Rusiyada - Kamçatkada çərşənbə günü baş verən zəlzələ müşahidə tarixinin ən güclülərindən biri olub, amma o qədər də güclü nəticələrə səbəb olmayıb. Çərşənbə səhəri erkən Kamçatka yarımadası sahillərində müşahidə tarixinin ən güclü zəlzələlərindən biri baş verib. Sakit okean sahilləri boyunca yerləşən sunami xəbərdarlıq mərkəzləri dərhal fəaliyyətə başlayaraq, nəhəng okean dalğalarının yarana biləcəyi barədə xəbərdarlıqlar yayıb. Lakin səhər açılanda, böyük dalğalar görünmədiyi üçün mərkəzlər bu xəbərdarlıqları ləğv etməyə başlayıb. Bəs nə baş verib?..
Poliqon The New York Times-a istinadən xəbər verir ki, Oregon Universitetinin geofiziki Dieqo Melqarın fikrincə, sunamilərin gözləniləndən zəif olmasının səbəblərindən biri, qismən zəlzələnin gücü ilə bağlı ola bilər.
Doktor Melqarın sözlərinə görə, son zəlzələnin gücü 8.7 və ya 8.8 bal olaraq qiymətləndirilir. Müqayisə üçün: keçmişdəki fəlakətli sunamilər, o cümlədən 2004-cü ildə İndoneziyaya və 2011-ci ildə Yaponiyaya zərbə endirən dalğalar təxminən 9 bal gücündə zəlzələdən sonra yaranıb.
Doktor Melqar deyir ki, bu, çərşənbə günkü zəlzələ ilə müqayisə oluna bilər görünə bilər, amma o zəlzələr əhəmiyyətli dərəcədə daha güclü olub. Bunun səbəbi ondadır ki, zəlzələ şkalası loqarifmikdir: 9 bal gücündə bir hadisə, 8.7 bal gücündəki bir hadisədən təxminən 10 dəfə, 8.8 bal gücündəki bir hadisədən isə təxminən 3 dəfə çox enerjiyə malikdir.
Çərşənbə günü baş verən zəlzələ, bir tektonik plitənin digərinin altına düşdüyü subdüksiya zonasında baş verub. Bu, okean dibinin yuxarı-aşağı hərəkətinə səbəb ola bilər və okeanda yayılan bir dalğa yarada bilər.
Doktor Melqarın dediyinə görə, müasir modellər, çərşənbə günkü zəlzələnin yüzlərlə mil uzunluğunda bir okean dibi sahəsində baş verdiyini göstərir. O deyib ki, zəlzələ nə qədər uzun olarsa, sunami də bir o dərəcədə enerjili ola bilər.
Daha güclü zəlzələ, adətən, daha güclü dalğa yaradır. Lakin dalğanın ölçüsü, zəlzələnin kiçik detallarından, məsələn, iki tektonik plitənin qovuşduğu xətt boyunca müxtəlif hissələrdə hərəkətin dərinliyindən asılıdır.
"Bütün zəlzələlər eyni deyil. Biz hələ də detalları aydınlaşdırırıq. Tam olaraq nə baş verdiyini anlamaq üçün həftələr, hətta aylarla araşdırma lazım olacaq", deyə doktor Melqar bildirib.
Çox güman ki, bu zəlzələ fəlakətli bir dalğa yaratmaq üçün kifayət qədər güclü deyildi: "Məni səhv başa düşməyin, yenə də bu, böyük bir zəlzələdir. Amma 2004 və 2011-ci illərdəkilər sadəcə dəhşətli idi".
Poliqon.info
