Berlin danışıqları konstruktiv qiymətləndirilsə də, əsas məsələlər açıq qalır...
Poliqon xəbər verir ki, The Guardian qəzetinin icmalçısı Endryu Rotun təhlilinə görə, ABŞ tərəfinin optimist açıqlamalarına baxmayaraq, Ukrayna ilə ABŞ arasında hərtərəfli və yekun sülh sazişinə nail olmaq hələ ki mümkün görünmür. Rot yazır ki, o, ABŞ rəsmiləri ilə telefon danışığı aparıb və bu söhbət Stiv Uitkoff və Cared Kuşnerin Berlində Ukrayna və Avropa nümayəndə heyətləri ilə keçirdiyi müzakirələrə həsr olunub. Bildirilib ki, bu təmaslar çərçivəsində Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ilə təxminən səkkiz saat davam edən görüşlər baş tutub.
Məlumata görə, danışıqlar, xüsusilə ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə Ukrayna üçün gələcək təhlükəsizlik təminatları məsələsində konstruktiv kimi xarakterizə edilib. Bununla belə, tərəflərin hələ də genişmiqyaslı sülh razılaşmasından uzaq olduğu qənaəti formalaşıb. Əsas fikir ayrılıqları Ukrayna ərazilərinin gələcək statusu, eləcə də Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının istismarı kimi fundamental mövzularda qalmaqdadır.
Amerika nümayəndə heyəti danışıqlara nikbin yanaşıb və ABŞ rəsmiləri Ukrayna ilə Rusiya arasında mümkün razılaşma yolunun təxminən 90 faizinin qət edildiyini iddia ediblər. Onların sözlərinə görə, Ukrayna üçün NATO-nun 5-ci maddəsinə bənzər təhlükəsizlik təminatları paketi hazırlanıb və bu mexanizmlər həm Kiyevi, həm də avropalı tərəfdaşları qane edib. Bununla belə, avropalı liderlərin bu təminatlara dair yekun mövqeyinin hələ tam aydın olmadığı da vurğulanıb.
ABŞ rəsmiləri təhlükəsizlik zəmanətlərinin detalları barədə hələlik açıqlama vermək istəmədiklərini, lakin bu mexanizmlərin müharibənin yenidən başlamasının qarşısını almağa yönəlmiş çox güclü müdafiə alətlərini ehtiva etdiyini bildiriblər. Eyni zamanda qeyd olunub ki, Vaşinqton Ukrayna ərazisinə ABŞ qoşunlarının göndərilməsini planlaşdırmır. Bu isə skeptik dairələri inandırmaq üçün əlavə izahatlara ehtiyac yaradacaq, çünki gələcəkdə Rusiyanın bu “5-ci maddə modeli”nə bənzər təminatlara əməl edib-etməyəcəyi sual altındadır.
Şərhə görə, bir çox məsələlər, xüsusilə də ərazi problemi hələ də açıq qalır. Danışıqlardan aydın olub ki, sülh sazişindən sonra hansı ərazilərin kimin nəzarətində qalacağı və bu nəzarətin hansı formada tanınacağı barədə razılaşma əldə edilməyib. ABŞ rəsmilərindən biri Ukrayna ərazilərinin “iqtisadi azad zona”ya çevrilməsi ideyasının da müzakirə olunduğunu, lakin bunun praktiki olaraq nə demək olduğu və belə bir zonanın necə fəaliyyət göstərəcəyi barədə tərəflərin uzun müddət mübahisə apardığını bildirib.
Amerikalı rəsmilər etiraf ediblər ki, bu istiqamətdə yekun qərara gəlmək mümkün olmaya da bilər. Onlardan birinin sözlərinə görə, yalnız əsas parametrlər dəqiq müəyyənləşdirildikdən sonra Rusiya və Ukrayna suverenliklə bağlı son məsələləri öz aralarında həll etməli və aralarında real sazişin mümkün olub-olmadığını aydınlaşdırmalıdırlar.
Poliqon.info
