Paris, 5 dekabr, AZƏRTAC
Fransada hakim düşərgənin iki əsas fiquru – Eduard Filipp və hazırkı Baş nazir Sebastyən Lökornü arasında artan siyasi gərginlik sosial təminatın maliyyələşdirilməsi haqqında qanun layihəsinin (PLFSS) qəbulunu ciddi risk altına qoyub. Milli Assambleyanın iclasında çıxış edən Baş nazir deputatları kiçik siyasi oyunlardan uzaq durmağa çağırıb və məsələni milli məsuliyyət məsələsi kimi təqdim edib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, münaqişənin alovlanması Eduard Filippin rəhbərlik etdiyi “Horizons” partiyasının toplantısından sonra baş verib. Sabiq Baş nazir partiya üzvlərinin narazılığını nəzərə alaraq, hazırkı variantda layihəyə səs verməyin mümkün olmadığını bəyan edib. Bu sözlər dekabrın 9-da keçiriləcək yekun səsvermə ərəfəsində açıq təzyiq kimi qəbul edilib.
“Horizons”un deputatları bir neçə gündür ya əleyhinə səs vermək, ya da bitərəf qalmaq variantlarını müzakirə edirdilər. Lakin E.Filippin media vasitəsilə yayılan sərt tənqidi vəziyyəti daha da gərginləşdirib və birbaşa Sebastyən Lökornüyə yönəlmiş siyasi mesaj kimi dəyərləndirilib.“Horizons” fraksiyasının mövqeyi hökumət üçün kritik əhəmiyyət daşıyır, çünki onların dəstəyi olmadan qanun layihəsinin qəbul şansı xeyli azalır. E.Filippin tərəfdarları isə bildirir ki, Baş nazir indiyədək onları lazımi şəkildə nəzərə almayıb. “Horizons”un deputatları əsas etirazlarını büdcə layihəsində kəsirazaltma tədbirlərinin olmaması ilə izah edirlər. Lakin ən böyük fikir ayrılığı pensiya islahatının dayandırılması ilə bağlıdır – bu, E.Filipp üçün “identik” siyasi mövzu sayılır. Partiyanın baş katibi Kristof Beşü qeyd edib ki, islahatın sadəcə tənzimləmə aləti kimi təqdim edilməsi qəbuledilməz siyasi səhvdir.
Bəzi müşahidəçilər Filippin bu sərt mövqeyi ilə 2027-ci il prezident seçkilərinə yönəlmiş şəxsi siyasi strategiya qurduğunu düşünürlər. Onların fikrincə, Filipp makronçu kimi görünməkdən qaçır və buna görə daha radikal mövqe tutur.
“Horizons” qrupunun hökuməti “49.3 maddəsinə əl atmağa məcbur etmək” niyyətində olub-olmadığı da siyasi dəhlizdə müzakirə edilir. Hərçənd partiya rəsmiləri bunu rədd edir və “bu nə şantajdır, nə də siyasi oyun”, – deyə bildirirlər. Bununla belə, Baş nazirə yaxın çevrələr Filippi qəsdən siyasi böhran yaratmaqda ittiham edirlər. Sosialistlər partiyasının deputatı Jerom Gec Milli Assambleyada çıxışında “Sosial müdafiəni siyasi oyunlara qurban etmək” kimi cəhdləri sərt tənqid edib.
E.Filippin bəyanatı sağ mərkəzdə domino effekti yaradıb. Respublikaçılar partiyasından olan deputatlar da mövqelərini sərtləşdiriblər və bu, Baş nazirin “ortaq blok” strategiyasına ciddi zərbə vurub. Bəzi sağçılar Filippi Emmanuel Makronla şəxsi haqq-hesab çəkməkdə günahlandırırlar. Hətta Regionlar Şurasının rəhbəri Ksavye Bertran açıq şəkildə Filippə “hesablaşmanı dayandırmaq” çağırışı edib və onu “siyasi qisasçılıqda” ittiham edib.
Sosialistlər partiyası bəzi şərtlər daxilində hökumətə dəstək verməyə hazır olduqlarını bildirirlər. Sosialistlərdən Loran Bomel deyib ki, əgər ilk oxunuşda pensiya islahatının dayandırılması, pensiyaların dondurulmasının ləğvi, səhiyyə xərclərinin artırılması kimi əldə edilmiş nailiyyətlər qorunarsa, məsuliyyət göstərib layihəyə səs vermək mümkündür. Lakin hökumət ortaqlarının belə mövqedən yayındığı halda, sosialistlərin böyük hissəsinin bu variantı dəstəkləyəcəyi gözlənilmir.
Milli Assambleyada Lökornü deputatları siyasi çəkişmələri kənara qoymağa çağırıb. Filipp ilə intensiv müzakirələr aparılsa və CSG (ictimai haqlar) məsələsində kompromis əldə edilsə də, müşahidəçilərin fikrincə, iki keçmiş müttəfiq arasında yaranmış çat uzun müddət bağlanmayacaq.
