EN

Okeanın dibində metanla yaşayan hörümçəklər aşkarlanıb

Dəniz hörümçəklərinin qeyri-adi qidalanma vərdişləri və çoxalması var: dişilər yumurtaları dizlərindən buraxır, erkəklər isə onları "qolbaqlar" şəklində pəncələrində daşıyırlar.

Ucnoqta.az xəbər verir ki. alimlər ABŞ sahillərində Sakit Okeanın dərinliklərində yaşayan üç yeni Serikosura dəniz hörümçək növünü aşkar ediblər. Cəmi 1 sm uzunluğunda olan bu kiçik canlılar qeyri-adi şəkildə qidalanırlar - metan emal edən öz bədənlərindən bakteriyaları yalayaraq. Araşdırma PNAS jurnalında dərc olunub.

İlk dəfədir ki, dəniz hörümçəkləri metan mikrobları üzərində “yemək yeyirlər”. Ekzoskeletlərində yaşayan bakteriyalar dənizin dibindən sızan metanı udur və onu qida maddələrinə - şəkər və yağlara çevirir. Bunun müqabilində hörümçəklər sözün əsl mənasında öz bədənlərində “otlayırlar” və bu mikroblarla qidalanırlar. "Səhər yeməyində yumurta yediyiniz kimi, dəniz hörümçəkləri də bədəninin səthindəki bakteriyaları yeyir", - tədqiqatın aparıcı müəllifi, professor Şana Qoffredi izah edir.

Bu pəhrizi unikal edən, hörümçəklərin qohumlarının dişləri və ya dişləmələri kimi tipik ov alətlərinin olmamasıdır. Onlar yırtıcı ovlamırlar, lakin güclü istixana qazı olan metanı enerjiyə çevirən mikroblarla simbiozdan asılıdırlar. Bu proses kemosintez adlanır və onların günəş işığı olmadan, tam qaranlıqda mövcud olmasına imkan verir.

Bənzər bir əlaqə əvvəllər dərin dəniz qurdlarında və süngərlərdə məlum idi, lakin Sericosura bu növ qidalanmanın təsdiqləndiyi ilk dəniz hörümçəyidir. Bu kəşfin ciddi ekoloji fəsadları ola bilər: hörümçəklərin üzərində yaşayan mikroblar nəinki ev sahiblərini qidalandırır, həm də metan atmosferə düşməzdən əvvəl onu tutmağa kömək edir. Bu o deməkdir ki, onlar iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə aparmağa kömək edirlər.

Hörümçəklərin qidalanması ilə yanaşı, qeyri-adi çoxalma prosesi də var. Miniatür ölçülərinə görə orqanlarının çoxu ayaqlarında yerləşir. Cütləşmə zamanı dişi diz oynaqlarından yumurta atır, erkək isə onları “qolbaqlara” yığaraq pəncələrində aparır. Artıq atanın bədənində yaşayan bakteriyalar nəsillərə ötürülür - hörümçəklər doğuşdan öz "bakterial fermasını" belə alırlar.

Cənubi Kaliforniya və Alyaska sahillərində yeni Serikosura növləri tapılıb. Hər bir əhali ciddi şəkildə müəyyən edilmiş zonada yaşayır ki, bu da onların yüksək lokalizasiyasını və həssaslığını göstərir. Alimlərin fikrincə, dənizin dibini qazarkən bunu nəzərə almaq vacibdir.

Alimlər hesab edirlər ki, belə mikroblardan gələcəkdə çirklənmiş suyu təmizləmək və ya metan tutmaq üçün başqa şəraitdə - təkcə okeanın dərinliklərində deyil, istifadə etmək olar.

Chosen
18
ucnoqta.az

1Sources