AZ

Bermud adalarının altında sirli və naməlum yer tapıldı

Bermud üçbucağı bu adaların yeganə sirri deyil. Arxipelaqın altında yeni bir Şimali Atlantika tapmacası gizlənir.

AzPost Focus jurnalına istinadən bildirir ki, tədqiqatçılar Bermud adalarının altındakı okean qabığının altında gizlənmiş qəribə, 20 kilometr qalınlığında qaya təbəqəsi aşkar ediblər. Live Science xəbər verir ki, diqqətəlayiqdir ki, belə bir qalınlıq dünyanın heç bir oxşar təbəqəsində müşahidə edilməyib.

Focus-un məlumatına görə, tədqiqatın aparıcı müəllifi, Vaşinqton Karnegi İnstitutunun seysmoloqu Uilyam Freyzerin sözlərinə görə, okean qabığının altında adətən daha aşağı hissə olur. Alimlər bunun altında mantiyanı tapmağı gözləyirlər. Lakin Bermud adalarında qabığın altında, Bermuda adalarının yerləşdiyi tektonik lövhədə yerləşən başqa bir təbəqə var.

Bu təbəqənin mənşəyi hələ də tam aydın olmayıb, lakin alimlər bunun Bermud adalarının həll olunmamış sirlərindən birini izah edə biləcəyinə inanırlar. Qeyd etmək lazımdır ki, ada okean qabığının ətraf ərazilərdən daha yüksək olduğu bir okean çökəkliyində yerləşir. Lakin, bu çökəkliyi yarada biləcək hər hansı bir davam edən vulkanik fəaliyyətə dair heç bir dəlil yoxdur. Adanın sonuncu məlum vulkan püskürməsi 31 milyon il əvvəl baş verib.

Tədqiqatçıların fikrincə, yeni nəhəng “strukturun” kəşfi, ən son püskürmənin mantiya süxurlarını yer qabığına yeritdiyini və orada bərkidiyini və okean dibini təxminən 500 metr qaldıran sal kimi bir struktur yaratdığını göstərir.

Bermud adalarının sirr kimi tanınması heç kimə sirr deyil. Əsasən Bermud Üçbucağı – arxipelaq, Florida və Puerto Riko arasındakı ərazidə qeyri-adi dərəcədə çox sayda gəmi və təyyarənin yoxa çıxdığı deyilən ərazi ilə bağlıdır. Lakin əsl sirr Bermudda niyə okean çökəkliyinin olmasındadır.

Alimlərin fikrincə, Havay kimi ada mantiyada isti materialın qalxdığı və vulkanik aktivliyə səbəb olan yerlər səbəbindən mövcud olduğuna inanılır. Məlumdur ki, okean dibi tez-tez qaynar nöqtənin Yer qabığı ilə qovuşduğu yerdə qalxır. Lakin tektonik hərəkətlər yer qabığını bu qaynar nöqtədən uzaqlaşdırdıqda, okean qalxması adətən azalır.

Freyzerə görə, özəllik ondadır ki, son 31 milyon il ərzində ərazidə vulkanik aktivliyin olmamasına baxmayaraq, Bermud qalxması azalmayıb. Adanın altındakı mantiyada nələrin baş verdiyi ilə bağlı bəzi mübahisələr var, lakin səthdə heç bir püskürmə baş vermir.

Tədqiqat zamanı da elmi komanda Bermud adalarındakı seysmik stansiyanın dünyanın müxtəlif yerlərində qeydə aldığı güclü zəlzələlərin qeydiyyatından istifadə ediblər. Bu zaman onlar Bermud adalarının 50 km dərinliyndəki torpaq barədə təsəvvür əldə etmək istəyiblər. Alimlər zəlzələ nəticəsində seysmik dalğanın qəfil dəyişdiyi əraziləri tədqiq ediblər.

qeydlərindən istifadə edərək dünyada baş verən böyük zəlzələlərin bu adaların təxminən 50 kilometr dərinliyində Yer kürəsini araşdırdı. Alimlər bu zəlzələlərdən qaynaqlanan seysmik dalğaların qəfil dəyişdiyi əraziləri araşdırdılar. Nəticələr ətrafdakı qayadan daha az sıx olan qeyri-adi qalın qaya təbəqəsinin mövcudluğunu ortaya çıxarıb.

 

AzPost.az

Seçilən
127
azpost.info

1Mənbələr