiqamətlərdə irəliləyiş əldə etsə də, keyfiyyətli elmi işlərin sayı hələ də kifayət qədər deyil. Bu isə “bir addım irəli, yarım addım geri” vəziyyəti yaradır.
