ABŞ Nümayəndələr Palatası 901 milyard dollar dəyərində olan “Milli Müdafiə Səlahiyyətləndirmə Aktı” (NDAA) adlı 2026 müdafiə büdcəsini təsdiqləyərək Senata göndərib.
Nümayəndələr Palatasının plenar iclasında keçirilən səsvermədə 312 nəfər “lehinə”, 112 nəfər isə “əleyhinə” səs verib.
3 min 86 səhifəlik 2026-cı il müdafiə büdcəsi layihəsi Senatda da səsə qoyulacaq və burada da qəbul ediləcəyi təqdirdə imzalanması üçün Prezident Trampa təqdim olunacaq.
Trampın bu müdafiə büdcəsini qısa müddətdə imzalayacağı gözlənilir.
901 milyard dollarlıq büdcədə diqqət çəkən məqamlardan biri ABŞ-ın Rusiya və Çinlə hərbi rəqabət gücünü artıracaq çoxsaylı maddələrin yer almasıdır.
Büdcəyə əsasən, Rusiya–Ukrayna müharibəsi çərçivəsində Ukrayna Təhlükəsizlik Yardımı Təşəbbüsü vasitəsilə Ukraynaya təxminən 400 milyon dollarlıq müdafiə dəstəyi nəzərdə tutulur. Bu çərçivədə Ukrayna ordusu üçün silah təmin edən ABŞ şirkətlərinə ödənişlər həyata keçirilir.
Bundan başqa, layihədə Pentaqonun Avropada xidmət göstərən ABŞ əsgərlərinin sayını 76 min nəfərdən aşağı salmasının qarşısını alan bir maddə də mövcuddur.
NDAA həmçinin ABŞ vətəndaşlarının və Amerika şirkətlərinin Çinlə həssas texnologiyalarla bağlı bütün əməliyyatları barədə Maliyyə Nazirliyinə məlumat vermələrini məcburi edir.
Müdafiə büdcəsi “Biyogüvenlik Aktı” adlanan və bəzi Çin biotexnologiya şirkətlərinə federal maliyyə ayrılmasını qadağan edən qanunu da əhatə edir.
Layihə Tayvana 1 milyard dollar həcmində müdafiə fondu ayırır və regiondakı mühüm müttəfiqlərindən biri olan Filippin üçün də 1,5 milyard dollarlıq dəstək nəzərdə tutur.
Sezar Qanunu ləğv olunur
2026 müdafiə büdcəsində diqqət çəkən əsas məqamlardan biri 2019-cu ildə qəbul edilən və Suriyaya sanksiyalar tətbiq edən Sezar Suriya Mülki Müdafiə Qanununun ləğvi olub. Bu il layihəyə əlavə edilən dəyişiklik qanun qəbul edildiyi təqdirdə Sezar Qanununun rəsmən qüvvədən düşməsi deməkdir.
Layihədə sanksiyaların qaldırılması müəyyən şərtlərə bağlanır. Bu çərçivədə ABŞ Prezidentinin ilk hesabatı 90 gün ərzində, daha sonra isə 4 il müddətində hər 180 gündən bir müvafiq Konqres komitələrinə təqdim etməsi tələb olunur.
Xatırladaq ki, 2019-cu ildə qüvvəyə minmiş Sezar Qanunu Bəşər Əsəd rəhbərliyindəki Suriya hökumətinin iqtisadi bərpasını məhdudlaşdırmaq məqsədi daşıyırdı.
Qanunun ləğvi Suriyada 2025-ci ilin martında formalaşan Prezident Əhməd Şara rəhbərliyindəki yeni administrasiyanın dəstəklənməsi baxımından xarici sərmayə və yardımların ölkəyə qayıdışının qarşısını açacaq.
Layihə İsrailin geniş istifadə etdiyi “Dəmir Qübbə” və “Davudun Sapandını” da əhatə edən raketdən müdafiə sistemlərinin tam maliyyələşdirilməsi də daxil olmaqla İsrailə geniş müdafiə dəstəyi nəzərdə tutur.
Mətnə əsasən, ABŞ-ın İsrailin müdafiə istehsalı ehtiyaclarını qarşılayıb-qarşılamadığına dair daimi qiymətləndirmə aparması tələb olunur.
Digər tərəfdən, 2026 müdafiə büdcəsi layihəsi ABŞ-ın İraqa qarşı 1991 və 2002-ci illərdə qəbul etdiyi Hərbi Güc İstifadə Səlahiyyətini (AUMF) də ləğv edir.
