...Yeni bir kəşf, qədim insan qohumlarının yalnız bacarıqlı ovçu deyil, həm də bacarıqlı sənətkarlar olduğunu göstərir. Neandertallar 100.000 il əvvəl dəri paltarları və uyğun çantalar geyinmiş ola bilər.
Heyvanların dərisini soymaq üçün istifadə edilən sümük alətinin kəşfi, Neandertalların bacarıqlı dəri təmizləyən olduqlarını və dərilərindən suya davamlı geyimlər hazırlamaq üçün istifadə etdiklərini göstərir.
SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat Scientific Reports jurnalında dərc olunub.Alimlər sümük alətini təxminən 105.000–132.000 il əvvəl Neandertallar üçün yay ov düşərgəsi kimi xidmət edən Fransadakı Abri du Maras ərazisində kəşf ediblər. Neandertallar hər yay maral və vəhşi atları ovlamaq üçün bu yerə qayıdırdılar.
Qədim ovçular, ehtimal ki, sümük iliyinə çatmaq üçün maralın bud sümüyünü parçalayaraq mühüm bir alət əldə edirdilər.
Maral sümüyü parçasında tapılan aşınma izlərinin təhlili alimləri bu izlərin dəri soymaq kimi aşındırıcı təsirə uyğun olmadığı fərziyyəsinə gətirib çıxardı.
Bunun əvəzinə, onlar əsasən yumşaq toxuma ilə təkrar təmasda əmələ gələn izlərlə uyğun gəlir.
Eksperimental yenidənqurma göstərdi ki, sümüyün aşınma nümunəsi çox güman ki, dəri soyulması ilə əlaqədardır və bu tapıntı müasir etnoqrafik məlumatlarla dəstəklənir.
Məsələn, Şimali Amerikadakı Alqonkin xalqları heyvanların dərisini soymaq üçün dəyişdirilməmiş maral sümük parçalarından istifadə etməyə üstünlük verirlər. Çünki bu sümüklər dəri ilə ət arasına dəriyə zərər vermədən asanlıqla yerləşdirilə bilər.
Buna görə də, alimlər Neandertalların bu maral sümüyü parçasından digər heyvanların dərisini soymaq üçün istifadə etdikləri qənaətinə gəliblər.
Tədqiqatçılar sümük alətinin ağır hamarlanmış kənarlarının onun uzun müddət heyvanların dərisini soymaq üçün istifadə edildiyini göstərir.
Bu o deməkdir ki, bu, Neandertal ovçusunun ərazidə olduğu müddətdə çoxsaylı ekspedisiyalarda özü ilə apardığı alət dəstinin bir hissəsi idi. Belə bir alətin istifadəsi Neandertalların heyvan dərilərini deşməkdən çəkinməyə çox diqqət yetirdiklərini göstərir.
Bu o deməkdir ki, onlar bu dərilərdən suya davamlı dəri paltarları və çantalar hazırlamaq üçün istifadə etmişlər. Alimlər həmçinin qədim ərazidə sonrakı Neandertallar tərəfindən hazırlanmış sapları da aşkar etmişlər.
Tədqiqatçılar deyirlər ki, bu, Neandertalların yalnız dəriləri diqqətlə emal etmədiklərini, həm də davamlı və funksional dəri məmulatları hazırlamaq qabiliyyətinə malik olduqları fikrini dəstəkləyir.
Əli Babayev
