Rusiya rəhbərliyinin son günlər SSRİ-nin bərpası mövzusunu tez-tez yenidən gündəmə gətirməsi postsovet məkanında ciddi narahatlıqla qarşılanıb.
Doğrudur, istər Prezident Vladimir Putin, istərsə də Kremlin mətbuat katibi Dmitri Peskov bu dəfə SSRİ-nin bərpa etməyin əleyhinə çıxış edərək bunun mümkün olmadığını bəyan ediblər. Lakin antitəbliğatın özü də bir təbliğatdır və bu mənada dövlət başçısı səviyyəsində SSRİ-nin bərpası məsələsindən söz açılması heç də yaxşı əlamət deyil.
Çünki Vladimir Putinin ən azı son 10 ildə yürütdüyü siyasət keçmişdə Sovet İttifaqına daxil olan ölkələrə qarşı ərazi iddiasından ibarət olub. Hər kəsə yaxşı məlumdur ki, Putinin məqsədi Rusiya-Belarus İttifaqının sıralarını genişləndirmək, keçmiş Sovet respublikalarına bu birliyə daxil etməklə SSRİ-ni bərpa etməkdir. 2015-ci ildən başlayaraq, Ukraynaya qarşı hərbi təcavüzün həyata keçirilməsi də həmin planın tərkib hissəsidir.
Hətta 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalçılıq müharibəsinin başlanmasından sonra Belarus Prezidenti Aleksandr Lukaşenko Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Ermənistan və Moldovanı İttifaq Dövlətinin tərkibinə könüllü daxil olmağı təklif etməklə dolayısı ilə Putinin xəbərdarlıq mesajını çatdırmışdı.
Bu ilin may ayında isə Vladimir Putinin müşaviri Anton Kobyakov SSRİ-nin mövcudluğunun dayandırılması barədə sazişi hüquqi və siyasi baxımdan qanunsuz adlandırmışdı. Kobyakv SSRİ-nin hüquqi baxımdan hələ mövcud olduğunu demişdi.
Rusiya dövlət rəsmisinin bu ifadəni işlətməsi böyük məsuliyyətsizlik olmaqla yanaşı, postsovet ölkələrinin ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə təhdid yaradan fikirdir. Şübhəsiz ki, prezident Putinin razılığı olmadan Kobyakov bu sözləri işlədə bilməzdi. Ona görə də İndi Putinin SSR-nin bərpasının qeyri-mümkünlüyündən danışması təəccüblü görünür.
Dekabrın 4-də Putin Hindistana səfəri zamanı “India Today”-ə müsahibəsində SSRİ-ni bərpa etməyə can atıb-atmaması barədə sualı cavablandırarkən bunu təkzib edib. "Xeyr, əlbəttə ki, yox. Mümkün deyil. Sadəcə olaraq mənasızdır. Burada həm də rasional yanaşma məsələsi var. Mövcud şəraitdə bunun mənası yoxdur. Çünki bu, Rusiya Federasiyasının milli və dini tərkibini kəskin şəkildə dəyişər”, - deyə o bildirib.
Dekabrın 10-da isə Dmitri Peskov Vladimir Putinin SSRİ-ni bərpa etmək arzusunun olmadığını bildirib. “Vladimir Putin SSRİ-ni bərpa etmək istəmir. Çünki bu qeyri-mümkündür. O, bunu dəfələrlə deyib və bu barədə danışmaq bizim tərəfdaşlarımıza, MDB-dəki müttəfiqlərimizə və inteqrasiyanın daha təkmil formalarına hörmətsizlikdir”, - deyə Peskov bildirib.
Rusiya rəhbərliyinin son günlər bu məsələni tez-tez dilə gətirməsi maraq doğurur və təsadüfi sayıla bilməz. Rusiya Prezidentinin bu açıqlaması çox güman ki, diplomatik gedişdir və Qərblə münasibətlər fonunda siyasi “kölgə”yə çəkilmək məqsədi daşıyır.
