Tik-Tok və digər sosial şəbəkələrdə qısa videoların uzun müddət izlənilməsi zehni sağlamlığa əhəmiyyətli dərəcədə zərər vurur.
AzPost bildirir ki, bu barədə Amerika Psixoloji Assosiasiyası bəyan edib.
Keçən il “beyin çürüməsi” ifadəsi Oxford Lüğətləri tərəfindən “ilin sözü” seçilib. Bu termin sosial mediada aşağı keyfiyyətli onlayn məzmunun həddindən artıq istehlakının nəticələri ilə bağlı narahatlıqları əks etdirir .
Amerika Psixoloji Assosiasiyasının son tədqiqatları təsdiqləyir ki, “beyin çürüməsi” ciddi ziyana səbəb olan əsl neyrokognitiv sindromdur.
“Feeds, Feelings, and Focus: A Systematic Review and Meta-Analysis Examining the Cognitive and Mental Health Correlates of Short-Form Video Use” adlı araşdırma TikTok, Instagram Reels və YouTube Shorts kimi alqoritmik platformalardan qısa formalı video (SFV) məzmununu birbaşa “beyin çürüməsi” ilə əlaqələndirir.
Tədqiqatçılar 71 tədqiqatda 98 min 299 iştirakçıdan məlumatları təhlil ediblər. Müəyyən ediblər ki, insan nə qədər qısa formalı məzmun izləsə, diqqət və idrak qabiliyyəti bir o qədər pisləşir.
İcmalda gənclərin gündə orta hesabla 6,5 saat internetdə vaxt keçirdiyi müəyyən edilib.
Tədqiqat belə nəticəyə gəlib: “Bu konsepsiya yüksək stimullaşdırıcı, sürətli templi məzmuna təkrar-təkrar məruz qalma vərdiş halına gətirə biləcəyi halda istifadəçilərin oxumaq, problem həll etmək və ya dərin öyrənmə kimi daha yavaş, daha səy tələb edən idrak tapşırıqlarına həssaslığının azaldır.”
Bu vərdiş beynin məmnunluq sistemini stimullaşdırır. Bu da tədqiqata görə, vərdiş halına gətirilən istifadəni gücləndirir, bu da sosial təcridə, həyat məmnuniyyətinin azalmasına və hətta özünəinamın və öz bədənindən narazı qalmağa səbəb ola bilər. Bundan savayı platformadan istifadə zəif yuxu, artan narahatlıq və tənhalıq hissləri ilə əlaqələndirilir.
Qısacası, aşağı keyfiyyətli rəqəmsal məzmuna həddindən artıq məruz qalma beynimizin funksiyasına nəzərəçarpacaq dərəcədə təsir göstərir. TikTok kimi platformalarda qısa videolara nə qədər çox baxsanız, diqqətiniz bir o qədər azalır və bu da öz növbəsində zehni sağlamlığınıza və tənqidi düşüncənizə təsir göstərir.
