BAKI, TurkicWorld
Meditasiyanın qaranlıq tərəfi - Depressiya, psixoz və dissosiasiya riskləri artır.
TurkicWorld xəbər verir ki, son illərdə aparılan elmi araşdırmalar stressin azaldılması və psixi sağlamlığın gücləndirilməsi məqsədilə geniş şəkildə təbliğ olunan meditasiya və zehinlilik təcrübələrinin bəzən ciddi psixoloji yan təsirlərə səbəb ola biləcəyini ortaya qoyub.
Bəzi tədqiqatlarda bu təcrübələrin narahatlıq, depressiya, dissosiasiya və hətta psixotik simptomlarla əlaqələndirildiyi bildirilir. ABŞ-da 953 nəfər üzərində aparılan 2022-ci il tarixli bir araşdırmaya görə, iştirakçıların 10 faizindən çoxu meditasiyanın həyat keyfiyyətinə mənfi təsir etdiyini və bu təsirlərin ən azı bir ay davam etdiyini bildirib.
Qeyd edək ki, Buddist ənənəsinə əsaslanan zehinlilik təcrübələrinin mənfi təsirləri tarixi mənbələrdə – o cümlədən Dharmatrata Meditasiya Əlyazmalarında da sənədləşdirilib. 2020-ci ildə dərc olunan və 40 ili əhatə edən geniş tədqiqatda isə narahatlıq və depressiyadan əlavə, dissosiasiya və intensiv qorxu hissləri də önə çıxıb.
Koventri Universitetindən professor Miguel Farias və buddist müəllim Ronald Purser bu təcrübələrin psixi təsirləri barədə məlumatların kifayət qədər şəffaf təqdim edilmədiyini bildiriblər. Mütəxəssislər meditasiya proqramlarının və tətbiqlərinin yan təsirləri nəzərə almadan geniş şəkildə yayılmasını etik baxımdan mübahisəli sayırlar.
İngiltərədə 8000-dən çox şagirdlə keçirilən genişmiqyaslı tədqiqat isə məktəblərdə tətbiq edilən zehinlilik proqramlarının psixi sağlamlığa əhəmiyyətli fayda vermədiyini, bəzi hallarda isə həssas uşaqlar üçün zərərli ola biləcəyini göstərib.
Meditasiya ilə bağlı mənfi təcrübə yaşayan şəxslər üçün artıq klinik dəstək xidmətləri və bu təsirləri sənədləşdirən veb resurslar da mövcuddur. Mütəxəssislər bu sahədə daha dərin və şəffaf araşdırmalara ehtiyac olduğunu bildirirlər.