Əks təqdirdə, Putinə SSRİ-nin dövlət rəmzlərini nə üçün bərpa etməsi ilə bağlı suallar ünvanlana bilər. Putinin təklifi ilə Rusiyanın dövlət himninin dəyişdirilərək SSRİ himni ilə əvəz edilməsi Sovet İttifaqının bərpasına xidmət edir. SSRİ bayrağının Ukraynaya hücum edən Rusiya tanklarının üzərində asılması, “Qırmızı meydan”da keçirilən hərbi paradlarda qaldırılması Putinin Sovet İttifaqının bərpasına yönəlik siyasət yürütdüyünü bir daha təsdiq edir.
Rusiya Federasiyasının Xarici İşlər Nazirliyinin üzərində SSRİ-nin gerbi həkk olunub. Böyük Oktyabr Sosialist İnqilabının banisi, SSRİ-nin qurucusu Vladimir Leninin cəsədi isə hələ də mavzoleydə saxlanılır. Leninin dəfn edilməsi dəfələrlə təklif edilsə də, Putin onun cəsədini mavzoleydə nümayiş etdirməklə postsovet respublikalarına SSRİ-nin qayıdacağına dair mesaj göndərməyə çalışır.
Belə faktlar Rusiya rəhbərliyinin SSRİ-ni bərpa etmək niyyətindən əl çəkmədiyini göstərir. Bu cür təxribatlar Azərbaycanda da həyata keçirilir. Rusiyanın “5-ci kolon”una bağlı olanlar Azərbaycanda SSRİ-nin bayrağını qaldırmağa cəhd etməklə imperiya siyasətinə dəstək verməyə çalışıblar.
Rusiya hakimiyyətinin bu siyasəti təbii ki, Qərbdə ciddi narahatlıqla qarşılanır. Çünki bu gün Ukraynada Rusiya ilə qarşı-qarşıya gələn NATO SSRİ-nin bərpasında maraqlı deyil. Hazırda Ukrayna münaqişəsinin həllinə dair ABŞ ilə anlaşmaya yaxın olan rəsmi Moskvanın SSRİ-nin bərpası istəyini açıq ifadə etməsi Tramp administrasiyası ilə ciddi fikir ayrılığı yaşayan Avropanı yaxınlaşdıra bilər.
Avropa isə Ukraynanın məğlub olacağı təqdirdə Rusiyanın növbəti hədəfinin Qərb dövlətləri olacağını yaxşı bilir. Avropalılar Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədri Dmitri Medvedyevin “Rus tankları yenidən Berlinin küçələrində gəzəcək” sözlərini unutmayıb.
Yəni Berlin divarının yenidən inşasını istəməyən Avropa bütün potensialı ilə Ukrayna cəbhəsində Rusiyaya qarşı müqavimət göstərir. Ona görə də Putinin SSRİ-nin bərpasında maraqlı olmadığı və bunun qeyri-mümkünlüyü barədə fikirləri daha çox Qərbi sakitləşdirməyə yönəlib. Rusiya hakimiyyətinə indiki halda daha çox Qərbin Ukraynada sülh planına dəstəyi lazımdır.
Putinin açıqlamasında gerçəkliyi əks etdirən məqam ondan ibarətdir ki, Rusiya prezidenti kommunizmin bərpası uğrunda çalışmır. Kreml rəhbəri yaxşı anlayır ki, Marksizm-Leninizm ideologiyası, planlı iqtisadiyyat bərpa olunmaz prosesdir və tarixin arxivində qalıb. Putin keçmiş SSRİ-nin sərhədləri çərçivəsində Rusiya imperiyası yaratmaq xəyalları üzərində düşünür.
Putin bütün postsovet respublikalarını hər hansı muxtariyyət və federal status verilmədən Rusiya imperiyasının ərazisi elan etmək niyyətindədir. Ukraynada baş verənlər isə bütün bunların Rusiyanı sonu görünməyən müharibələrə sürükləyəcək siyasi utopiya olduğunu göstərdi.
