Evdə istifadə olunan suyun keyfiyyəti yalnız su mənbəyindən deyil, həm də həmin suyun keçdiyi boru sistemindən asılıdır. Xüsusilə köhnəlmiş, kirəclə dolmuş və ya metal oksidləşməsi yaşayan borular suyun dadını, qoxusunu və kimyəvi tərkibini dəyişə bilər. Bu dəyişikliklər bəzən sağlamlıq üçün risk yaradır və gündəlik istifadə etdiyimiz suyun təhlükəsizliyini azalda bilər.Missiya.Az kirəcli borulardan içilən suyun zərərlərini araşdırıb.Boruların suyu zəhərləmə riski əsasən paslanma, kirəclənmə, bakterial çirklənmə və kimyəvi çökmələr nəticəsində yaranır. Köhnə dəmir və ya metal borularda zamanla oksidləşmə baş verir və pas suya qarışa bilər. Paslanmış su qida üçün ciddi təhlükə yaratmasa da, uzun müddət istehlakı bədəndə ağır metal yığılmasına səbəb ola bilər. Xüsusilə qurğuşun (lead) qarışması ən təhlükəli hallardan biridir və köhnə sistemlərdə rastlanır. Qurğuşunlu su sinir sisteminə zərər verə, uşaqlarda inkişaf ləngiməsi yarada bilər.Kirəcli borular isə başqa bir problemlər yaradır. Suyun içində olan minerallar – xüsusilə kalsium və maqnezium – zamanla boruların içində sərtləşərək kirəc qatı əmələ gətirir. Bu qat əvvəlcə sadəcə suyun təzyiqini azaldır, lakin zamanla boru mexanizmini dəyişdirərək suyun keyfiyyətinə də mənfi təsir göstərir. Kirəcin yaratdığı çöküntü boru daxilində suyun durğun qalmasına səbəb ola bilər və bu mühit bakteriyaların çoxalması üçün ideal şərait yaradır. Nəticədə su mikrobioloji cəhətdən çirklənir, xoşagəlməz dad və qoxu yaranır.Kirəclənmə artdıqca boruların daxili səthi kobudlaşır və burada bakteriya biofilmləri yaranır. Bu cür suyun uzun müddət istifadəsi həzm pozuntuları, qarın ağrıları və bağırsaq infeksiyaları, həmçinin dəridə quruluq, qızartı, allergik səpgilər və dermatit kimi problemlərə səbəb ola bilər. Duş buxarı vasitəsilə yayılan bakteriyalar isə bəzi insanlarda bronxit, astma tutmaları və tənəffüs narahatlığı yaradır.Digər tərəfdən, kirəclə örtülmüş borular suyu lazımi qədər qızdırmağa imkan vermir, nəticədə su qızdırıcı cihazlar daha çox enerji sərf edir və sistem tez-tez sıradan çıxır. Bu isə həm maddi zərərlərə, həm də boruların daha çox deformasiyaya uğramasına gətirib çıxarır. Deformasiya artdıqca borulardan suya daha çox metal qırıntıları, paslı hissəciklər və zərərli mikroorqanizmlər qarışa bilər.Ümumiyyətlə, boru sisteminin mütəmadi texniki baxışdan keçirilməsi, filtrlərin quraşdırılması və sərt su olan ərazilərdə suyumşaldıcı sistemlərdən istifadə edilməsi suyun zəhərlənməsi və kirəclənmə risklərini azaldır. İnsanlar istifadə etdikləri suyun rəngində, dadında və ya qoxusunda dəyişiklik hiss etdikdə mütləq boruları yoxlatdırmalıdırlar.Nəticə olaraq, kirəcli və köhnə borular suyun həm fiziki, həm kimyəvi, həm də mikrobioloji keyfiyyətini aşağı sala bilər. Bu isə uzun müddətdə sağlamlıq üçün risk yaradır və suyun təhlükəsizliyinin qorunması üçün boru sistemlərinin yenilənməsi və ya təmizlənməsi son dərəcə vacibdir.
İlahə QənbərliMissiya.Az
