Macarıstanın xarici işlər naziri Peter Siyarto Moskvaya səfəri zamanı TürkAxını təbii qaz boru kəmərinin operatoru olan South Stream Transport BV şirkətinin Hollandiyadan Macarıstana köçürüləcəyini (re-demisiliasiya) açıqlayıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə. Siyarto bildirib ki, bu addım qaz təchizatının fasiləsiz davam etdirilməsini təmin etmək məqsədi daşıyır.
Bu qərar Amsterdamdakı məhkəmənin ukraynalı iş adamı Rinat Axmetova məxsus DTEK Krymenergo şirkətinin müraciətindən sonra Cənubi Axın Nəqliyyatının aktivlərini müvəqqəti olaraq müsadirə etməsindən sonra verilib. Bu iş Rusiyanın Krımdakı aktivlərin milliləşdirilməsinə görə DTEK-ə 200 milyon dollardan çox təzminat ödəməsini əmr edən daha geniş beynəlxalq arbitraj prosesinin bir hissəsidir.
Hüquq mütəxəssisləri qeyd edirlər ki, ünvanın dəyişdirilməsi şirkəti gələcək hüquqi risklərdən tam qorumaya bilər.
İlya Raçkov (MGIMO) bildirir ki, DTEK şirkətin köçürülməsinin qarşısını almaq üçün Hollandiya məhkəməsinə müraciət edə bilər, lakin bunun qəbul edilib-edilməyəcəyi qeyri-müəyyəndir. O, həmçinin qeyd edir ki, şirkətin Macarıstan xaricində beynəlxalq strukturu və aktivləri (bank hesabları, əqli mülkiyyət hüquqları və s.) olduğundan, bu aktivlərin təqib ehtimalı davam edə bilər.
Oleq Abelev (Rikom-Trust) məhkəmənin boru kəmərindəki fiziki qazın müsadirəsini "son dərəcə mürəkkəb və demək olar ki, görünməmiş bir tədbir" hesab edir. O, bunun boru kəmərinin fəaliyyətini iflic edə biləcəyini, Macarıstan və Slovakiyada qəfil enerji böhranına səbəb ola biləcəyini iddia edir, buna görə də siyasi və iqtisadi baxımdan bu, çox ehtimal olunmur. Bu addım həmçinin Macarıstan və Slovakiyanın Aİ-nin Rusiya qazına planlaşdırılan qadağasına qarşı mövqeyini vurğulayır.
Siyarto bildirmişdi ki, iki ölkə gələn həftə qəbul edilməsi gözlənilən qadağanı Avropa Ədalət Məhkəməsinə təqdim etməli olacaqlar. Hər iki ölkə Rusiya qazından asılı olduqları üçün bu qadağaya qəti şəkildə qarşı çıxır. Digər tərəfdən, Türkiyə tərəfində işlər həmişəki kimi davam edir. Türkiyənin dövlət enerji şirkəti BOTAŞ, "Qazprom"la müqaviləsini daha bir il uzadıb, "Türk Axını" və "Mavi Axın" boru kəmərləri vasitəsilə ildə 22 milyard kubmetr qaz tədarük edib. Bu addım, Ankaranın hazırda boru kəmərində qazın ələ keçirilməsi riskini görmədiyini göstərir. Macarıstanın təşəbbüsü, TürkAxını vasitəsilə qaz tədarükünün hüquqi risklərdən qorunmasını və ümumi Aİ sanksiyalarına qarşı "təhlükəsiz sığınacaq" yaratmağı hədəfləyir. Lakin şirkətin beynəlxalq strukturu səbəbindən risklərin tamamilə aradan qaldırılıb-azaldıla bilməyəcəyi hələ də qeyri-müəyyəndir. Proses göstərir ki, enerji təhlükəsizliyi, Aİ daxilində uyğunlaşma və beynəlxalq hüququn kəsişməsində mürəkkəb mübarizə davam edir.
