Stokholm Beynəlxalq Sülh Araşdırmaları İnstitutunun (SIPRI) illik hesabatına görə, dünyanın ən böyük 100 silah istehsalçısının ümumi gəlirləri 2024-cü ildə rekord həddə çatıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, hesabatda deyilir ki, dünyanın ən böyük 100 silah istehsalçısının ümumi gəlirləri 2024-cü ildə əvvəlki ilə nisbətən 5,9 faiz artaraq 679 milyard dollara çatıb. Bu, sektor üçün indiyə qədər ən yüksək gəlir səviyyəsini təmsil edir. Bu gəlirlər son on ildə 26 faiz artıb.
ABŞ şirkətləri sektorda dominant qüvvədir. Hesabata daxil olan 100 şirkətdən 39-u ABŞ-da yerləşir və ümumi gəlirin 49 faizini (334 milyard dollar) təşkil edir. Dünyanın ən böyük beş silah istehsalçısından dördü (Lockheed Martin, RTX, Northrop Grumman və General Dynamics) ABŞ-da yerləşir. Avropa da isə 26 şirkətin gəlirləri 13 faiz artaraq 151 milyard dollara çatıb ki, bu da qlobal payın 22 faizini təşkil edir. Böyük Britaniyanın BAE Systems şirkəti qlobal miqyasda dördüncü yerdə qərarlaşıb.
Asiya və Okeaniyada ümumi gəlirlərdə cüzi azalma müşahidə olunub ki, Çin də buna rəhbərlik edir.
Cənubi Koreya şirkətləri 31 faiz, Yaponiya şirkətləri isə 40 faiz artım sürəti qeydə alıb.
Hesabatda iki əsas ölkənin göstəriciləri diqqət çəkib:
İctimaiyyətə açıq məlumatlara malik iki ən böyük şirkət (Rostec və Birləşmiş Gəmiqayırma Korporasiyası) tərəfindən təmsil olunan Rusiyanın gəlirləri 23 faiz artaraq 31,2 milyard dollara çatıb. Bu artım ixracın azalmasına baxmayaraq, vətəndaş müharibəsi layihələrinə olan yüksək tələbatla əlaqələndirilib. Hesabatda bildirilir ki, Rusiya 2024-cü ildə 152 mm-lik artilleriya mərmilərinin istehsalını 2022-ci illə müqayisədə 420 faiz artırıb.
Siyahıdakı səkkiz Çin şirkətinin ümumi gəliri 10 faiz azalaraq 88,3 milyard dollara düşüb. Bu azalma müqavilələrin yenidən baxılması və şirkətlərə qarşı korrupsiya araşdırmalarının səbəb olduğu gecikmələrlə əlaqələndirilib. Analitiklər 2024-cü ildə silah tələbatının və rekord gəlirlərin artmasının əsas səbəbinin artan geosiyasi gərginlik olduğunu vurğulayıblar.
Xüsusilə Ukraynadakı müharibə və Qəzzadakı münaqişə qlobal silah tələbatını birbaşa artırdı. Bu, Çexoslovakiya Qrupu kimi bəzi şirkətlərin gəlirlərinin kəskin artmasına səbəb olub (Ukraynaya sursat satışı səbəbindən 193 faiz artım müşahidə edilib).
Dünyanın ən böyük 10 silah istehsalçısı (2024) aşağıdakılardır:
Lockheed Martin (ABŞ) 64,6 milyard dollar (artım 3,2 faiz), RTX (ABŞ) 43,6 milyard dollar (artım 4,1 faiz), Northrop Grumman (ABŞ) 37,8 milyard dollar (artım 3,3 faiz), BAE Systems (Böyük Britaniya) 33,7 milyard dollar (artım 6,9 faiz), General Dynamics (ABŞ) 33,6 milyard dollar (artım 8,1 faiz), Boeing (ABŞ) 30,5 milyard dollar (artım 4,6 faiz), Rostec (Rusiya) 27,1 milyard dollar (artım 26 faiz), AVIC (Çin) 20,3 milyard dollar (artım 1,3 faiz), CETC (Çin) 18,9 milyard dollar (artım 10 faiz), L3Harris Technologies (ABŞ) 16,2 milyard dollar (artım 6,6 faiz).
